В а у р т а м а Х с у с т а ъ л и м в а з и р л и г и т е р м и з д а в л а т у н и в е р с и т е т и

1 «Темур тузуклари». Тошкент: Ғафур Ғулом пашрнёти, 1991, 
83-бет.
66
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

дир. Ш у ўринда презндентнмиз И. А. Каримовнннг ушбу 
сўзларинп қайд этиб ўтнш анни муддаодпр: «Мустақил- 
лик йнллари — ўз ўтмишимизни, ўз маданиятимизни хо- 
лисона бнлиболнш давридир». Бу — жаҳон хамжиҳати, 
тарих олдидаги вазнфамизни англаб олиш даврндир»2.
Маълумки, Амир Темур дунёқарашида сиёсий қа- 
рашлар — уппнг давлатга, ҳарбий ишларга ннсбатан 
бўлган интилиш ва қизиқишларининг жуда эрта шакл- 
лана бошлагаилигпдандир. Бу гўғрисида унннг ўзи шун- 
дай дейди: «Мен ўн ёшимда ўзимда фавқулодда ҳукм- 
ронликка ва улуғлик аломатларини ҳис қилдим. Уз 
олдимга келувчи ҳар бир кишннн сезиларлн даражада 
ғурур ва лаёқат билан қабул қнлдим»3.
Собиқ совст давридаги жуда кўплаб адабиётларда 
Амир Темур шахсн тўғрнснда мутлақо ҳақнқатга зид 
бўлган маълумотлар келтнрилган, яъпи уни гўё «савод- 
спз», «қонхўр», «золим» ҳукмдор сифатнда тасвирлашга 
урпнншлар бўлгам. Бу ва бу каби фнкрлар эса айтпш 
мумкиики, бу улуғ сиёсий арбсб шахсига ннсбатан гуҳ- 
мат, ҳасад ва ҳаттоки кўролмаслнк сингари ярамас ил- 
латлардан бошқа нарса эмасдир. Акс ҳолда улуғ сар- 
карда Амир Темурнпнг марказлашган Турк давлатини 
қайтадан тиклаганлигинп, ўша даврда мамлакатда ю* 
берган парокандалик ва тарқоқлккка, ўзаро низо-жаи- 
жалларга ҳам барҳам берганлигпни, энг асоснй ва му- 
ҳими унннг ҳашаматли ҳамда улкан иншоотлар, знёрат- 
гоҳларни барпо этишдагн эзгу ншларини унунтган бўла- 
миз. Шунинг учун ҳам, Амир Темуриинг сиёсий қараш- 
ларини мукаммал ўрганиш «Темур тузукларн», «Тузуки 
Темурнй» («Боқеоти Темурий»), «Темурнииг бошдан 
кечпрганлари» каби манбаларда батафсил нлмий маъ- 
лумотлар берилгандир.
Ҳозирги кунгача ушбу манбалар дунёнинг жуда кўп- 
лаб хорпжий тилларига таржима қилинган ҳамда А Қ Ш , 
Франция, Англия, Дания, Финландия, Ҳиндистон, Эрон, 
Туркня, Мнср, Яман ва бошқа давлатлардаги кутубхо- 
наларда сақланмоқда.
Темур «Тузуклари»да аниқ ва равшан қилнб, дав- 
латни бошқаришда муҳим ўн нккнта қоидани еиёеий 
фаолиятида мунтаза.м еуратда асос килиб олганлигини 
алоҳида таъкидлаб ўтамиз. Унинг сиёсий қарашларида 
турли нжтимонй табақалар ва тснфалар билап бнрга-