Xill tenglamasi uchun teskari masalalar va ularning tatbiqlari
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
xill tenglamasi uchun teskari ma
s(π, it , λ) funksiya P
n to‘g‘ri to‘rtburchakda n ta nolga ega ekan, ularni ξ 1 (it) , ξ 2 (it) , ... , ξ n (it) orqali belgilab olamiz. Agar P n+1 to‘g‘ri to‘rtburchakni qarasak, u holda s(π, it , λ) = 0 tenglamaning ξ 1 (it) , ξ 2 (it) , ... , ξ n (it) , ξ n+1 (it) ildizlarini hosil qilamiz. Shunday qilib, yetarli katta n lardan boshlab Reξ n (it), ushbu µ n − 1 2 ¶ 2 < Reξ n (it) < µ n + 1 2 ¶ 2 (4.7.12) tengsizlikni qanoatlantiradi. Agar biz f (λ) va g(λ) funksiyalarni markazi n 2 nuq- tada joylashgan va radiusi 1 n 2 bo‘lgan B n doiralarda qarasak, u holda sin √ λπ √ λ = 0 tenglama λ n = n 2 ∈ B n - doiraga tegishli bitta ildizga ega bo‘ladi. Bundan f (λ) + g(λ) = s(π , it , λ) funksiya ham B n doirada bitta ildizga ega bo‘lishi kelib chiqadi. Bu ildiz aynan ξ n (it) bo‘lishi ravshan: ¯ ¯ξ n (it) − n 2 ¯ ¯ < 1 n 2 . Demak, ξ n (it) = n 2 + O( 1 n 2 ), n → ∞ (4.7.13) asimtotik tenglik o‘rinli ekan. Endi, λ tekislikda joylashgan markazi 2 −1 (λ 2k − λ 2k−1 ) nuqtada, radiusi r k = 2 −1 (λ 2k − λ 2k−1 ) + k −2 ga teng bo‘lgan ochiq D k - doiralarni olaylik. Tuzilishiga ko‘ra D k doira [λ 2k−1 , λ 2k ] lakunani saqlaydi va doiralar o‘zaro kesishmaydi, ya’ni D j ∩ D j+1 = ∅, j = 1, 2, 3, .... Ushbu D = ∞ Y k=1 D k to‘plamni kiritamiz. Lemma 4.7.1. Yetarlicha katta n lardan boshlab D to‘plamda |Reh n (ξ)| > c · n , c = const, (4.7.14) 210 tengsizlik bajariladi. Bu yerda h n (ξ) = v u u t(ξ n − λ 0 ) ∞ Y k=n k=1 (λ 2k − ξ n )(λ 2k−1 − ξ n ) (ξ k − ξ n ) 2 . (4.7.15) Isbot. Ushbu P n = ∞ Y k6=n k=1 (λ 2k − ξ n )(λ 2k−1 − ξ n ) (ξ k − ξ n ) 2 . belgilashni kiritamiz. Avvalo |P n | ketma-ketlikni chegaralanganligini ko‘rsatamiz. Buning uchun P n ni ushbu P n = h 2 n (ξ) ξ n −λ 0 ko‘rinishda yozib olamiz. So‘ngra ¯ ¯h 2 n (ξ) ¯ ¯ = O(n 2 ) va ξ n = n 2 + O( 1 n 2 ) baholardan foydalanib |P n | = O(1) topamiz. Bu esa |P n | ketma-ketlikni chegaralanganligini ko‘rsatadi. Endi h 2 n (ξ) ning haqiqiy qismini ajratib olamiz: Reh 2 n (ξ) = Re[(ξ n − λ 0 ) P n ] = Re(ξ n −λ 0 )ReP n −Im(ξ n −λ 0 )·ImP n . (4.7.16) Bunda z 1 , z 2 kompleks sonlar ustidagi z 1 · z 2 = (α 1 + iβ 1 )(α 2 − iβ 2 ) = α 1 α 2 − β 1 β 2 + i(β 1 α 2 + α 1 β 2 ), Re{z 1 · z 2 } = α 1 α 2 − β 1 β 2 = Rez 1 · Rez 2 − Imz 1 · Imz 2 amallardan foydalandik. Yetarlicha katta n dan boshlab D to‘plamda ReP n ifoda 1 2 dan katta bo‘lishini isbotlaymiz. Buning uchun ushbu belgilashlardan foydalanamiz: P n = ∞ Y k=1 k6=n (1 + P n,k ) P n,k = λ 2k λ 2k−1 − ξ 2 k − ξ n (λ 2k + λ 2k−1 − 2ξ k ) (ξ k − ξ n ) 2 . Keyinchalik lim n→∞ P n = 1 ekanligini ko‘rsatamiz. Buning uchun |P n − 1| ayirmani baholaymiz: |P n − 1| = ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ∞ Y k=1 k6=n (1 + P n,k ) − 1 ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ≤ exp X k6=n |P n,k | − 1 ≤ ≤ exp const ∞ X k=1 k6=n 1 k 2 − n 2 − 1 → 0 , n → ∞. (4.7.17) 211 Haqiqatan ham, ushbu ∞ X k=1 k6=n 1 |k 2 − n 2 | = − n−1 X k=1 1 k 2 − n 2 + ∞ X k=n+1 1 k 2 − n 2 = A belgilashni olib quyidagi f (x) funksiyani tuzib olsak, f (x) = 1 |x 2 − n 2 | , u holda A = −1 (n − 1) 2 − n 2 + 1 (n + 1) 2 − n 2 + n−2 X k=1 1 |k 2 − n 2 | + ∞ X k=n+2 1 k 2 − n 2 ≤ ≤ −1 (n − 1) 2 + n 2 + 1 (n + 1) 2 − n 2 + n−1 Z 1 −1 x 2 − n 2 dx + ∞ Z n+1 1 x 2 − n 2 dx = = 1 2n − 1 + 1 2n + 1 − 1 2n ln ¯ ¯ ¯ ¯ x − n x + n ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ x=n−1 x=1 + 1 2n ln x − n x + n ¯ ¯ ¯ ¯ ∞ x=n−1 = = 1 2n − 1 + 1 2n + 1 − 1 2n ln 1 2n − 1 + 1 2n ln n − 1 n + 1 +0− 1 2n ln 1 2n + 1 = o(1), n → ∞ bo‘ladi. Demak (4.7.17) tengsizlikning o‘ng tomoni n → ∞ da nolga intilar ekan, ya’ni P n → 1 , n → ∞. Xususan ReP n > 1 2 , ImP n → 0, n → ∞ bo‘ladi. (4.7.16) tenglikdan Reh 2 n (ξ) ≥ Re(ξ n − λ 0 ) · ReP n bahoni hosil qilamiz. Bundan Reh 2 n (ξ) ≥ c 1 n 2 , c 1 = const. kelib chiqadi. Endi ushbu −s 00 + q(x + it)s = ξ n (it)s tenglamadan foydalanib, ξ n (it) funksiyaning analitikligini ko‘rsatamiz. Buning uchun yuqoridagi differensial tenglamani s ga skalyar ko‘paytirib ξ n (it) = π R 0 [−s 00 + q(x + it)s] · sdx π R 0 | s | 2 dx 212 topamiz. q(x + it)- analitik funksiya bo‘lgani uchun, s- yechim ham analitik bo‘ladi. Bundan va yuqoridagi tenglikdan ξ n (it) ning analitikligi kelib chiqadi. Ushbu ξ n (t) = λ 2n−1 + (λ 2n − λ 2n−1 ) sin 2 x n (t) almashtirishga va x n (0) = arcsin s ξ n (0) − λ 2n−1 λ 2n − λ 2n−1 , n = 1, 2, 3, ... boshlang‘ch shartlarga ko‘ra x n (t) ham analitik funksiya bo‘ladi. Dubrovin- Trubovis tenglamalar sistemasiga ko‘ra x n (t) = x n (0) + t Z 0 H n (x 1 (τ ) , x 2 (τ ) , ... ) dτ (4.7.18) ayniyat t ning kichik kompleks qiymatlarida bajariladi. Xususan