Variant №1 Ekologiyani mustakil fan sifatida shaklllanishi,maqsadi va vazifalari

3. Мезосфера - 85 км.гача масофани эгаллайди. Бу ерда Ердан ўзоқлаша боган сари температура камая бориб
- 100-130 °C га етади.
4. Термосфера(ионосфера) - бу қатламда доимо температура ортиб боради, ҳавонинг зичлигижуда паст бўлади ва 200-300км.гача масофани эгаллайди.
Харорат 1000 °С атрофида бўлади.
5. Екзосфера - атмосферанинг энг юқори қатлами бўлиб, 2000 км гача масофаларни эгаллайди.Газ заррачалари тезлиги 12 км/сек.га тэнг бўлиб ионлашган ҳолатда бўлади. Температура эса 2000°К га тэнг бўлади.
Atmosfera havosi yer sharini keskin isib ketishidan va sovub ketishidan himoya qiladi, tirik organizmlar hayotida aloqa vositasi, ya’ni to’lqin tarqatish vazifasini bajaradi.

Atmosfera bo’lmaganda edi, Yer shari kechasi sovib (-100 °C) ketib, kunduzi qizib (100 °C) ketar еdi.Mana shu hodisa Oyda bo’ladi,chunki u erda atmosfera yo’q.

Agar yerda atmosfera qatlami bo’lmaganda meteoritlar to’g’ridan to’g’ri yergacha yetib kelar edi.Bu xodisani Oy misolida ko’rishimiz mumkin.

Атмосфера спасла Землю от 100 тонн космического мусора. Tabiiy muhitda vujudga keladigan vulqovlar, shamol va yog’ingarchiliklar, tabiiy ofatlar (suv toshqini, zilzila) tufayli atmosfera havosi ifloslanadi. Bundan tashqari, atmosfera havosi tarkibiga o’simliklar va hayvonot qoldiqlari, zaharli gazlar (SO2, NO2, SO2), uglevodorodlar (metan, etan, ammiak va boshqa gazlar va suyuqliklar), koinotdagi gazlar va chang zarrachalari tabiiy holda kelib qo’shiladi. Atmosfera havosining bunday ifloslanishiga tabiiy (biologik) ifloslanishi deyiladi.

Ma’lumotlarga qaraganda, yiliga koinotdan 1 mlrd t dan ortiq turli xil gaz va chang zarrachalari atmosfera havosiga kelib qo’shiladi.
Bundan tashqari, Er yuzida 500 dan ziyodroq doimiy otilib turuvchi vulqonlar mavjud bo’lib, ularning har biridan yiliga 75 mln t gacha turli xil iflosliklar va changlar atmosfera havosiga qo’shilib turadi. Yоki Orol dengizi sohillarining chekinishi tufayli vujudga kelgan 3,5 mln gektardan ziyodroq dengiz tubining tuzli maydonidan yiliga 100 mln t dan ortiq chang va tuz zarrachalari atmoefera havosiga qo’shilmoqda.