Z. A. Sulaymonova biofaol moddalar kimyosi

17 – ish. ACHCHIQ BODOM URUG’IDA AMIGDALIN BORLIGINI ANIQLASH VA ACHCHIQ BODOM SUVINI TAYYORLASH

Kerakli asbob va reaktivlar: chinni hovoncha, suv bug’i bilan haydash asbobi, konsentrlangan sulfat kislota, achchiq bodom yoki shaftoli urug’i.


I SH N I N G B O R I SH I
Achchiq bodom yoki shaftoli urug’i tarkibida amigdalin borligini quyidagi reaksiyalari yordamida aniqlash mumkin:

1. 
   Achchiq bodom yoki shaftoli urug’i mag’zini 2 – 3 tomchi suv bilan chinni hovonchada ezilsa amigdalinning emulsin fermenti ta’sirida parchalanishidan hosil bo’lgan sianid kislotasi va benzol aldegidning o’ziga xos hidini sezish mumkin. Gidroliz jarayoni quyidagi reaksiya yordamida ifodalanadi.
   

CN O
t ⁰ ,H ₂O Emulsin fermenti

^C6^H5 ^{– C – H}

^2C6^H12^O6 ^{+ C}6^H5 ^{– C + HCN}

^OC6^H10^{*O – C}6^H11^O5 ^H

2. 
   Achchiq bodom yoki shaftoli urug’i 1 – 2 tomchi konsentrlangan sulfat kislota bilan chinni hovonchada ezilsa, pushti rang hosil bo’ladi.
   

Tibbiyotda ishlatish uchun bodom urug’idan achchiq bodom suvi quyidagicha tayyorlanadi:
Bodom urug’i tarkibidagi amigdalinni emulsin fermenti ta’sirida parchalash maqsadida 10 g maydalangan urug’ga 10 ml iliq suv solib, 2 – 3 soat issiq joyga (40 – 50 ⁰C li termostatda) qo’yiladi. So’ngra glikozidning parchalangan

mahsulotlari suv bug’i yordamida haydab olinadi. Distillyatga o’tgan sianid kislota va benzoy aldegid o’zaro birlashib, benzaldegidsiangidrin hosil qiladi (achchiq bodom suvi tarkibidagi sianid kislotaning 80% ga yaqini benzoy aldegid bilan birlashgan, qolgan qismi esa sof holda bo’ladi).