Узбеки стон республикаси олий ва урта махсус


у янада унумли мехнат килиши мумкин, деган гояга асосланган.  Бу мактабнинг яна бир намоёндаси Д. Мак Грегор бош карувни  ташкил


Download 1.98 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/117
Sana27.06.2023
Hajmi1.98 Mb.
#1656953
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   117
Bog'liq
Zaynutdinov Sh Menejment asoslari

у янада унумли мехнат килиши мумкин, деган гояга асосланган. 
Бу мактабнинг яна бир намоёндаси Д. Мак Грегор бош карувни 
ташкил этишга 2 хил ёндошув мавжуд: 
1) мажбурлаш ва рагбатлантириш усуллари; 
2) ташаббускорлик ва мустакиллиикни иложи борича намоён 
килиш учун шароит яратиш 
Бу н а з а р и я н и н г а с о с и й жи^ати ш у н д а к и , « и н с о н 
муносабатлари» мактаби вакиллари ижтимоий муаммоларни бутун 
жамият микёсида эмас, балки ало^ида корхона микёсида \ал 
эщдилар. Ме^наткашлар ижтимоий а^волига атрофлича х;ал этилиш 
лозим булган ижтимоий-иктисодий муаммо сифатида эмас, балки 
кишиларнинг гуру^ий муносабатлари сифатида каралади. 
«Эмперик» (прагматик) мактаб менежмент зарурлигини 
умуман инкор этиб, очи к эмперизмни таргибот килади. У 
бошкарувнинг максаци - ра^барлик килиш буйича ижобий тажриба 
ва мавжуд хатоларни урганишдан иборат, деб таъкидлайди. Бу 
мактаб вакиллари камрок назарий масла^атлар бериб, купрок аник 
вазиятларни та^лил этиш билан шугулланиш керак дейдилар, 
албатга, тажриба урганишда жуда му^им. Лекин факат амалиётга 
асосланиб менежментни шакллантириш мумкин эмас «Эмперик» 
мактабнинг энг ёркин намоёндалари - Т. Дракер, Р. Дэвис, 
Л.Ньюман, Д. Миллер ва бошкалардир. 
Юкорвда кУрсатилган хорижий бошкарув макгабларининг энг 
асосий камчилиги *ар томонлама чукур урганилмаганлигидир. Бу 
янги йуналиш «Ижтимоий тизимлар» мактаби вужудга келишига 
б
^ДДИ. Унинг энгтаникли намоёндалари Д. Марч, Г. Саймон, 
А. Эгциони ва бошкалардир. «Ижтимоий тизимлар»макгаби «инсон 
муносабатлари» мактаби хулосаларига асосланиб, корхонага узаро 
лик
83
^
з а
Р° таъсир курсатувчи омиллар мажмуидан иборат 
тизим сифатида караб, инсон бу омилларни бири деб 
лисоблайди. Социологларнинг катга гуру\хи саноат социологияси 
™ тадкикот олиб борадилар. «Ижтимоий тизим» мактаби 
аввалги мактабларга нисбатан кенг куламдаги муаммоларни 
45 


\ал этишга, бошкарув назариясини яхлит \олга келтиришга 
интилади. Лекин бошкарув назариясини тузишга интилиш уни 
\озирги капиталистик дунё шароитидан узоклашиб кетишга ва 
натижада унинг унчалик кенг ёйилмаслигига олиб келди. 
Агар «мумтоз» мактаб намоёндалари низоларни моддий 
р а г б а т л а н т и р и ш ё к и ж и х о з л а ш й у л и б и л а н , «инсон 
муносабатлари» мактаби эса ишлаб чикариш жараёнини адолатли 
Килиш й^ли билан ^ал килишни таклиф этган булса, «ижтимоий 
тизимлар» мактаби ташкилотда низоларнинг мавжуд булиши 
унинг табиатдан келиб чикувчи хрлат деб ^исоблаб асосий вазифа 
низолар ва уларнинг окибатини юмшатишдан иборат деб 
таъкидлайдилар. 
50-йилларнинг бошида менежмент назарияси ривожланишига 
«янги» мактаб катта таъсир курсатди. У менежментга аник фанлар 
услуб ва усуллари - карорлар кабул килишни математик 
моделлаштириш, математик мантик, дастурлаш, иктисодий 
жараёнларни математик моделлаштириш усулларини жорий 
килиш билан ажралиб туради. «Янги» мактабнинг энг ёркин 
намоёндалари - Р. Аккоф, Л. Клейн, В. Л юс ва бошкалардир. Бу 
мактабнинг шаклланиши кибернетика ва жараёнларни урганиш 
ривожланиши билан богликдир. Жараёнларни урганиш за^иралар, 
ресурслар таксимоти, эскирган ускуналарни алмаштириш, макбул 
р а в и ш д а р е ж а л а ш т и р и ш н и б о ш к а р и ш н и м а т е м а т и к 
моделлаштириш билан богликдир. Кейинчалик «янги» мактаб 
таркибида муста кил фан - бошкарув карорлари кабул килиш 
назарияси шаклланди. Хорижий менежмент ривожланишининг 
киска тавсифи бошкарувни такомиллаштиришнинг янги усуллари 
ва шаклларини излаш узлуксиз давом этаётганлигидан далолат 
беради. 
«Янги» мактаб «ижтимоий тизимлар» мактабининг мантикий 
давомидир. 
6.3. Менежмент назария ва амалиётанинг Россиядаги 
ривожланиши 
Бошкарув фани XX асрнинг 20-йилларидан бошлаб Россияда 
\ а м шакллана бошлади. Бу даврда мехнат ва бошкарув 
муаммоларига багишланган Унлаб журналлар, жумладан 
«Бошкарувни ташкил этиш», «Ме^натни ташкил этиш», 
«Бошкарув техникаси», «Хужалик ва бошкарув» каби журналлар 
46 


килинди, хорижий ишлаб чикаришни ташкил этиш ва 
Т
Ш
каоув буйича мутахассилар асарлари рус тилига таржима 
инди 1921 йилда мехнат институти ташкил этилди. 
^ А л е к с е й Капитанович Гастев (1882-1941) бошкарув назария 
а м а л и ё т и г а
хисса кушган олим эди. Унинг «кандай ишламок 

Download 1.98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   117




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling