Xun etnonimi

ADIVASI QAWIMLERI

Adivasi (hindshe — “eski (birinshi) xalıq”, anglichan Adivasi) — Indiyanıń túpkilikli xalqı esaplanǵan etnik gruppalar yamasa qáwimler hám etnik ayriqshalıqtı, dástúriy social shólkemdi (ishinde) saqlaw ushın isletiletuǵın termin. atap aytqanda, bóliniw urıwı ), mifologik hám diniy isenim hám dástúrler. Eger bul gruppalar azshılıqlar esaplansa -da, olar birgelikte Indiya xalqınıń social bólegin quraydı (2011 yilgi xalıqtı dizimge alıw maǵlıwmatlarına kóre 104, 2 million kisi yamasa xalıqtıń 8, 6 procenti).

Adivasi termini menen birlesken gruppalar antropologıyalıq, lingvistik, etnik, social, siyasiy birlikti ańlatpalamaydi, olar social hám materiallıq rawajlanıwdıń túrli dárejelerinde jaylasqan. Kóbinese, bul birdey aymaqtı iyelegen, qáwimlik shólkem qásiyetlerine iye, birden-bir qáwim tilinde sóylewetuǵın, ulıwma kelip shıǵıwına isenetugin, hind kasta sistemasına kirmegen kem modernizaciya etilgen jámáátler. Usınıń menen birge, Indiya daǵı qáwim jámáátleri rásmiy dárejede iri hám salıstırǵanda rawajlanǵan materiallıq jáne social xalıqlardı óz ishine aladı, mısalı, Brahmaputra oypatlıqsınıń áyyemgi civilizatsiyaları menen baylanıslı bolǵan Xasi hám Garo. Qáwim jámáátleri batısda Ladaxdan Himachal-Pradesh hám Uttarakxand arqalı Assam, Meghalaya, Tripura, Arunachal-Pradesh, Mizoram, Manipur hám Nagalandgacha bolǵan Himolay tawları boylap shozılǵan qamarda tóplanǵan. Xalqı kem bolǵan arqa-shıǵısiy shtatlarda óz-ózinen az sanlı qáwimler xalıqtıń 90% ten aslamın quraydı. Iri qáwim gruppaları shıǵısda Jharkhand, Batıs Bengaliya hám Orissada jasaw etedi. Indiyanıń ulıwma qáwim xalqınıń 75% ge shekem oraylıq shtatlarda jasaw etedi, eger ulıwma alǵanda bul tıǵız jaylasqan shtatlar xalqınıń 10% ten ko'pini tashkil etpeydi. Bul qáwimler Indiya húkimeti tárepinen rásmiy “Joybarlastırılǵan qáwimler” dep tán alınǵan.


Olar “unamlı diskriminatsiya” siyasatina boysunadılar, bul bolsa bul social gruppalar aǵzalarına siyasiy wákillik, social jeńillikler hám xızmetlerden paydalanıw ushın kvotalar hám taǵı basqalardı kepillikleydi. Usınıń menen birge, qáwimler kóbinese “Hinduizm” rásmiy bolmaǵan siyasatınıń ob'ektine aylanadı.”, ásirese hind mılletshilligi kúshli bolǵan Oraylıq hám Arqa Indiyada. Bul qáwimler Indiya húkimeti tárepinen rásmiy “Jaybarlastırılǵan qáwimler” dep tán alınǵan. Alar “unamlı diskriminatsiya” siyasatina boysunadilar, bul bolsa bul social gruppalar aǵzalarına siyasiy wákillik, social jeńillikler hám xyzmetlerden paydalanw ushin kvotalar hám taǵı basqalardi kepillikleydi. Usiniń menen birge, qáwimler ko'binese “Hinduizm” rásmiy bolmaǵan siyasatınıń ob'ektine sheńberdı.”, ásirese hind milletshilligi kúshli bolǵan Orayliq hám Arqa Indiyada.