Yuksak intellektual salohiyatni ma'naviy barkamol avlodni tarbiyalash komil insonni voyaga yetkazishda mamlakat eng yangi tarixning tutkan yo’LI

Yuksak intellektual salohiyatli, ma’naviy barkamol avlodni tarbiyalash, komil insonni voyaga yetkazishda mamlakat eng yangi tarixining tutgan o’rni.

• 
  Taraqqiy etgan millatlarning o‘z tarixini yaxshi bilishi va qadrlashi, tarixiy yodgorlik va obidalarini e’zozlashi ko‘z qorachig‘idek asrashining ko‘pgina sabablari bor. Bu eng avvalo, tarix insoniyat paydo bo‘lganidan to hozirgacha davom etib kelayotgan ijtimoiy jarayon oynasi ekanligi bilan bog‘liqdir. Ikkinchidan esa, butun insoniyat shu tarixga qarab, o‘z o‘tmishi va borligini anglaydi, kelajak rejalarini belgilaydi.
  
• 
  Boshqacha bir ma’noda tarix buyuk faylasuf va donishmanddir. Uning mana shu dono falsafasini to‘g‘ri anglagandagina, xalqlar o‘z kelajagi uchun mustahkam poydevor yaratadi.
  
• 
  Xristian (nasroniy)lik falsafasi asoschisi A.Avgustian (354-430-y.) hozirgi eramiz boshidayoq, ya’ni bundan bir ming olti yuz yil oldin tarixning xalq va millatning taqdirida tutajak o‘rnini ko‘rsatib, shunday degan edi; “G‘aflatda yotgan xalqni uyg‘otish uchun avvalo, uning tarixini uyg‘ot”.
  

Yuksak intellektual salohiyatli, ma’naviy barkamol avlodni tarbiyalash, komil insonni voyaga yetkazishda mamlakat eng yangi tarixining tutgan o’rni.

• 
  XII asrning buyuk allomasi Shahobiddin Muhammad al-Nasaviy ham bu fikrni o‘zining quyidagi to‘rtligida yanada teran ma’noda mana bunday bayon etadi:
  
• 
  Kimki tutmas qalbida tarixni,
  
• 
  U inson ham emas, olim ham emas.
  
• 
  Biroq kimki uqsa o‘tmishini,
  
• 
  Ko‘p boyitar o‘z turmushini.
  
• 
  Salkam bir yarim asr hukmronlik qilgan chor va kommunistik bosqinchilar tarixning jamiyatda va millat hayotida tutgan o‘rnini to‘g‘ri anglab, ongli ravishda tariximizni qoraladi, soxtalashtirdi, millat tarixiy xotirasini o‘chirib, uni abadiy, qalban ma’naviy qaramlikka moslab tarbiyalashga harakat qildilar.
  

· Yigirmanchi asr O‘zbekiston tarixida sanoat, qishloq xo‘jaligi, madaniyat, fan va ta’lim jadal rivojlanishi bilan ajralib turdi. Xalq boshdan kechirgan qiyinchiliklarga qaramay, mamlakatning sanoat asosiga o'tishi uchun sharoit yaratildi. Bunga, eng avvalo, respublikada fundamental fanning muvaffaqiyatlari tufayli erishildi.
·
· Bugungi kunda tsivilizatsiya rivoji uchun sanoat formati amalda tugadi va O‘zbekiston postindustrial jamiyatga o‘tishning dastlabki bosqichida turibdi. Bu nima degani?
· Postindustrial jamiyatda birinchi navbatda shaxs, uning ma’naviy, madaniy, intellektual va ma’rifiy salohiyati, kasbiy mahorati va mas’uliyati ilgari suriladi.
· Rivojlangan mamlakatlar tajribasi shuni ko‘rsatadiki, ilmiy-texnikaviy va texnologik taraqqiyot qishloq xo‘jaligi va sanoatda band bo‘lganlar sonining qisqarishiga, tegishli mahsulotlar tannarxining arzonlashishiga, shu bilan birga xalq farovonligini oshirishga olib keladi. Bularning barchasi turli xizmatlarga katta talabni keltirib chiqarmoqda, ijodkorlikka kuchli turtki beradi, kadrlarni qayta tayyorlash, yangi tadbirkorlik manfaatlarini hisobga olgan holda, innovatsion yechimlarni rag‘batlantiradi. Hayotning boshqacha modelini, munosib, bilimli va yuksak axloqli shaxsni yaratish imperativlariga mos keladigan ijtimoiy taraqqiyotning yangi paradigmasiga ehtiyoj bor. Ijtimoiy taraqqiyotning bu darajasiga erishish har bir yangilanayotgan jamiyatning, shu jumladan bizning ham jamiyatimizning maqsadidir.
· Keyingi yillarda O‘zbekistonda ta’lim va ilmiy kadrlar tayyorlash jarayonini tubdan takomillashtirish yo‘lidan bordi.
· Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev O‘qituvchi va murabbiylar kuniga bag‘ishlangan tantanali yig‘ilishdagi ma’ruzasida: “Oliy ta’lim tizimining vazifasi faqat talabalarga bilim berishdan iborat emas. Universitet va institutlarimiz ilmiy faoliyatda faol bo‘lishi, yoshlarni ilmiy izlanishlarga, yirik loyihalarni amalga oshirishga keng jalb etishi kerak. Oliy taʼlim muassasalarida ilm-fanni yanada rivojlantirish maqsadida ilmiy-texnikaviy dasturlar doirasida amalga oshirilayotgan loyihalar sonini 3 barobar, doktoranturaga qabul kvotasi esa 4 barobar oshirish zarur.
· Bu vazifalar respublikada zamonaviy bilim talab qiluvchi iqtisodiyotni joriy etish, jahonning yetakchi davlatlari tajribasini qo‘llash maqsadlariga mos keladi. Bugungi kunda ilg‘or mamlakatlar axborot va telekommunikatsiya xizmatlari va texnologiyalari bozorini, ular bilan bog‘liq dasturiy mahsulotlarni, kognitiv kompyuter innovatsiyalarini muvaffaqiyatli rivojlantirmoqda... Bu tarmoq konvergent deb ataladigan va umuman olganda yuqori texnologiyalarni rivojlantirish uchun asos bo‘lib xizmat qilmoqda. Ko'pgina rivojlangan postindustrial davlatlarda u YaIM tarkibida asosiy daromad keltiradi. Masalan, AQSHda yuqori texnologiyali tarmoqlar va ilm-fanni talab qiluvchi texnologiyalar eksporti umumiy eksport hajmining 95 foizigacha, ilgʻor texnologiyalar va ilm-fanni koʻp talab qiluvchi mahsulotlarni ichki va tashqi bozorlarda sotishdan tushgan byudjet daromadlari esa qariyb 100 foizni tashkil etadi. 90 foiz. Shuning uchun zamonaviy jamiyatda axborot va bilim innovatsion rivojlanishning eng muhim omili sifatida qaraladi. Shu bilan birga, hech qanday bilim e'tiborga olinmaydi, lekin birinchi navbatda, fundamental fanning ahamiyatini o'ziga xos tarzda aktuallashtiradigan nazariy bilimdir.
· Jahon davlatlarining rivojlanish darajasini tahlil qilishda o'sishning asosiy ko'rsatkichlaridan biri ilmiy ko'rsatkichlardir. O‘zbekistonda fundamental fan tiklanish bosqichida.
· Yurtboshimiz ta’kidlaganidek: “... Fanlar akademiyasi muammolar bilan qoplangan, oxirgi saylovlar 1995 yilda bo‘lib o‘tgan edi. Natijada o‘tgan davr mobaynida akademiklar soni 2 barobarga qisqardi, ulardan 63 nafari qoldi.Akademiyani, ta’bir joiz bo‘lsa, reanimatsiya holatidan chiqarish va qaytarish bo‘yicha zarur amaliy choralar ko‘rdik. uni sog'lom, to'liq qonli faoliyat uchun. 32 nafar yangi akademik saylandi, Fanlar akademiyasini Davlat byudjeti hisobidan moliyalashtirish tizimi yo‘lga qo‘yildi. Qator ilmiy-tadqiqot institutlari va markazlari faoliyati tiklandi. Shunday qilib, 40 ta ilmiy laboratoriya zamonaviy asbob-uskunalar bilan jihozlangan. Bu maqsadlar uchun faqat Fanlar akademiyasi institutlariga 300 milliard so‘mga yaqin mablag‘ ajratildi”.
· Jahon ilm-fani yutuqlaridan orqada qolishni bartaraf etish uchun bir qancha ustuvor vazifalarni hal qilish zarur.
·