Узбекистон республикаси урта махсус ва олий таълим вазирлиги


o‘lchamlarini aniqlovchi, qabul qilingan uzunlik o‘lchovini bino moduli bilan


Download 6.71 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/160
Sana21.07.2023
Hajmi6.71 Mb.
#1661574
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   160
Bog'liq
Arxitektura shakllarini uygunlashtirish va bezash

o‘lchamlarini aniqlovchi, qabul qilingan uzunlik o‘lchovini bino moduli bilan 
bog‘lovchi, bino masshtabini belgilovchi, proporsiyalarning handasaviy va 
matematik ifodalarini oddiy sonli nisbatlarga aylantiruvchi ijodiy uslubdir. U 
arifmetik, geometrik va garmonik mutanosibliklarning barcha go‘zalliklari 
va o‘ziga xosliklarini yagona me’moriy tizimga birlashtiruvchi vositadir. 
6. Me’morchilikda mutanosiblik va uyg‘unlik qonuni tarzida yana odam 
qomati va unga xos proporsiyalar, o‘lchov birligi sifatida esa odam 
qomatining 1/6 qismini tashkil qiluvchi tovon (fut), 1/4 qismini tashkil 
qiluvchi tirsak yoki "gaz", odam qo‘lining musht uchidan to yelkasigacha 
qismi (60-62 sm) qabul qilingan. Me’morlar qurilishda odatda nisbatan 
kichik o‘lchamlar: tovon yoki gazning yarmi (30-31 sm)ni ko‘proq 
qo‘llaganlarki, ularga qurilish materiali g‘ishtni moslashtirish oson bo‘lgan. 
7. Yuqorida keltirilgan mutanosibliklardan tashqari simmetrik 
munosabat, kompozitsiya yaxlitligi, shakllar elementining takrorlanish 
maromi - ritm, asosiy shakl (hajm)ning ustivorligi, bino kursisi, ostonasi va 
tugal qismlarining yechimiga e’tibor berish, shuningdek binoni bezash 
tamoyillari ham loyihalanayotgan ob’yekt me’moriy go‘zalligi va shakllar 
garmoniyasini ta’minlash vositalari tarkibiga kirgan. 
8. Me’moriy bezaklar bino shakllariga mos tarzda ishlangan: 
kompozitsiyada me’moriy shakllar uyg‘unligi birlamchi, bezaklar esa 
ikkilamchi rolni o‘ynagan. Bezaklar kompozitsiyasi asosiy va yordamchi 
(to‘ldiruvchi) naqshlardan tuzilgan. Asosiy naqshlar uzoqdan, yordamchilari 
esa fon vazifasini bajarib yaqindan ko‘rishga mo‘ljallangan. Naqshlar 
uyg‘unligi rapport – taqsim, ritm, miqyosiy to‘r, simmetriya va ranglar 

Download 6.71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling