Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti xorijiy tillar fakulteti
Bibliyadan o`zlashgan frazeologik birikmalar
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
frazeologik birikmalarning paydo bolish yollari va ularning ozbek tilidagi muqobillarini tadqiq etish usullari (1)
|
Bibliyadan o`zlashgan frazeologik birikmalar
58
Bibliya frazeologik birikmalarning muhim adabiy manbasi hisoblanadi. Bibliyaning ingliz tilidagi tarjimalarida ko`rsatilgan frazeologik birikmalarning ingliz tili frazeologiyasining boyishiga ulkan ta`siri haqida ko`plab gapirilgan hamda yozilgan. Bibliya yuz yillar davomida Angliyadagi kitoblar ichida eng ko`p o`qilgan va sitatalar olingan manbaa hisoblanadi. Undagi nafaqat alohida olingan so`zlar, balki idiomatik iboralar ham Bibliya sahifalaridagi ma`nosi bilan ingliz tiliga kirib kelgan. Odatda bunday iboralar qadimgi yevrey va yunon iboralaridan so`zma-so`z tarjima qilish orqali olingan. Ingliz tilidagi Bibliyadan olingan o`zlashtirma va iboralarning soni shunchalik ulkanki, ularni to`plash va sanash nihoyatda qiyin vazifa hisoblanadi. Bibliyadan olingan frazeologik birikmalar to`la o`zlashtirilgsn iboralar hisoblanadi. So`zlashuvda keng yoyilgan biblizmlardan bir qanchasini misol tariqasida keltiramiz. Bunday iboralardan ba`zi biblizm evivalentlari boshqa roman-german tillarida ham ishlatiladi.
o`tmoq, tinch kunlarga yetib kelmoq. The breath of the nostrils – hayotiy zarurat, suv va havodek zarur. Can the leopard change his spots? – nahot leopard o`z terisini boshqasiga almashtira olsa? = bukrini go`r tuzatadi. Cast one`s bread upon the waters – suvga non uloqtirmoq; oqibatini o`ylamay biror ish qilmoq.
Cast pearls before swine – eshakning qulg`iga tanbur chalmoq. Filthy lucre – oltin, kumush pullar; pul. Grind the faces of the poor – kambag`allarni shavqatsizlarcha qiynamoq, kambag`allar mehnatidan ayovsiz foydalanmoq. Heap coals of fire on somebody`s head – uyaltirmoq, yomonlikka yaxshilik bilan javob qaytarmoq. In the twinkling of an eye – ko`z ochib yumguncha. The mammon of unrighteousness – pul, boylik. New wine in old bottles – (s.s.) eski humlardagi yangi vino; orzu-havasi yo`q. The olive branch – zaytun shoxi; tinchlik va osudalik timsoli. The root of evil – yovuzlikning ildizi; mol-dunyoga muhabbat. A thorn in the flesh of somebody – doim kimningdir g`azabini keltirmoq; xira pashsha. A whited spulchre – (s.s.) asir olingan tobut; tashi yaltiroq, ichi qaltiroq; tashqi ko`rinishida inson g`azabini qo`zg`atuvchi biror narsani yashirib turgan odam. Ask for bread and be given a stone – mehr berib minnat topmoq.
59
Bone of the bone and flesh of the flesh – pushti kamaridan bo`lgan farzand. The dog returns to his vomit – jinoyatchi jinoyat joyiga qaytadi; ot aylanib qozig`ini topadi.
Rule with a rod of iron – qattiqqo`llik bilan boshqarmoq. Sell one`s bright right for a mess of pottage – o`zining birinchi kashfiyotini arzimagan pulga sotib yubormoq. Separate the sheep from the goats – echkilardan qo`ylarni ajratmoq; muhim ishlarni saralab olmoq. Set somebody`s teeth on an edge = joniga tegmoq, bezor qilmoq. Shake the dust from one`s feet yoki shake the dust off one`s feet – uzil-kesil ajralmoq, aloqani uzmoq, voz kechmoq, etagini qoqmoq, qo`lini yuvib, qo`ltiqqa artmoq. Ba`zi frazeologik birikmalar ibodat, duo mtnlari yozilgan The Book of Common
marosimida cherkov xizmatkorlarining kelin-kuyovga beradigan savolning bir qismi. From the bottom of the heart – chin qalbdan, chin yurakdan, samimiy. Lay violent hands on oneself – o`z joniga qasd qilmoq, o`zini o`zi o`ldirmoq. Like a giant refreshed – yangi kuch bilan. The world, the flesh and the devil – rohat-farog`atga intilish; xirs. A sealed book iborasi ham aynan shu kitobdan o`zlashtirilgan. A sealed book – oilaviy nashr uchun kitob. 1622-yilda The ook of Common Prayer kitobi davlat bosmaxonalariga rasmiy nashr uchun berilgan. Bu kitobni faqatgina bosh cherkovlarda saqlash buyurilgan.
Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|