Узбекистон республикаси кишлок ва сув

2.3.2 Dvigatelda ilgarilanma-qaytma harakat qiluvchi detallarning inersiya kuchini aniqlash va inersiya kuchlar diagrammasini qurish

Inersiya kuchi ma’lum bir tezlik va tezlanish bilan harakatlanayotgan detallarning massasiga bevosita bog‘liq.

Porshenni harakatlanish tezligi:

W_p = ω ∙ R m/s,

bu erda, R - krivoship radiusi, m; ω - tirsakli valning burchak tezligi bo‘lib u quyidagicha aniqlanadi:

ω = π ∙ n_n / 30=216,5 s^-1

z`

z

c

r

a

b


2.2 - rasm. Axos-340C traktorining 1104D-44T dvigitilining indikator diagrammasi

ra - kiritish, ac - siqish, cz - yonish, zb - kengayish, br - chiqarish jarayonlarida silindr ichidagi bosimni o‘zgarishi
Porshenni harakatlanish tezlanishi:

J_p = ω² ∙ R m/s²

Ilgarilanma-qaytma harakat qiluvchi detallarning inetsiya kuchi quyidagicha aniqlanadi:

R_j= – m_j ∙ J_p ∙ 10^-3 = -11,53 kN

bu erda, m_j – ilgarilanma-qaytma harakat qilayotgan detallar massasi, u quyidagicha aniqlanadi:

m_j = m_p + m_sh.p =3,46 kg

bu erda, m_p – porshen guruhi detallarining massasi, m_sh.p – shatun guruhi detallarining ilgarilanma-qaytma harakatda ishtirok etayotgan qismi massasi, hisoblashlarni bajarishda:

m_sh.p = 0,275 ∙ m_sh , kg,

bu erda, m_sh – shatun guruhi detallarining umumiy massasi.

m_p va m_sh ni aniqlashda quyidagi formulalardan foydalaniladi:

m_p = m^’_p ∙ F_p=2,45 va m_sh = m^’_sh ∙ F_p=3,68

bu erda, m^’_p va m^’_sh – porshen va shatun guruhi detallarining solishtirma massasi (dizellar uchun m^’_p=150...300 kg/m² va m^’_sh=250...400 kg/m²; karbyuratorli dvigatellar uchun m^’_p=80...150 kg/m² va m^’_sh =100...200 kg/m²); F_p – porshen yuzasi, m²

Krivoship-shatun mexanizmiga ta’sir qiluvchi kuchlar diagrammalarini chizishda kuchlar masshtabi μ^’_r dan foydalaniladi:

μ^’_r = μ_r ∙ F_p ∙ 10³=0,3270 kN/mm

bu erda, μ_r birligi MPa/mm; F_p birligi m² da qo‘yiladi.

Quyidagi 2.3 - rasmda hisoblashlardan keyin Microsoft Excel dasturiga moslashtirilgan dastur yordamida qurilgan dizelning inersiya kuchlar diagrammasi keltirilgan.