Yodgorliklarini

‘'T a rixiy yo d g o rlik la m i t a ’m irla sh '' {
T o s h k e n t , 
“ O 'q itu v c h i” , 1983) va 
“T a ’m irsan ’a ti”
(T o sh k en t; “ M e h n a t” ,

---

1991) asarlarini y o zib q o ld ird i. Bu asarlar bugungi k u n d a h am
m e ’m o riy y o d g o rlik la m i ta 'm irla sh ishlari b o ‘yicha e n g no y ob
o ‘quv q o ‘llan m alari h iso b lan ad i.
A bdugkafifor H aq q u lo v bu kabi ulkan ishlari u c h u n 1984- 
yilda “ O kzbek isto n d a x izm at k o krsatgan m ad an iy at x od im i” u n - 
vo niga sazovor b o ‘ldi. O tax o n u staning ish in i b ugungi ku n d a 
u n in g o ‘g ‘li va sho g ird i, ta niq li ta 'm irc h i usta, m e m o r A b d u - 
q a h h o r H aqqulov d avo m ettirm oqda.
T a ’m irchi xalq ustalarin in g asboblaridan 
tesha, obtarozi
(vater- 
p as), 
shovul, gazcho ‘p, andava, patakbindi shturgarlon
va 
gurtiya 
(b urch ak) am aliy o td a keng qoMlaniladi.
Q o rish m alard an loy va 
ganchxok
(g an ch va loy aralashm asi) 
k o ’p ishlatiladi.
G a n c h n in g to ‘rt tu ri mavjud: 
tez ganch
suv bilan aralash ti- 
rib te z qoriladi va te z q o ta d i; 
soxtaganch
— suvga g an ch sekin 
sepiladi, bir ch e k k a d a n ishlatiladi, sekin q o tad i, n isbatan qu - 
yuq roq ; 
fo ‘g ‘ob —
sox tagan ch dek, lekin suyuqroq qilib qoriladi, 
b iro r jo y n i to ‘ld irish u c h u n ishlatiladi; 
xovonla
— o 'y m ak o rlik d a 
k o ‘p q o ‘llaniladi, g a n c h suv bilan aralashtirilib tu rilad i, y u m - 
sh oq b o la d i, uyishga qulaylik yaratadi.
R avoq bog‘lash t a ’m irlashdagi m u rakkab g ‘ishtkorlik ishlari- 
d a n biri h isob lan ad i. S am arq an dlik usta A bdug‘affor H aq q u lo v
o kz in in g “ T a rix iy y o d g o rlik la m i ta 'm ir la s h ” k ito b id a ravoq 
bogM ashning quyidagi ikki usulini keltiradi.
1-usul a n ’anaviydir. Ravoq 
linga
chizig'i yarmi m urabba (kvad­
rat) shaklning ichiga joylashtiriladi. M urabba tom onlari ten g uchga 
b o ‘Iinadi. C h a p to m o n in in g past burchagidan boshlab soat m iii 
y o ‘n alish ich a 1 d a n 12 g ach a tartib raq am lar q o ‘yiladi. S o‘ng 3 
bilan 11 va 6 bilan 9 -n u q ta la rd a n to ‘g‘ri ch iziq o ‘tkaziladi ham da 
o kz a ro u c h ra sh g u n c h a d av om ettiriladi, uchrashgan n u q tasi J3 
raq am i bilan belg ilan adi. R avoq linga ch izig ‘ining p astk i qism i, 
m a rk a z i l l - n u q t a b o ‘lgan yoy d an, yu qo ri qism i m a rk a zi 13- 
n u q ta b o klgan y o y d a n tashkil topadi.
2-usul ta d q iq o tc h ila r to m o n id a n ta k lif etilgan. R avoq ora!ig‘i 
te n g oltiga b o klin ad i. 0 ‘rtadagi n u q ta n i m ark az deb o lib , aylana 
chiziladi. 45 g rad u s b u rc h a k d a diagonallar chiziladi. R a v o q linga

---

ch izig ‘ining pastki, ikki to m o n d a g i qism lari m a rk a z i o 'rta d a
b o ‘lgan n u q ta d an chizilgan yoydan, te p a q ism lari m ark azi d ia- 
g o n allarn in g vertikal ch iziq la r bilan u ch rash g an n u q ta la rd a n
chizilgan yoylardan tashkil topadi. A m alda ravoqlar linga (yog‘och 
an d o za) orqali chiqariladi.
Q adim da 0 ‘zbekistonda koshinkorlik katta aham iyat kasb etadi. 
K o sh in k orlikd a o ‘lchov birligi 
baxsh
deb a ta lg a n . K o sh in lar 
taxbin
(tax ta) ynziga teriladi va keyin joyiga o ‘rn a tila d i.
K oshin taxtalari hoshiya (ram ka) ichiga o ‘m a tila d i. H oshiya 
dartdona
( to ‘g‘ri burchakli g ‘isht) yoki 
pax
(s h a k ld o r g ‘isht) 
tariqasida boMishi m um kin. K oshin taxtasi b ilan d e v o r orasida 
nam . tu z d an saqlanish u ch u n x atab a (b o ‘shliq) q o ld irilad i. K o ­
shin kesish ishi koshinburushlik deb ataladi. K esish an d az a — 
burush y o rd am id a bajariladi. T a ’m ir a m a liy o tid a d ev o rla rn in g
te p a q ism larid a