t = iτ , τ ∈ R 1 , |τ |- yetarli kichik bo‘lganda x n (iτ ) = x n (0) + iτ Z 0 H n (x 1 (y) , x 2 (y) , ... ) dy (4.7.19) o‘rinli bo‘ladi. Bu tenglikda y = iω almashtirish bajarsak, x n (iτ ) = x n (0) + τ Z 0 iH n (x 1 (iω) , x 2 (iω) , ... ) diω (4.7.20) hosil bo‘ladi. Bundan |Imx n (iτ )| = ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ τ Z 0 ReH n (x 1 (iω) , x 2 (iω) , ... ) dω ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ = |τ ReH(x(iω))| > n (4.7.21) topamiz. Bu yerda H n = 1 2 σ n (0)h n . Ushbu o(1) = |ξ n (iτ ) − λ 2n−1 | = (λ 2n − λ 2n−1 ) ¯ ¯sin 2 x n (iτ ) ¯ ¯ ≥ ≥ (λ 2n − λ 2n−1 )sh 2 (Imx n (iτ )) ≥ (λ 2n − λ 2n−1 )sh 2 (c · n). (4.7.22) tengsizlikdan (λ 2n − λ 2n−1 ) = γ n ketma-ketlikning eksponensial ravishda nolga intilishi kelib chiqadi. Teorema zaruriyligi isbot bo‘ldi. Isbot (Etarliligi) Quyidagi ξ n (t) = λ 2n−1 + (λ 2n − λ 2n−1 ) sin 2 z n (t), (4.7.23) z n = x n + iy n , i = √ −1 , x = (x 1 , x 2 , ... ), y = (y 1 , y 2 , ...), 213 x ∈ K = ( x = (x 1 , x 2 , ... ) : kxk = ∞ X n=1 γ n |x n | < ∞ ) , funksional ketma-ketlikni tuzib olamiz. Dastlab |y n | < b 4 n tengsizlik bajarilsa, u holda ξ n ∈ D n - markazi 1 2 (λ 2k − λ 2k−1 ) nuqtada, radiusi r k = 1 2 (λ 2k − λ 2k−1 ) + 1 k 2 ga teng doirada yotishini ko‘rsatamiz. Haqiqatan ham ¯ ¯ ¯ ¯ λ 2n − λ 2n−1 2 − ξ n ¯ ¯ ¯ ¯ = ¯ ¯ ¯ ¯ λ 2n − λ 2n−1 2 − (λ 2n − λ 2n−1 ) sin 2 z n ¯ ¯ ¯ ¯ = = (λ 2n − λ 2n−1 ) · 1 2 |cos 2z n (t)| ≤ ae −b n · 1 2 e 2|y n | ≤ a 2 e − b 2 n < r n . (4.7.23) almashtirish natijasida (4.3.1) Dubrovin–Trubovis differensial tenglamalar sistemasi quyidagi ko‘rinishga keladi: d z n (t) dt = H n (z 1 , z 2 , ... ), n ≥ 1, (4.7.24) z n (0) = x n (0) arcsin s ξ n (0) − λ 2n−1 λ 2n − λ 2n−1 , n = 1, 2, 3, ... Bu yerda H n (t) = 1 2 σ n (t)h n (ξ), h n (ξ) = v u u t(ξ n (t) − λ 0 ) · ∞ Y k=1 k6=n (λ 2k−1 − ξ n (t))(λ 2k − ξ n (t)) (ξ k (t) − ξ n (t)) 2 .. (4.4.25) h n (ξ) = O(n), n → ∞, ∂ h n (ξ) ∂ ξ k = O(1), n → ∞. Ushbu F = ½ z = (z 1 , z 2 , ... ) : z = x + iy , x ∈ K, |y n | ≤ b 4 n, n = 1, 2, 3 ... ¾ to‘plamni kiritamiz. Lemma 4.3.1 va lemma 4.3.2 lardan foydalanib H(z) = (H 1 (z), H 2 (z), ... ) vektor-funksiya F to‘plamda Lipshis shartini qanoatlantirishini ko‘rsatish mumkin. Bundan (4.7.24) Koshi masalasining yagona yechimga egaligi kelib chiqadi. Quyidagi vektor-funksiyalar ketma-ketligini tekshiramiz: z (0) n (t) ≡ x n (0) = arcsin s ξ n (0) − λ 2n−1 λ 2n − λ 2n−1 , n ≥ 1 (4.7.26) 214 z (m+1) n (t) ≡ x n (0) + t Z 0 H n (z (m) 1 (s), z (m) 2 (s) , ... )ds , m = 0, 1, 2, 3, ... . (4.7.27) Bu yerda t kompleks qiymat qabul qiladi. Oxirgi tenglikda ushbu ¯ ¯ ¯z (m+1) n (t) ¯ ¯ ¯ = ¯ ¯ ¯x (m+1) n (t) + iy (m+1) n (t) ¯ ¯ ¯ ≥ ¯ ¯ ¯y (m+1) n (t) ¯ ¯ ¯ (4.7.28) munosabatlardan foydalansak, quyidagi baho kelib chiqadi: ¯ ¯ ¯y (m+1) n (t) ¯ ¯ ¯ ≤ ¯ ¯ ¯z (m+1) n (t) ¯ ¯ ¯ = ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ x n (0) + t Z 0 H n (z (m) 1 (s), ... )ds ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ¯ ≤ c · | t| · n (4.7.29) Bu tengsizlikda, t- o‘zgaruvchi, |t| ≤ b 4c shartni qanoatlantirsa, undan ¯ ¯ ¯y (m+1) n (t) ¯ ¯ ¯ ≤ b 4 n , m = 0, 1, 2, 3, ... (4.7.30) kelib chiqadi. Demak | t| ≤ b 4c bo‘lganda z (m) (t)- vektor-funksiya F to‘plamga tegishli bo‘lar ekan. Endi z (m) (t)- vektor-funksiyalar ketma-ketligining ushbu | t| ≤ b 4c doirada tekis yaqinlashishini ko‘rsatish mumkin. z (m) (t), m ≥ 0 vektor-funksiya (4.7.26) formula yordamida aniqlanishiga ko‘ra qaralayotgan | t| ≤ b 4c doirada golomorf funksiya bo‘ladi. Veyershtrass teoremasiga ko‘ra z(t) = lim m→∞ z (m) (t) limitik funksiyaning | t| ≤ b 4c doirada golomorfligi kelib chiqa- di. Bundan quyidagi ξ n (t) = λ 2n−1 + (λ 2n − λ 2n−1 ) sin 2 z n (t), n = 1, 2, ... funksiyalarning | t| ≤ b 4c doirada golomorfligi kelib chiqadi. O‘z navbatida ushbu ˜ q(t) = λ 0 + ∞ X k=1 (λ 2k−1 + λ 2k − 2ξ k (t)) (4.7.31) qatorning tekis yaqinlashuvchanligidan, uning ˜ q(t)- yig‘indisining golomorfligiga ishonch hosil qilamiz. Haqiqiy t- larda (4.7.31) qator yig‘indisi va izlar formu- lasidan q(t) = ˜ q(t) bo‘ladi. Bundan esa q(t)- potensialning t = 0 nuqta atrofida golomorfligi kelib chiqadi. Agar Xill tenglamasining o‘rniga, ushbu −y 00 + q(x + t 0 )y = λy, x ∈ R 1 ,t 0 ∈ R 1 tenglamani qarasak, u holda q(t + t 0 ) potensial t = 0 nuqta atrofida golomorf bo‘ladi. Shuning uchun q(t)- potensial t 0 nuqtada golomorf bo‘ladi. Izoh 4.7.1. Xill operatori lakunalari γ n = λ 2n − λ 2n−1 uzunliklarining ek- sponensial nolga intilishidan, ya’ni (4.7.1) tengsizlikning bajarilishidan quyidagi γ n = O µ 1 n k+1 ¶ , ∀k ∈ N 215 baho kelib chiqadi. Bundan, esa V.A.Marchenko [186] teoremasiga asoslanib q(x) ∈ C ∞ ( Download 1.14 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling