Variant №11 Xashaki bugdoy

2.Makkajo‘xorining morfologik qususiyatlarini bayon eting?

Bug’doy yer yuzida eng ko’p tarqalgan va qadimiy ekin. Arxeologlarning ma’lumotlari Kichik Osiyoda bug’doy 8000 yil oldin o’troq yashaydigan aholining muhim oziq-ovqat mahsuloti bo’lganligidan guvohlik beradi. Iroq, Misr, Xii. Iroq, Misr, Xitoy, Shimoliy Mesepotamiya eng qadimiy bug’doy ekiladigan mintaqalarga kiradi. Markaziy Osiyoda uni eramizdan oldin VII minginchi yillarda neolit davridan boshlab yetishtira boshlagan. Bu davr Jaytun dehqonchilik madaniyati nomi bilan ma’lum. (V. Ya. Massoma’lum. (V. Ya. Masson, 1971). Eramizdan oldin VII – V ming yillarda Kopet – dog’ tizmalari tarmog’i va Qoraqum barxanlari o’rtasidagi tekisliklarda boshoqli don ekinlari shu jumladan bug’doy faqat atmosfera yog’ingarchiliklaridan foydalanib, sun’iy sug’orishsiz o’stirilgan.Eng ko’p bug’doy ekiladigan maydonlar Rossiya, AQSh, Xitoy, Xindiston, Kanada, Argentina, Fransiya, Turkiya, Avstraliya, Qozog’iston, Italiyada joylashgan.Bug’doy dunyodagi mamlakatlarning ko’pchiligida asosiy oziq – ovqat ekinidir.Oziq – ovqat ekin sifatida bug’doy juda ko’p tabiiy afzalliklarga ega. Uning doni to’yimli, yuqori kaloriyaga ega, yaxshi saqlanadi, tashiladi hamda qayta ishlanib yuqori sifatli mahsulotlar olinadi. Bug’doy unidan non yopish va konditer sanoatida yengilDon tarkibida uglevodlar 65-70 %, oqsil 9-12 %, yoѓ 4-8 %, Shuningdek, ma’danli tuzlar va vitaminlar bor. Uning donidan un, yorma, konservalar (qand makkajo‘xorisidan), etil spirti, dekstrin, pivo, glyukoza, qand, qiyom, sharoblar, asal, moy, vitamin E, askorbin va glutamin kislotalari, makkajo‘xori tayoqchalari, sut va boshqa ko‘plab maћsulotlar tayyorlanadi. Makkajo‘xorini onalik iplari meditsinada o‘t xaltasi, jigar ћastaliklarida qo‘llaniladi.Poyalaridan, barglaridan va so‘talaridan koѓoz, linoleum, viskoza, faollashtirilgan ko‘mir, sun’iy po‘kak, plastmassa, oѓriqsizlantiruvchi vositalar va boshqalar olinadi.Makkajo‘xorining doni, yashil massasi, silosi va so‘tasi, doni, uni ajoyib oziqa. donida 1,34 oziq birligi va ћazmlanadigan protein bor. Omixta em tayyorlashda makkajo‘xori qimmatli komponent. Uning