З. М. Махмудов, С. Н. Искандарова Операцион тизимлар ва


Download 1.04 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/71
Sana27.10.2023
Hajmi1.04 Mb.
#1727380
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   71
Bog'liq
Операцион тизимлар

ОТ хавфсизлиги 


124 
Netware 4.1 C2 синфи хавфсизлик талабларига жавоб беради (тармоқ 
конфигурацияларига қўйиладиган (“красная книга”)), Windows NT 3.5 – эса 
ишчи станциялар учун С2 синфи (“оранжевая книга”). 
Microsoft, Windows NT ни ҳам “оранжевая книга” ҳам “красная книга” 
бўйича С2 синфига мослигини сертификация қилинган. 
Ҳамма замонавий UNIX тизимларда, ё асосда, ёки қўшимча модул 
асосида С2 хавсизлик синфига мос келади (ишчи синфлар учун) баъзи ва 
ҳолларда юқори синфига ҳам мос келади. UNIX нинг баъзи версиялари, С2 
нинг С2 синфига ҳам мос келади. 
Windows NT да С2 синфи талабларини қўллаш ядро даажасида амалга 
оширилган. Бу эса, баъзи экспертларга, Windows NT UNIX га нисбатан 
юқорироқ хавфсизлик даражасини таъминлайди деб ҳисоблашига асос 
бермоқда. Аммо бу ундай эмас. Агар тизим сертификация қилинган бўлса, 
бошқа сўз бўлиши мумкин эмас. 
Кўп фойдаланувчили режим. 
UNIX нинг жиддий устунлиги, Windows NT ва Netware да бўлмаган 
кўп фойдаланувчиликни қўллашдир. 
Битта UNIX – машинага, хатто ШК асосида бўлса ҳам, ўнлаб алфавит 
рақамли терминалларни улаш мумкин. Бу нима учун керак? Масалан, 
транспорт агентлигини олайлик (поезд ёки автобуслар учун битта сотувчи, 
ёки аҳолидан жамғарма қабул қилувчи банк). Microsoft нуқтаи-назаридан 
ҳамма шундай жройларни Windows ли ШК лар билан жихозлаш керак., ва 
уларга МББТ ўрнатиб, (албатта MS SQL Server), клиент-сервер режимида 
ишлайдиган тармоқ ўрнатиш керак. Аммо бундай иш жойларига график 
интерфейс тез тармоқ каналлари ва юқори унумдорликка эга бўлган ШК 
керак эмас. Албатта бу жуда чиройли, аммо бу рационал эмас, бу тежамли 
эмас. Бундай жойларда, UNIX машина қўйиб, секин асинхрон каналлари 


125 
орқали қиммат бўлмаган алфавит-рақамли терминаллар қўйиш арзон тушади. 
Бунда, клиент сервер архитектурали мураккаб тармоқ керак эмас.
Агар терминаллар жуда кўп талаб этилса, у ҳолда мейнфрейм сотиб 
олиш қулай (анчайин арзон нарҳда). Яхши мейнфрейм юзлаб, хатто минглаб 
терминалларни тортиши мумкин. 
Тармоқ график интерфейси билан иш бошқачадир. Очиқ тизимлар 
оламида график интерфейсни тармоқда қўлловчи учун XWin.System стандарт 
ҳисобланади. Бу тизимда, топшириқ бажарилувчи тизим Х-клиент деб 
аталади. Маълумот киритиладиган қурилма (ШК ёки Х.терминал) Х-сервер 
дейилади. Бунда Х-клиент ва Х-сервер битта компьютерда, ёки ҳар хил, 
баъзан мутаносиб бўлмаган компьютерларда амалга оширилади. XWin 
System тизимлари аниқ ОТ дан мустақил яратилган бўлса ҳам уни ҳар ОТ 
ларда амалга ошириш катта фарқ қилади. Бу тизим, асосан UNIX 
тизимларига мўлжалланган, ва кўпгина кенгайтмаларига эга, бу эса уни 
имкониятини оширади. 
NetWare учун XWin System қўлланиши йўқдир (оддий X.Console дан 
ташқари). 

Download 1.04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   71




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling