Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тош кент давлат


Download 75.97 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/37
Sana30.01.2024
Hajmi75.97 Kb.
#1809001
TuriМонография
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37
Bog'liq
000000001030 01

I боб. БУЛАЖ АК КАСБ ТАЪЛИМИ 
У КИТУВЧИЛАРИНИНГ КАСБИЙ КОМ ПЕТЕНТИЛИГИНИ 
Ш АКЛЛАНТИРИШ НИНГ ИЛМ ИЙ-НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ
1.1. 
Олий таълим муассасаларида булажак касб таълими 
укитувчиларииииг касбий компетентлигини шакллантириш 
педагогик муаммо сифатида
Республикамизда таълим тизимини такомиллаштириш оркали 
кар томонлама етук, баркамол, мустакил фикрлашга кодир, ирода- 
ли, фидоий ва ташаббускор кадрларни тайёрлашга катта эътибор 
берилаяпти.
Хрзирги даврда ишлаб чикаришда техника ва технологиялар- 
нинг янгиланаётганлиги, илм ва фаннинг жадал тараккиёти мута- 
хассис кадрлардан уз билимларини мустакил ва мунтазам равишда 
чукурлаштириб, янгилаб, тулдириб ва кенгайтириб боришни талаб 
этади.
«Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»ни руёбга чикариш Узбе- 
кистоннинг халкаро талаблардаги замонавий тараккиётини таъмин- 
лай оладиган дадил, мустакил, ижодий тафаккурли, малакали, 
билимли мутахассис, айни пайтда шахсий инсоний сифатлари 
шаклланган баркамол кадрларни тайёрлаш максадини кузлайди.
Мустакилликнинг дастлабки йилларидан бошлаб мамлакат 
микёсида таълим, тарбия, илм-фан, касб-хунар тизимларини 
тубдан, боскичма-боскич ислох килиш зарурияти сезилиб, асло 
пайсалга солиб булмайдиган бу ишни кадам-бакадам, изчиллик 
билан бажаришга киришилгани хакида фикр юритиб, Узбекистон 
Республикаси Президента И.А.Каримов шундай дейди: «Таълим- 
тарбия тизимидаги ислохотлар бошланган дастлабки йилларда мен 
жах,он тажрибаси ва хаётда узини куп бор оклаган хакикатдан 
келиб чикиб, агар бу максадларимизни муваффакиятли равишда 
амалга ошира олсак, тез орада хаётимизда ижобий маънодаги, 
«портлаш эффекти»га, яъни, янги таълим моделининг кучли 
самарасига эришамиз деган фикрни билдирган эдим»1
1 Каримов И. А. «Юксак маънавият - енгилмас куч». Т. «Маънавият». 2008 - 63 б.
6


Дархдкикат, янгиланган таълим тизимини жорий этишда хар 
бир булажак укитувчининг уз фанига ва баркамол авлод таълим- 
тарбиясига оид касбий компетентлигини шакллантириш ва уларни 
педагогик фаолиятда изчил куллай билиш махоратига эга булиши 
бугунги куннинг мухим талабидир.
Касб 
таълими 
укитувчисини 
касбий-педагогик тайёрлаш 
сифатини тубдан ошириш унинг мазмуни билан бевосита боглик- 
дир. Педагогик кадрлар тайёргарлиги сифатини сезиларли даражада 
ошириш учун педагогик ва техник билимлар синтезини таъминлаш 
зарур. Касб таълими укитувчисини касбий шакллантириш педа­
гогик ва техник билимларни фан, таълим, техника, технология ва 
ишлаб чикариш иктисодиёти сохаларидаги узгаришларга асослан- 
ган интеграцияси таълим жараёнининг самарадорлигини таъмин- 
лашга хизмат килади. Ушбу жараён касб таълими укитувчисини 
тайёрлаш 
мазмунини 
асослаш 
ва 
касбий 
компетентлигини 
шакллантириш технологиясини яратишда муайян узгаришларни 
амалга ошириш заруриятини келтириб чикаради.
Булажак касб таълими укитувчисининг касбий компетент­
лигини шакллантириш муаммосини урганиш ишига бир катор 
илмий ишлар багишланган. Бирок бу муаммонинг турли жихатлари 
ва аспектларига олимларнинг кизикишлари камаймаяпти, бу эса 
узлуксиз таълим тизимини модернизациялаш ва ривожланти- 
ришнинг хозирги замон боскичида алохида ахамиятга эгалигидан 
ва унинг долзарблигидан гувохлик беради.
Назарий манбалар мазмуни билан танишиш, олий таълим 
муассасалари фаолиятини урганиш ва далилларни тахлил этиш касб 
таълими укитувчиларини касбий компетентлигини шаклланти­
ришда бир катор карама-каршиликлар мавжудлигини курсатди, 
хусусан:
- олий таълим муассасаси битирувчисининг етук мутахассис 
маълумоти даражаси билан Давлат таълим стандартининг модер- 
низациялашган мазмуни ва хажмига куйилаётган меъёрий талаблар 
хамда унинг шахсий имкониятларини руёбга чикариш даражаси 
уртасида;
- олий таълим муассасаларида касб таълими укитувчилари 
касбий компетентлигини шакллантириш жараёнида кулланилаётган 
анъанавий хамда инновацион методлар уртасида;
- укитувчи шахси ва унинг касбий компетентлигини шакллан­
тиришда педагогик жихатдан куллаб-кувватлашга каратилган олий
7


таълим муассасалари фаолияти билан талабани булажак укитувчи 
сифатида тайёрлаш жараёнини ривожлантириш механизми хамда 
конуниятлари уртасида;
- педагогик туркум фанларнинг касб таълими $гсщувчиси 
шахсий хамда касбий компетентлигини шакллантириш борасида 
умумкасбий ва мутахассислик фанлари билан интеграциялаш 
имкониятларидан етарлича фойдаланилмаётганлиги уртасида;
- илмий-техник тараккиёт, янгиланиб бораётган жамиятнинг 
махоратли педагог шахсига нисбатан ортиб борувчи талаблари 
билан касб таълими укитУвчилаРи касбий 
компетентлигини 
шакллантириш асосий кисмининг уз-узини ривожлантириб бориш 
шароитида фаолият юритишга тайёр эмасликлари уртасидаги 
зиддиятлар кабиларни курсатиш мумкин.
Бу каби карама-каршиликларни бартараф этиш йулларидан 
бири булажак укитувчиларни касбий компетентликларини шакл- 
лантиришдан иборатдир. Булажак касб таълими 

Download 75.97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling