Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети
Тарқатиладиган материал! Харидорларнинг карточкаси
Download 1.46 Mb. Pdf ko'rish
|
2649-Текст статьи-6383-1-10-20200706 (1)
Тарқатиладиган материал! Харидорларнинг карточкаси Сиз иложи борича арзонроқ 10 кг картошка сотиб олишингиз керак. Агар 1 кг картошканинг нархи 115 сўмдан ортса ёки умумий суммаси 1150 сўмдан ортиб кетса зарар кўрасиз. Сиз иложи борича арзонроқ 10 кг картошка талаб ва таклифнинг умумий миқдорини аниқлаш учун талаб ва таклиф шкаласини аниқлашимиз керак. Талаб - бу маълум бир вақт мобайнида харидорлар сотиб олиши мумкин бўлган нархлар бўйича товарлар миқдорини ифодаловчи шкала. Таклиф - бу маълум бир вақт мобайнида ишлаб чиқарувчилар ишлаб чиқариши ва маълум бир нархларда сотиши мумкин бўлган товарлар миқдорини ифодаловчи шкала. Шу тарифимиз асосида таклиф, сўнгра талаб шкаласини ҳисоблаб чиқамиз. Бу ерда шуни эслатиб ўтиш керакки, кўпинча шкалани ҳисоблаётганда талабалар хатоликка йўл қўйиб, маълум бир нархда сотилиши мумкин бўлган товарлар миқдорини айнан шу нарх шу миқдор бўйича олишади. Ваҳоланки, аввалги миқдорни ҳам қўшиш керак. Чунки 115 сўмдан 20 кг картошка сотиб олиши мумкин бўлган харидор табиий 105 сўмдан ҳам сотиб олишга тайёр. Таклифда ҳам худди шундай. Шуни ҳисобга олиб таклиф ва талаб шкаласини ҳисоблаймиз. Таклиф шкаласи. Қуйидаги жадвалнинг биринчи устунида сотиш нархи, иккинчи устунда шу нархда ишлаб чиқарувчиларнинг сотадиган картошкалари миқдори, учинчи устун таклиф шкаласи. Унда шу нархда сотилиши мумкин бўлган умумий таклиф кўрсатилади. Унинг миқдори шу нархда сотилиши мумкин бўлган товарлар миқдорига тенг. Табиий ҳар қандай сотувчи 20 кг. картошкани 105 сўмдан сотишга тайёр сотувчи жон деб 115 сўмдан ва ундан юқори нарҳда сотади. Контракт номери Сотувчининг (олувчининг) исми Нарх 10 кг картошка суммаси Ютуқ Зарар Карточ ка бўйича Битим буйича Карточка бўйича Битим буйича 40 2 3 Нодирага 1- раунд жами 115 125 1150 1250 100 1. 2. 3. 2-раунд жами Битимларнинг ҳаммаси Битимларни ҳисобга олиш варағини тўлдириш учун ҳар бир талаба аввало ўқитувчидан ёки ҳисобчи ролини бажараётган талабадан нарх ёзилган карточка олади. Карточкани олиб, харидор бўлса харид қилади, сотувчи бўлса сотади. Олди ва сотди бўйича бир битимга келишгач, сотувчи талаба харидор талабанинг, харидор талаба эса сотувчи талабанинг исмини, ўз карточкасидаги ва битим бўйича бозорда келишилган нархни ведомостга ёзиб, карточкани қайтариб топширади ва янги карточка олади. Масалан, Саодат 10 кг. картошкани Нодирага 125 сўмдан сотди. Унинг карточкасида 115 сўмдан камга сотсангиз зарар кўрасиз деб ёзилган. Демак у ўз картошкасини ўзи учун яхши нархда сотибди. Унинг ютуғи 100 сўм. Буларни контрактларни регистрация қилиш варағига ёзиб қўяди. Нодиранинг карточкасида эса харид нархи 145 сўмдан ошиб кетса зарар кўрасиз деб ёзилган. Демак бу битим Нодира учун ҳам фойдали бўлибди. У 10 кг. картошкани арзон олиши эвазига пулини 200 сўм кам сарфлабди. Бу унинг ютуғи. Нодира ҳам бу битимни ўзининг контрактларни регистрация қилиш варағига ёзиб қўяди (сотувчи олган харидорни исмини, олувчи эса сотганнинг исмини ёзади). Карточкани қайтариб топшираётганда албатта неча сўмдан битим тузилганини айтиб, сўнгра янги карточка олиш керак. Бу битимни албатта ўқитувчи ёки ҳисобчи ролини бажараётган талаба ҳисобдан ўтказиши регистрация қилиши керак. Бунда ўқитувчи сотувчиларни, ҳисобчи харидорлар битимини ҳисобдан ўтказиши мумкин. Раунд тугагач талаба ўзининг умумий натижасини ҳисоблаб ўйин тугагач эса тузган барча битим (олган, сотган) ларини ҳисоб-китобини қилиб, олган ютуғини ёки зарарини ҳисоблаб, ўқитувчи талабалар орасидан энг кўп ютуқ (фойда ёки зарар) кўрган талабани аниқлаб, улардан бунинг сабабини гапириб беришни таклиф қилади. Ғолиб аниқланиб, у рағбатлантирувчи совға ёки шу мавзу бўйича қўшимча баҳо берилиши мумкин. Намойиш қилинадиган материал. Гуруҳнинг ҳисоб ведомости. 1 кг картошка баҳоси кг/сўм 1-раунд (синовчи) 2-раунд (битим сони миқдори) 3-раунд (битим сони миқдори) Раунднинг натижаси (битим СОВ; 105 115 125 135 41 145 155 165 175 185 195 Намойиш қилинувчи материал картошкага бўлган талаб ва таклиф Download 1.46 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling