Z. X. A L im o V a transport vositalarida

Benzin bug'lari
Gazlar 
(C1-C4)
J
Neft = )
250-350 °C 
Bug'
Benzin 
(C5-C12) 
=►
40-200UC
suv purkash
' M----------- -----
Ligroin 
(C5-C14)
150-250°С 
Kerosin 
(C12-018)
180-300 uc
Gazoyi 
(C14-C20)
250-350 UC
Mazut 
(С20дан юкори) 
P
1.5-rasm. Rektifikatsiyalash kolonnasi qurilmasining sxemasi.
Suyuqlik bug‘ laming fraksion tarkibi kolonnaning balandligi 
bo‘ylab tinmay o‘zgarib turadi: oqib tushayotgan flegma og‘ir frak- 
siyalar bilan boyib boradi, bug
1
esa yuqoriga ko‘tarilgan sari yengil- 
lashadi.
Neftni qizdirish davrida uning tarkibidagi yengil uglevodorodlar 
ma’lum bir haroratda ajralib chiqa boshlaydi. Yengil uglevodorodlar 
ma’lum bir haroratda ajralib chiqqani bilan baribir oz qismi neft 
tarkibida qolib ketishi mumkin. Shuning uchun uni yana qaytadan 
ajratib olishga t o ^ r i keladi. Buning natijasida bir jarayon bir necha 
marta qaytarilishi kerak bo‘ladi. Ajratib olish jarayoni «rektifikatsiya» 
18

---

deb yuritiladi yoki boshqacha qilib aytganda rektifikatsiya - suyuq 
moddalaming aralashmalarini qaynash harorati bilan bir-biridan farq 
qiladigan fraksiyalarga ajratishdir.
Ko‘p marta bug‘latishda bir martalik bug‘latish jarayoni ko‘p 
marta qaytariladi va har gal hosil bo‘lgan bug‘ sistemadan chiqarib 
turiladi (
1
.
6
-rasm).
1
.
6
-rasm. 
Ik k i m artali neft haydash qurilm asi:
1—nasos, 2— issiqlik almashtirgich, 3—suv va loy ajratgich,
4— issiqlik almashtirgich, 5— nasos, 6—pech,
7,8—rektifikatsion kolonnalar.
Bu usulda neft nasos (1) orqali isitgichlarga (2) uzatiladi. 
Isitgichdan (2) neft tindirgichlarga (3) yuborilib, u yerda qoldiq suv, 
mexanik moddalardan tozalanadi va yana bir isitgichlardan (4) o‘tib 1
- rektifikatsiya minorasiga (7) uzatiladi. Bu yerda qaynashgacha olib 
borilgan neftdan eng yengil benzin ajralib chiqadi. Qaynatilgan va 
benzini ajratib olingan neft nasos (5) orqali maxsus qizdirgichga (