Va texnologiyalar universiteti yer osti konchilik ishlari

Echim: Haydash usulidagi shamollatishda t = 30 min (XQ bo‘yicha); gazlanish VV b = 40 l/kg.
L = 600 m lahim uzunligida sizish koeffitsientini r = 1,36 va havo miqdorini qabul qilami m
Lahim bo‘ylab havo harakatining minimal tezligini tekshiramiz
m/s 0,25 m/s.
Ventilyatorning talab qilingan uzatishini aniqlaymiz m /s.
Rezinali quvurlarning aerodinamik qarshiligini aniqlaymiz
m .
Quvurning pasayishini (botiqligini) hisoblaymiz (ventilyator bosimini). Quvur bo‘ylab havo harakati tezligini oldindan aniqlaymiz m/s. Unda Pa; Pa; h = 2480 + 63 = 2543 Pa.
[19] kitobidagi ventilyator ishchi zonasi grafiklari bo‘yicha ventilyator tanlaymiz, qiymatdan kelib chiqib: = 3,85 m /s i h =25,43 Pa. = 2 8 m /s ga ega va h = 735 3334 Pa. bosimni ta’minlaydigan VM-6M ventilyatorini qabul qilamiz.
Misol: Ventilyator parametrlarini hisoblab chiqish, agar chizma chizig‘ida uning kesim maydoni 16,8 m 2 bo‘lsa, uzunligi 316 m bo‘lganda. Bir vaqtda portlatiladigan PM soni 54 kg (b = 40 l/kg), egiluvchan quvur diametri 0,8 m, sizish koeffitsienti 1,116. Zaboyda ishlaydigan kishilarning eng ko‘p soni – 6 kishi. SHaxta gazsiz, lahim quruq. 90 % namlikda daraja 22 S.
Echim: Zaboyg berish lozim bo‘lgan havo miqdorini aniqlaymiz:
PM sarfi bo‘yich m /s;
havo harakatining minimal tezligi bo‘yicha m /s;
ishlayotgan kishilar soni bo‘yicha m /s;
isiqlik holati bo‘yicha m /s;
Keyingi hisoblashlar uchun qabul qilamiz =4,2 m /s.
Ventilyatorning zaruriy uzatishini aniqlaymiz m /s.
Quvurlar qarshiligi .
Ventilyatorning to‘liq bosimi Pa.
va h qiymati bo‘yicha 3 dan 7 m /s gacha va 1177 dan 2402 Pa. gacha bosimli SVM-6M ventilyatorni tanlaymiz.
Misol: Quyidagi berilganlar bo‘yicha o‘tadigan lahimning zaruriy havo miqdorini hisoblash va shamollatish vositalarini tanlash: yorug‘likda ko‘ndalang kesim maydoni S = 17,3 m ; lahimning oxirgi uzunligi 2000 m; zaboyda bir vaqtda ishlaydigan kishilarning eng ko‘p miqdori n= 8 kishi. Za­boy quruq. Metanning absolyut gaz ajralishi =0,3 m /min, karbonat angidrid =0,2 m /min. Kirish ventilyasion oqimida metan va karbonat angidrid konsentratsiyasi =0. Zaboyda havo harorati t=10 S. Lahim burg‘ulab portlatish ishlari yordamida o‘tkaziladi. Bir vaqtda portlatiladigan PM soni A = 64,4 kg, PM gazlanishi b = 40 l/kg, havo sizishi koeffitsienti = 1,54, turbulent singish koeffitsienti = 0,396.
Echim: Gaz konsentratsiyasi bo‘yicha shamollatishning haydash sxemasini tanlaymiz.
Zaboydagi eng ko‘p kishilar soni bo‘yicha zaruriy havo miqdorini aniqlash
m /min;
issiqlik holati bo‘yicha m /min;
gaz ajralishi bo‘yicha (metanni qo‘zg‘atish 0,5 % gacha) m /min;
karbonat angidridni suyultirish bo‘yicha 0,5 % gacha m /min
Bir vaqtda portlatiladigan PM bo‘yicha havo miqdorini aniqlash uchun, lahim katta masofali bo‘lgani uchun, joiz bo‘lgan konsentratsiyagacha (0,007 %) zaharli gazlar suyultirilishi ro‘y beradigan kritik uzunligini aniqlaymiz. Bunda lahim tupikli qismi uzunligini shu kritik uzunlikka teng deb qabul qilamiz.
Lahimning kritik uzunligi m.
Unda m /min.
Havo harakatining minimal tezligini ta’minlashda m /min = 4,33 m /s.
Ventilyatorning zaruriy uzatishi m /min = 6,66 m /s. 0,6 m diametrli quvurda ventilyatorning to‘liq bosimi
Pa.
Keyinchalik [19] kitobdagi quvurlarning va ventilyatorlarning ventilyasion xarakteristikasining qo‘shma grafigida, zaboyga uzatish uchun zaruriy havoning talab qilingan miqdorining pasayish kattaligini ko‘rsatadigan, quvur xarakteristikasi kesishuvining sarfga teng vertikal to‘g‘ri chiziqli nuqtasini topamiz. SHu nuqta orqali yoki undan yuqoridan o‘tadigan ventilyatorlar, grafiklar, xarakteristikalar lahim shamollatishini ta’minlaydi.
SHunga asosan quyidagi xulosaga kelamiz, lahimning 2000 m li tupikli qismi uzunligi uchun ikkita ventilyatorli o‘rnatma va ventilyasiya quvurining ikkita tabaqasi kerak bo‘ladi. Har bir ventilyator­li o‘rnatma ikkita SVM-6M ventilyatoridan yoki bitta VM-6M ventilyatoridan iborat. Bu ventilyatorlarning shamollatish sharoitlariga moslashuvini tekshirish quvurlar ventilyasion xarakteristikasi va qabul qilingan ventilyatorlar grafiklarining birga qo‘shilishi yordamida amalga oshiriladi, bu shuni ko‘rsatdiki, =0 parraklar qiyalik burchagida bu ventilyatorlar tegishlicha m /min; Pa ega bo‘ladi. Demak, ventilyatorlarning qabul qilingan kaskadlari to‘liq mos keladi.
13-Amaliyot ishiga topshiriqlar.