Youth affairs

95-савол. Телефонга келадиган ҳар хил смсларни тўхтатиш
Телефонга келадиган ҳар хил смс рассилкалар жонга тегиб кетади. СМС жўнатаётган фирмаларга телефон 
қилиб, жўнатманглар дейилса ҳам барибир жўнатаверади. Шу соҳада фуқароларни қанақадир ҳуқуқлари 
борми? Уларни судга бериш ёки фойдаланишимиз мумкин бўлган қонунларга асосланиб ўчиртирса бўладими?
Жавоб: Қонунчиликка юзланишдан олдин Сизга қуйидаги қулайроқ ва осонроқ ечимни таклиф этамиз. 
Сизга юбориладиган СМС-хабарларини ўчириш учун:
– алоқа хизмати кўрсатадиган операторга қўнғироқ қилинг ва барча СМС жўнатмаларидан 
обуналикни бекор қилишни сўранг; 
– Сизни СМС юборганларнинг маълумотлар базасидан олиб ташлашингизни сўранг; 
– Қора рўйхат дастурини ўрнатинг ва Сизни безовта қилаётган рақамни ушбу рўйхатга киритиб 
қўйинг. 
Қонунчиликга юзланадиган бўлсак, Реклама тўғрисидаги қонуннинг 19-моддасига асосан телекс ва 
факсимил алоқа ёрдамида реклама қилишга, агар олувчининг махсус сўрови бўлмаса, бир манзилга 
бир варақдан ортиқ бўлмаган ҳажмда бир марта жўнатишга йўл қўйилади. Демак, ушбу модда асосида 
рекламаларни олувчининг рухсатисиз бир мартадан ортиқ жўнатилиши тақиқланади. 
Aгар сизнинг телефонингизга рекламалар доимий равишда ва махсус сўровсиз жўнатилса, фуқаролик судига 
даъво аризаси билан мурожаат қилишингиз мумкин. Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги 
қонуннинг 22-моддасига асосан сиз маънавий зарарни қоплашни талаб қилишингиз мумкин. Маънавий 
зарар учун ҳақ тўлаш истеъмолчининг ҳуқуқлари бузилиши туфайли унга етказилган маънавий зарар 
учун уни етказган шахс, башарти у айбдор бўлса, ҳақ тўлаши лозим. Маънавий зарар учун тўланадиган ҳақ 
миқдорини суд белгилайди. Маънавий зарар учун ҳақ тўлаш мулкий зиён ва истеъмолчи кўрган зарарнинг 
ўрни қопланишидан қатъи назар, амалга оширилади. Ушбу қонуннинг 29-моддасига кўра истеъмолчининг 
ҳуқуқлари бузилган тақдирда, у судга мурожаат қилишга ҳақлидир. Даъволар, агар қонунларда бошқача 
қоида белгиланмаган бўлса, жавобгар, истеъмолчи жойлашган ердаги ёки зарар етказилган жойдаги судга 
тақдим етилади. Шундай қилиб, юқоридаги қонунларни бузганлик учун судга мурожаат қилган ҳолда 
етказилган маънавий зарарни қоплаб беришни талаб қилиш ҳуқуқига эгасиз.