ЎҚувчиларда кимёвий тушунчаларни шакллантириш замонавий инновацион усуллардан фойдаланиш


Download 234.8 Kb.
Pdf ko'rish
bet13/18
Sana31.01.2024
Hajmi234.8 Kb.
#1819101
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
www.scientificprogress.uz
 
Page 351
5.Ноаниқликлар мавжуд бўлган шароитда муқобил вариантларни бахолаш 
кўникмаларини 
шакллантириш. 
Кимё 
дарсларида 
қуйидаги 
 
таьлим технологияларидан фойдаланган холда муммоларни ёчимларини 
топиш усулларига ФСУМ методи орқали тақдим этамиз. Ушбу тажрибани Жиззах 
шахридаги 22-сонли гимназияда муммоли таьлим технологияларни 9,10 ва 11-
синфларда тажрибавий экисперименлар ўтказиш орқали педагогик эксперименлар 
ўтказилди.
Олинган билимларни хаётий вазиятларда куллаш билан боглик булган, назарияни 
амалиётга сингдириш компетенцияси уз аксини топган замонавий креатив 
куринишдаги топширикларни бажариш куникмасини ривожлантириш учун
“ФСУМ матнли топшириклар” дан дарсларда фойдаланиб бориш лозим. Бундай 
топширикларни тузишда ўқувчининг ёши, қизиқишлари ва дунёкараши инобатга 
олинса, ўқитилаётган мавзу кундалик хаётимизда учрайдиган бирор вокеа, ёки 
ходиса билан боғланган холда тузилса максадга мувофик бўлади []. Айникса 
кичик ёшдаги 9-синф ўқувчиларига эртаклар, мультфилмлар ёки машхур кино 
кахрамонлари иштирокидаги топшириклар катта қизиқиш уйготади. 
“ ФСУМ матнли топширик”дан намуна: 
Кадим замонларда узок қишлоклардан бирида чол, унинг мехрибон, ақлли ва 
мехнаткаш кизи Зумрад, унинг угай онаси ва угай опаси яшар эди. Угай онаси 


SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 352
имкон кадар Зумрадни кийнашга, унга имконсиз ва бажариб булмайдиган 
топшириклар беришга харакат киларди. Мана бугун хам угай она кизи Зумрадга 
куйидаги топширикларни берибди: 
1- Топширик: Бизни ураб олган тоғларда оқ тош бор,манашу оқ тошдан 
қандай қилиб уйни оқлайдиган оҳак олиш мумкин.Шу моддани олиш усулини 
ўрганасан ва уйни оппоқ қилиб оқлашни бйурди. Ўқувчилар ушбу топшириқ 
топишда гурухларга бўлини ишлашадилар ва натижани топиш учун дарслик,ўқув 
қўлланмаларни ўқиб ўрганадилар,маьлум бир туғтамга келишиб,ўз ечимларини 
тақдим этадилар.Тақдим этишда ватман қоғозга жавобларини ёзиб,доскага илиб 
тақдими этадилар.Ушбу жавобларни экспертлар кўриб ва эшитиб уз фикирларини 
бериб,ўқувчиларни боҳолайди. 
Ўқувчилар топшириқ ечимини қуйдагича тақдим этишади: 
1.Ўқувчилар ўқув материаллари асосида тошни ўзи нима эканлигини,таркиби 
нимадан иборатлигини ва қандай формулага эгалиги хақидаги маьлумотларини
келтириб,оқ тош кальций карбонатдан иборатлигини айтиб,формулаларини 
келтиради. 
2.Ўқувчилар янада билимларини ревожлантириб.кальцийни кимёвий хоссасига 
мурожат қилиб,уни бирикмалари қиздирилганда,яьни термик парчаланганда 
қандай махсулот ҳосил булганлигини аниқлашиб ,тош қиздирилганда кальций 
оксидини ҳосил қилишлигини аниқлашади ва унда яна қўшимча модда карбонат 
ангидириди ҳосил бўлганлиги айтиб, реакция тенгламасини келтириш орқали 
асослашади. 
3.Ўқувчилар 
лабороторияда кальцийни бирикмаларига оид ўтказган 
тажрибалари асосида ҳосил бўлган кальций оксидига сув таьсир этирилганда оқ 
сутсимон эритма хосил бўлишлигини эслашиб,демак ,кальций оксиди сувда 
эриши натижасида оҳакли сув ҳосил бўлишлигини аниқлашади. 
4.Ўқувчилар кальций ва уни бирикмаларини халқ хужалигида қўлланилиш 
сохаларидаги билимларини ривожлантириб, кальций оксидини қўлланишини 
эслашиб, кальций оксиди ва униг эритмалари қўрилиш сохада деворларни оқлаш 
учун қулланилиши хақидаги маьлумотларни келтириш орқали топшириқни 
ечимини асослайдилар ва экспертларга тақдим этшадилар,бу тақдимотни 
экспертлар баҳолайди.
1-Муаммо: Қарақолпоқда қандай қилиб селвинитдан содда ишлаб 
чиқарилади:уларда қандай хом ашёлар қулланилади.Реакция тенгламалари 
асосида исботлаб беринг. 
2- 
Бугунги кунда қанда қилиб замонавий усулда нефтдан суьлфат 
кислота ишлаб чиқарилмоқда: 


SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 

Download 234.8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling