В. А. Мирбобоев


ПЕРЛИТНИНГ АУСТЕНИТГА ПАРЧАЛАНИШИ


Download 1.63 Mb.
bet56/121
Sana09.01.2023
Hajmi1.63 Mb.
#1085279
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   121
Bog'liq
Materialshunoslik (I.Nosirov) (1)

ПЕРЛИТНИНГ АУСТЕНИТГА ПАРЧАЛАНИШИ

Темир—цементит диаграммасида курсатнлганидек, перлит At температурада аустенитга парчаланади. Бу жараёнда туда парчаланиш жуда секин совутиш натижасида содир булади.

f,, V,
к ! 'v?4
ч IV
S 1 \
II 1 1
4 J 1
То А, Т
Температура, 'С
59- раем. Температуранинг уз- гаришига караб, пулатдаги фаза ва структура эркинлик энергиясининг узгариш коиу- ииятлари.

  1. к .

V / к!
* М/

  1. s

рак,П!, гек z
60- раем. Перлитдан аустенит -осил булишининг изотермик. иаграммаси (Г ва Т: парча- .анишнинг бошлаииш нукта- лари).




112

www.ziyouz.com kutubxonasi



Оддий шароитда П—►А парчаланишнинг анча кечикиб бориши вацтга нисбатан температуранинг Ai дан анча юцорироц кута- рилишига эквивалентдир, яъни бу жараённинг цанча вацт ичи- да содир булиши парчаланиш температурасига богли^дир. Бу жараённи перлитнинг изотермик парчаланиш диаграммасидан кузатиш мумкин (60-раем). Бу диаграммада жараённи тезлаш- тирувчи иситиш тезлигининг узгариши (V2>Vi) курсатилган, парчаланишнинг бошланиши (а) ва тамом булиши (б) эгри чизицлари эса А! ^ийматга ва^т буйича чексиз асимптотик (т—>-оо) яцинлашиб боради. Реал шароитда перлитнинг ауете- нитга парчаланиши маълум температура оралигида боради, лекин уртача бир хил доначали аустенитни хосил цилиш учун ута циздириш зарур булади. Демак, температура канча катта булса, парчаланиш шунча тула ва тез боради.
Перлитнинг (61-расм, а) парчаланиши биринчи вавбатда феррит+цементит механик аралашмалардаги фаза чегараларида аустеиитнинг кристалл маркази хосил булишига (61-расм,б) боглиц. Одатда, бу марказнинг ну^сон тупланган жойда хосил булиши энергетик жи^атдан ^улайдир, чунки эски таркиб флук- тация натижасида бойиб, янги таркиб ^осил булади. Бу жа- раённинг асосини, албатта, а-*у полиморф узгариш ташкил ^илади. Иккинчи навбатда, хар бир перлит доначасининг ичи- да шундай марказлар хосил б; лганлиги учун (61-расм, е) бош- лангич доначалар жуда майда булади. Шунинг учун парчала­ниш охирига бориб, майда доначали аустенитга эга булган бошлангпч таркиб хосил булади (61-расм, г) Доначалар ул- чамининг бир хил булишига эришиш учун маълум BaiyT шу тем- пературада ушлаб туриш лозим. Ана шу усиш жараёнига би­ноан катта ёки кичик доначали пулатлар .уосил булиши мум­кин.
Баъзида температура 950—1000°С гача кутарилганда аусте­нит доначалари сезиларли даражада усмайди, бундай пулат табиатан майда доначали пулат булади. Бундай пулатнинг аустенит доначалари 1000°С—1200°С дан ю^ориро^ температу- рада уса бошлайди, лекин критик температурадан ю^орида

61-расм. Перлит доначасн нчида аустенит марказларининг >(осил булиши ва унинг усишнни тушунтирувчи чизма.
е—2327 11$

Download 1.63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling