Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети


Техник воситалар ва улардан ўқув жараёнида фойдалиш


Download 1.46 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/108
Sana31.01.2023
Hajmi1.46 Mb.
#1142949
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   108
Bog'liq
2649-Текст статьи-6383-1-10-20200706 (1)

2. Техник воситалар ва улардан ўқув жараёнида фойдалиш 
Аудиторияда талабаларга орқа ўтирган ҳолда доскага қараб туриб, 
гапирилган фикрни илғаш қийин. Оддий доска ёки варақланадиган (бир 
томондан иккинчисига ўтказиб қўйиладиган варақлардан иборат) доска билан 
биргаликда қўлланиладиган техник воситалардан проектор хисобланади. 
Ишлашнинг ўзига хос афзалликлари ва камчиликлари. 
Афзалликлари: 
«Касбий 
таълим методикаси» фанини ўрганишда аудитория 
воситалардан фоидаланиш алоҳида ўрин тутади. Ҳозирги шароитда досканинг 
афзалликларига қуйидагиларни киритиш мумкин: хилма-хил техник 
воситалардан кенг равишда фойдаланиш - доскани ишлатишнинг осонлиги, 
доимо аудиторияда ишлатилиши. Техник воситалардан фойдаланиш усулига 
кўра талаба тайёрлиги – махсус техник воситалар ва қўшимча техник 
воситаларга бўлинади. Универсал ўзгартиришлар киритишнинг осонлиги, 
универсал воситаларга диаскоп, кодоскоп дарсни ўтишга қараб мос ҳолда 
ишлатиш мумкинлиги; магнитофон, видеомагнитофон, компьютер, телевизор 
каби қўшимча мисоллар келтириш мумкин, берилган саволларга жавоб бериш 
мумкин; киришга мисолларни мослаштириш мумкин, махсус воситалар, 
маълум бир масалани мавзуни ёритиш мураккаб нисбатларни кўргазмали 
ифодалаш мумкин. Қаратилган макет – видеофильм, кассета, диск кабиларни 
ўз ичига олади. Чизмалар, формулалар ва бошқаларни ёзиб кўрсатиш, қабул 
воситасини узатиш, тасвирлаш нуқтаи назаридан тушунишни осонлаштиради; 
воситаларни тасвирловчи (кодоскоп, диапроцессор, маълумотларни яхши ёдда 
қолдирадиган кабилар), товушли (магнитофон, радио. аудио кабилар) 
аудиторияда доскадан конспектга кўчирилган мисол ва расм, чизма, комплекс, 
видеомагнитофон. компьютер каби воситалар келгуси дарсларга яхши 
тайёрланишга ёрдам беради. 
Камчиликлари: 
Оддий доска ўқув жараёнида энг кўп қўлланалиган воситадир. Доскага 
ёзаётганда талабаларга орқа ўгириб турилади, чиқим талаб қиладиган 
«техник» восита ҳисобланади аудитория билан кўз қараш орқали юз берадиган 
контактни узади. 
Доскадан турли мақсадларда фойдаланиш мумкин – ёзилади, нотаниш 
сўз, ибораларни ёзиш; - кўп марта ишлатиб бўлмайди, бир марта ёзилган нарса 
турли чизмалар, диаграмма, схемалар чизиш – ўчирилади, расмлар ёрдамида 
иллюстрация қилиш, ёзиш – чизиш, мисоллар ечишга маълум бир вақт кетади. 
Илмий тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ахборотларни асосий формулалар ёзиш 
ва бошқаларни бизнинг миямиз қабул қиладиган хотирамизга кўзимиз ҳар бир 
аудиторияда доска (кўриш) орқали қабул қилар эканмиз. 
Доскадан фойдаланиш учун бўр керак - дарс пайтида кўргазмалилик 
ёрдамида инсоннинг миясини ҳар иккала ярим шарида ўқитувчи илгари дарс 
ўтмаган нарсаларга тайёрлаш лозим. Агарда улар ҳам (ўнг ва чап) ишга 


100 
туширилар экан. Кўргазмалилик досканинг ўлчамлари билан аудиторияда дарс 
ўтадиган бўлса тасвир ва ижодий қобилиятга жавоб берадиган ўнг ярим шар 
билан таққослаш керак. Дарсда доскадан оптимал қандай фойдаланиш билан 
танишиши мантиқий ва аниқ фикрлашни бошқарадиган чап ярим шарни 
қилиш лозим. Ўқув материалларни талабалар онгига етказиш ҳамда уни 
оладиган қилиб ёзилишини таъминлашда техник воситаларнинг ёрдами катта. 
Бунда кодоскоп, ёзиб бўлгач гапириш керак, проектор ва бошқа техник 
воситалардан кенг фойдаланиш мумкин.
Дарс ўтишда кенг қўлланиладиган нисбатан оддий, бир аудиториядан 
иккинчисига олиб ўтиш осон техник восита проектор ҳисобланади. Бошқа 
воситалар каби проекторнинг ҳам ўзига хос афзалликлари ва камчиликлари 
мавжуд. 
Проекторнинг афзалликлари ва камчиликлари куйидагилардан иборат: 

Download 1.46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling