Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

 
Kerakli asbob va jihozlar: 
1. Juft Gelmgolts gʻaltaklari (555 604) – 1 ta 
2. Sensor CASSY (524010) – 1 ta 
3. Mikrovoltmetr (524040) – 1 ta 
4. CASSY Lab (524 200) – 1 ta 
5. Ulash kabeli 0 2,5 mm
2
,200 sm, qizil (501 35) – 1 ta 
6. Ulah kabeli 0 2,5 mm
2
,200 sm, koʻk (501 36) – 1 ta 

---

149 
Qoʻshimcha recomendatsiya: 
1. Experimental motor (347 35) – 1 ta 
2. Experimental motor uchun konroller (347 36) – 1 ta 
Qoʻshimcha talablar: PC, Windows 2000/ XP/ Vista 
57-rasm. Experimental motor bilan oʻlchanadigan eksperimental qurilmaning 
sxemaviy koʻrinishi. 
Tajriba qurilmasi. 

Tajriba motorini stol ustining burchagiga 57-rasmda koʻrsatilgandek 
qoʻyingki, uning x va z-yoʻnalishlarda buralishi mumkin boʻlsin. 

mikrovoltmetmi va induksion gʻaltakni bir-biriga ulash uchun 2 m 
uzunlikdagi aylanma ulash kabelidan foydalaning. 
Tajribani oʻtkazish tartibi: 
CASSY misollar faylidan “Earth magnetik field” ni ishga tushiring. Eslatma: By 
fayl CASSY misollar faylida saqlanmagan. U kompyuter “Hard disk” idan 
funksional knopka F3 ni bosish bilan ishga tushirilishi lozim. 

Misollar faylidagi berilganlami fimksional knopka F4 ni bosish bilan 
tozalang. 

Tajriba motorining tezligini 0 ga oʻrnating. 

---

150 

Motorni ehtiyotkorlik bilan qoʻshing va uning tezligini taqriban sekundiga 
0.3 aylanishgacha oshiring. 

Aylanma ulash kabelini qoʻl bilan shunday yoʻnaltiringki, ular tajriba motori 
bilan oʻrab olinsin. Oʻtkazgich halqa aylanayotganida u tugunlarda ushlab 
qolinmasligiga amin boʻling. 

Induksion kuchlanishni vaqtning funksiyasi sifatida oʻlchashni F9 funksional 
knopkani bosish yordamida boshlang. 

Eslatma: Oʻlchash 20 sekunddan keyin avtomatik ravishda toʻxtaydi. 
Oʻlchash parametrlarining detallari uchun yoqish knopkasini bosing va 
“measuring parametr” menyusidan ularni koʻring. 

Oʻlchashlar tugagandan keyin motorning oʻchirilganligiga ishonch hosil 
qiling. Tajriba motorini teskariga aylantiring va uni qulay fursatda toʻxtating. 

Aylanish oʻqini x - yoʻnalishga oʻzgartiring va oʻlchashlami dastlabki 
burchak tezlik bilan takrorlang. 

Induksion kuchlanishni vaqtning funksiyasi sifatida aylanish oʻqining y-
yoʻnalishi uchun tajriba motorini 90° ga buring. 

Induksion gʻaltakning d diametrini oʻlchang.