Уткир холецистит ва ут-тош касаллиги ва унинг асоратлари


Ут-тош касаллиги ва унинг асоратлари


Download 133.5 Kb.
bet4/7
Sana06.04.2023
Hajmi133.5 Kb.
#1334758
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
УТКИР ХОЛЕЦИСТИТЛЕК.№10

Ут-тош касаллиги ва унинг асоратлари


I. Ут пуфаги калькулёзи (холецистолитиаз):
1. Уткир тошли (калькулёз) холецистит:
а) уткир обтурацион холецистит;
б) ут пуфаги эмпиемаси.
2. Сурункали (хроник) тошли (калькулёз) холе­цистит.
а) ут пуфаги истискоси.
б) ут пуфагига тош узок муддат такалиб туришидан яра пайдо булиши ва тошнинг гепатикохоледохга утиб, унинг йулини беркитиши (Мирицци синдроми), ёки ут пуфаги билан ичак уртасида окма яра хосил булиши;
в) ут пуфаги склерози (тош холедохга утиб кетганидан кейин);
г) ут пуфаги раки.
Уткир калькулёз холецистит, шунингдек тош такалиб турганида пуфак деворида яра хрсил булиши махаллий перитонитга (пуфак ёни инфильтрати, пуфак ёни абсцесси ва таркок перитонитга) олиб келиши мумкин.
II. Умумий ут йули калькулёзи (холедохолитиаз — тошнинг ут пуфагидан умумий ут йулига (холедохга) тушиб колиши натижаси.
I. Тошнинг умумий ут йули (холедох) ун икки бармок ичагига очилиши кисмида дуоденум катта сурричига тикилиб колиши;
а) обтурацион (механик) сариклик;
б) холангит:
в) панкреатит ва бошка асоратларнинг бошланишига сабаб булади.
2. Умумий ут йули (холедох) шиллик пардасининг сафро тазъйики билан ун икки бармок ичакка утаётган уткир киррали тошнинг урилиши натижасида шикастланиши, шу йул охирги булими ва ун икки бармок ичакнинг катта сургичи йулларининг фиброз натижасида торайиб (стеноз булишига) колишига ва барча асоратларга олиб келади.
III. Утнинг ун икки бармок ичакка утиб туриши кийинлашуви натижасида куйидаги касалликлар пайдо булади:
1. Сурункали (хроник) индуратив панкреатит.
2. Холангит.
3. Гепатит.
4. Гастродуоденитлар.
5. Майда учокли жигар абсцесслари (айникса, йирингли холангитда).
6. Жигар, жигар-буйрак фукцияларининг бузилиши. «Шошилинч жаррохлик юзасидан кулланма» (М., 1976, В. С. Савельев тахрири остида) деган китобнинг «Уткир холецистит» деган булимида (237-бет) муаллифлар (А. М. Жавадян ва Л. В. Крилов) мана бундай деб ёзишади: «Ут пуфагида тошлар булиши аксари жигар ишлаб чиккан сафрони ун икки бармок ичакка утказувчи йуллар системасида яллигланиш жараёни булган махалда уткир ёки сурункали (хроник) касаллик тарикасида намоён булади.
Ут пуфагида тош булиши билан холециститлар патогенетик жихатдан шу кадар бир-бирига махкам богланганки, бу ходисаларни алохида-алохида урганишга хеч кандай имкон йук, симптомитологиясида эса бир-бирига жуда ухшаш умумий хусусиятлар куп. Шу муносабат билан ут тошларини холецистит пайдо булишининг энг мухим патогенетик сабабларидан бири деб каралар экан, ут-тош касаллигини алохида бир нозологик касаллик деб ажратмасдан, балки ут пуфаги яллигланиш касалликларининг умумий гурухига киритиш тугрирок ва амалий жихатдан кулайрок булади».
Мохият-эътибори билан олганда биз бундай тушунтиришга хеч кушила олмаймиз, албатта.
Биринчидан, куп асрлардан бери аник маълумки, ут пуфагида тошлар булган шахсларнинг бир кисми куп йиллар давомида хеч бир нарсадан нолимай юравериши мумкин, лекин бу ran шу одамлар соглом деган маънони билдирмайди, албатта.
Иккинчидан, «сезилмас» деб аталадиган шу ут тошлари эртами-кечми хар хил асоратларга сабаб булади: Ут тошлари уз урнидан кучиб, ут пуфаги йулига тикилиб колиши мумкин ва шу муносабат билан биз Д. Л. Пи-ковский, (1964) Б. А. Королев, Д. Л. Пиковский, (1971) К- С. Житникова, (1988) ва бошкаларни «ут пуфагида бирдан юзага келган гипертензиянинг патофизиологик ифодаси - пуфак йулининг бирдан тикилиб колиши, клиник -ифодаси эса уткир обтурацион холе­цистит пайдо булишидир» деган-фикрига тулик кушиламиз.
Учинчидан, тошсиз уткир холецистит касаллигини мустакил касаллик деб ажратишнинг хакконий булиши тасдиклаб берилган.
Шунинг учун, ут-тош касаллиги, бизнинг назариямизда, уз патогенезига эга булган, узига хос патоморфологик узгаришлар ва характерли клиника симптомитикаси билан утадиган мустакил бир нозологик касаллик шаклидир.

Download 133.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling