Вaриaнт-1 Иқтисодий таҳлилнинг замонавий бошқаравдаги роли, ўрни ва аҳамияти

ВAРИAНТ-15
1. Иқтисодий таҳлилни ташкил етишда корхонанинг танноқ хусусияти, фаолият кулами, рақобатдаги ўрни каби жиҳатларини ҳисобга олиш.
Барча иқтисодий фанлар, жумладан иқтисодий таҳлил иқтисодиётда, ижтимоий муносабатларда, фуқаролик-ҳуқуқий муҳити ва бошқа соҳаларда содир бўлган ўзгаришларга бўйсунади. Рақобатдош иқтисодиёт шароитида янги ахборотдан фойдаланувчилар, бизнесни ташкил қилиш ва юритишнинг янги шарт-шароитлари вужудга келади. Ишлаб чиқариш муносабатлари барча иқтисодий фанлар учун умумий ўрганиш обйекти ҳисобланади. Шунинг евазига барча иқтисодий фанлар бир тизимга бирлашади, бунда уларнинг ҳар бири бошқасидан фарқланувчи ўз предметига ега бўлади. Ишлаб чиқариш муносабатлари ва иқтисодий алоқаларнинг ривожланиши таъсирида алоҳида иқтисодий субйектлар молиявий-хўжалик фаолиятини таҳлил қилиш аҳамияти ҳам тобора ортиб боради. Фанлар ривожланиши билан унинг тармоқлари дифференциацияси содир бўлади. Ижтимоий фанлар дифференсиацияси натижасида иқтисодий таҳлил шаклланган. Aввал иқтисодий таҳлилнинг алоҳида шакллари асосан балансшунослик, бухгалтерия ҳисоби ва статистика каби ҳисоб фанларига тааллуқли бўлган. Лекин корхоналарда иқтисодий ишлар чуқурлашуви таъсирида таҳлилни ихтисослаштирилган билимлар тизими сифатида ажратиш зарурати юзага келди, чунки ҳисоб фанлари амалиётнинг барча талабларига жавоб беришга қодир емас еди
2. Aсосий воситаларнинг техник ҳолатини ифодаловчи кўрсаткичлар;
Aсосий воситалар ҳаракати таҳлили қуйидаги кўрсаткичлар асосида амалга оширилади – асосий воситалар кирими (жорий қилиниши), янгилаш, ҳисобдан чиқариш, тугатиш, кенгайтириш коеффицийентлари. Aсосий воситаларнинг техник ҳолатини тавсифлаш учун яроқлилик, ескириш ва алмаштириш коеффицийентлари ҳисобланади. Кўрсаткичларни ҳисоблаш учун бошланғич ахборот манбайи молиявий ҳисобот (2-молия шакли - “Aсосий воситаларнинг мавжудлиги ва ҳаракати ҳамда бошқа номолиявий активлар тўғрисида” статистик ҳисобот шакли) ҳисобланади. Янгилаш ва тугатиш коеффицийентларини ҳисоблаш учун янги ускуна келтирилиши ва ескирган ускуналар тугатилиши ҳақида бирламчи аналитик ҳисоб маълумотлари талаб қилинади. Кўрсаткичларни ҳисоблаш методикасини қуйида келтирилган жадвал маълумотлари мисолида кўриб чиқамиз.