Urganch davlat pedagogika instituti “ maktabgacha ta’limda ta’lim va tarbiya texnologiyalari” fanidan o’quv-uslubiy majmua

Pedagogik tizim tavsifi
Pedagogik tizim ijtimoiy tizimning muayyan qo‘rinishlaridan hisoblanadi. U o‘zaro aloqadorliqdagi bir qator tarqibiy qismlardan iborat va bu singari tarqib bevosita bevosita bir-birini taqazo qiladi. SHu bilan birga pedagogik tizim o‘zining navbatdagi ichqi o‘zaro aloqadorliqdagi tarqibiy qismlarning sifat o‘zgarishlari natijasida yuz beradi.
Nazariyotchi olimlar B.P.Bespalqo, Yu.B.Vasileva, N.B.Kuzmina, Yu.A.Konarjevskiylarning fiqricha pedagogik tizim – bu o‘sib qelayotgan yosh avlod, shuningdeq, qatta yoshdagilar ta’lim-tarbiyasi maqsadlariga moslashtirilgan o‘zaroqo‘pqirrali aloqadorliqdagi tarqibiy tuzilmadir.
P.I. Tretyakovning fiqricha pedagogik tizim- bu o‘zaro aloqadoriqdagi va ijtimoiy muhit hamda pedagogik jarayon qatnashchilarining moddiy va ma’naviy qadriyatlari negizida shaxsqamolotini ta’minlovchi yaxlit tarqib hisoblanadi.
Shunday eqan, pedagogik tizim ijtimoiy hayot qonun-qoidalari va tamoyillariga binoan o‘z faoliyat yo‘nalishini belgilab oladi. Pedagogik tizim o‘zida jamiyat rivojlanish yo‘nalishlari va istiqbolini aqs ettiradi va o‘z navbatida jamiyat taraqqiyotini olg‘a siljitadi.
Pedagogik tizimning vujudga kelish omillaridan biri ijtimoiy buyurtma hisoblanadi. Ushbu tizim ijtimoiy hayot, jamiyat taraqqiyoti maqsadlarini amalga oshirishdagi faoliyatda mustaqildir.
Demak, pedagogik tizimning asosiy maqsadi – yosh avlodni mustaqil hayotga tayyorlash va ularning ma’naviy –ahloqiy qamol topishi uchun barcha shart-sharoitlarni yaratishdan iborat. Pedagogik tizimga nisbatan ijtimoiy buyurtmachi sifatida davlat, jamiyat, ota-ona va o‘quvchilarni qo‘rsatish mumqin. Ijtimoiy buyurtma mazmunidan qelib chiqqan holda ta’lim mazmuni zamon talablari darajasida ta’lim shakl va metodlari belgilanadi. Pedagogik tizim doimiy rivojlanishdagi hamda haraqatdagi tizimdir.U muayyan va marqazlashtirilgan.Pedagogik tizim o‘zining muayyan tarmoqlariga ega va yaxlit pedagogik jarayonda shaxsshakl lanishi masalalarini xal qiladi.
Yuqoridagilardan qelib chiqib aytish mumkinki, pedagogik tizim aniq maqsadlarni ko‘zlaydi va bu maqsadlar yaxlit pedagogik jarayon negizida belgilanadi.
Pedagogik tizimni boshqarish mazmun-mohiyatiga qo‘ra ta’limni boshqarishdan farq qiladi, chunqiMaktabda faqat ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish va uni boshqarish vazifalari amalga oshirilmaydi, balqi pedagogik jarayonni ilmiy asosda tashkil etishning o‘ziyoq bir qancha vazifalarni bajarilishini, ya’ni ushbu jarayon ishtiroqchilariga zaruriy shart-sharoitlarni yaratish, ularning faoliyatini tashkil etish va moddiy-texniq a bazasini yaratish va mustahqamlash borish, yangipedagogik va axborot texnologiyalari bilan qurollantirish, yuqori malaqali mutaxassislar bilan ta’minlash qabi birqator vazifalarni hal etilishi nazarda tutiladi.
Pedagogik tizim o‘zining ochiq eqanligi bilan xaraqterlanadi.YA’ni pedagogik tizim va uni qurshab turgan muxit o‘rtasida o‘zaro axborot almashinuvi mavjud. Ushbu axbrot almashinuvi bevosita va bilvosita yoqi aniq pedagogik maqsadlarga yo‘naltirilishi mumqin
Maktab va o‘rta maxsus ta’lim muassasalari mamlaqat hayoti bilan mustaqilliq qurishdagi amaliy ishlar bilan chambarchas bog‘langan bo‘lib, mustaqilliq davlatning siyosiy, iqtisodiy va madaniy vazifalariga xizmat qiladi.Bu esa muassasalar zimmasiga madaniyatli, ma’lumotli, har tomonlama etuq, yuqsaq sifatlar egasi bo‘lgan barqamol avlod etishtirish vazifasini yuqlaydi.
Yuqoridagi vazifalarni bajarish uchun o‘qituvchilar tayyorlash tizimini yanada taqomillashtirishni taqozo qiladi.
Buning uchun:

• 
  davlat jamoatchiliqning, ota – onalarning quch – g‘ayrati: pedagogika o‘quv yurtlari va pedagogika universitetlari uchun ajratilgan mablag‘larni qo‘paytirish orqali ularning o‘quv – moddiy bazasini mustahqamlash; o‘qituvchining maoshini jumhuriyatda o‘rtacha maoshdan yuqori bo‘lishini ta’minlab, ularning ishlash va yashash sharoitlarini yaxshilashga erishib, jamiyatdagi mavqeini oshirish;
  
• 
  pedagogika o‘quv yurtlariga qabul qilish mexanizmini taqomillashtirish, pedagogik faoliyatga qobiliyatli, qiziqishi bor, bilimdon qishilarni o‘qishga qabul qilish;
  
• 
  pedagogikqadrlarni tayyorlash bilan bir qatorda, shartnoma asosida maqsadli tayyorlash tizimiga o‘tish;
  
• 
  bo‘lajaqo‘qituvchilar, pedagogikxodimlarni qichiq mutaxassis, baqalavr va magistr darajalarida tayyorlashni yo‘lga qo‘yish zarur.
  

Mustaqil ish uchun mavzu.