В а у р т а м а Х с у с т а ъ л и м в а з и р л и г и т е р м и з д а в л а т у н и в е р с и т е т и

2 А ҳ м е д о в Б. Амнр Темур. Тармхий роман. Тошкент: А . Қо- 
днрий номндагн Ха.пқ мероси нашриёти, 1995, 529— 554-бет.пар.
3 М у ҳ а м м а д ж о н о в А . Узбекистои тарихи. 
Уқитувчилар 
учун қўлланма. Тошкент: 
«Уқитувчн», 
1994, 194— 196, 216— 230- 
бетлар.
71
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

билан Эрон шоҳи Аббосга қарши иттифоқ тузишга 
уринган.
Аштархонийлар сулоласига мансуб Бухоро хони Суб- 
вонқулихон (1680-1702 йй.) Туркия султони Аҳмад II 
билан днпломатик алоқалар ўрнатган. Аштархонийлар 
сулоласидан бўлган X V II асрнинг охнри — X V III аср- 
нинг бирннчн ярмида яшаб ижод этган, йирик тарихчи 
олим Мир Муҳаммад Салим 1711 йилда Бухоро хони 
Убайдуллахон ўлдирплгандан сўнг Арабистонга жўна- 
ган, бир йилча Асфахонда истиқомат қилиб, 1712 йилда 
Туркияга борган. Туркия султони Аҳмад Ш уни эҳти- 
ром билан кутиб олган. Мир Муҳаммад Салим тўрт 
йилча Туркияда туриб, султон Аҳмад III нинг ҳарбий 
юришларида қатнашган. Мир Муҳаммад Салим 1731 йил- 
да ёзган «Силсилат ас-салотуи» («Подшолар силсила- 
си») асарида Бухоро хонлари Абдудлахон, Абдулмўъ- 
мипхон, Динмуҳаммадхон, Имомқулихон, Абдулазпзхон, 
Субхонқулихонларнинг 
Туркия 
ҳукмдорлари 
билан 
ёзишмалари нусхаларини келтирган. Мир Муҳаммад 
Салимнинг бу китоби жуда ноёб бўлиб, уиинг бпр нус- 
хаси Англиядаги Бадлеян кутубхонаеида сақланмоқда4.
Қўқон хони Умархон даврида (1811 — 1822 йй.) Тур- 
кия билан дипломатик алоқалар ўрнатилган5. Дутфий, 
Навоий, Беднл, амир Умархон девонларидан иборат, 
ажойиб хос безаклар бнлан нақшланган, гўзал ҳусннхат 
билан кўчирилган «Муҳаббатнома» деб номланган маж- 
муа Туркняга совға қилиб юборнлган6. Қўқон хони Ма- 
далнхоц даврида (1822— 1842 йй.) адолатли фикрлари 
учун қувғин қилпнган давлаг арбоби, тарихчи олнм ва 
савҳатчи Муҳаммад Ҳакимхон Туркия ва унинг Синоп, 
Қайсарий, Ангор (Анқара), Лакатия каби шз.ҳарларида 
бўлган. У «Мунтахаб ат-таворих» («Тарихдан сайланма 
китоб») асарида Туркиянинг тарихи, сиёсий ва мада- 
ний ҳаёти ҳақида муҳим маълумотлар келтириб, илғор 
фикр ва маданиятнинг ташвиқотчиси бўлиб майдонга 
чиқади7.