Zahiriddin muxammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti toirjanov elyor isaqovich

3.4. Gimnastika maydonchasi 
Gimnastika maydonchasi - gimnastika mashg’ulotlari 
o’tkazila- digan maxsus gimnastikaga oid jihozlar bilan 
ta’minlangan joy va ko’kalamzorlashtirilgan yer uchastkasi. 
Maydonchaning о‘lcham lari 40x26 m. Maktab yoshidagi bolalar 
bilan mashg’ulot o’tkaziladigan maydoncha kichikroq (35x25m) 
bo’lishi mumkin. Bunday maydonchani maktab hududida, 
o’yingohlarda, istirohat bog’larida yoki mahalla huzurida 
shug’ullanuvchilar o’z kuchi bilan jihozlashi mumkin. 
Maydonchalarda gimnastika shaharchasi qurishni tavsiya 
etamiz. Shaharcha, barcha asosiy jihozlardan, ayniqsa, osib 
qo’yiladigan va uzoq vaqtga mo’ljallangan - qotirilgan 
gimnastika mashg’ulollari o’tkazishga mos yoki yordamchi 
jihozlardan tashkil topgan bitta to’plama qilib birlashtirgan 

---

52 
gimnastika moslamalaridan iborat boMadi. Bir uchi yerga 
kо’rnilgan, balandligi 4,5-6,0 m, yog’och ustunga yoki temir 
tirgovuchlarga mahkamlab qo’yilgan gorizontal to’sin- larga 
halqalar, xoda, arqonlar, langarcho’plar, gimnastika devorchalari, 
yakkacho’plar (past va baland) va h.k. buyumlar o’matiladi. 
Boshqa (ko’chma) jihozlar maydonchada yuqoridagi tavsiyalarga 
asosan o’rnatiladi. 
Sakrash uchun va jihozlardan sakrab, yerga tushish uchun 
o’lchami ko’pincha 2x3 m bo’lgan chuqur kovlab, uning ustki 
qismiga toza qum aralashtirilgan qipiq solib qo’yiladi. 
Shuningdek, yurish va yugurish yo’lakchasi, ko’chma jihozlar, 
jihozlar, 
«zaxira» yog’ochlar, ko’prikchalar va h.k.lar 
saqlanadigan shiypon yoki xona, musiqa asboblari, dam oladigan 
o’rindiqlar saqlanadigan shiypon bo’hshi kerak. 
Bolalar 
gimnastika 
maydonchasida 
turli 
yoshdagi 
bolalarga mo’ljallangan jihozlar ko’proq bo’lishi, ular ichida 
tirmashib chiqish va oshib o’tish uchun muvozanat saqlash 
mashqlari, turli o’yin va estafetalar uchun kerakli jihozlar ham 
bo’lishi lozim. 
Gimnastika 
maydonchasida 
guruhlar 
bilan 
umumrivojlantiruvchi, erkin va turli mashqlar bajarishga sharoit 
bo’lishi darkor. Maydonchaning bu qismini sirti (o’lchami erkin 
mashq bajariladigan joydan kichik bo’lmasligi lozim) qum-
tuproqli (yoki yalang yer) bo’lishi zarur, chunki o’t o’stirilgan 
joyda yomg’ir va shocking tushganda sirg’anchiq bo’lib, 
gimnastika mashqlari bilan shug’ullanib bo’lmaydi. 
Gimnastika 
shaharchasi 
qayerda 
(shahar, 
qishloq, 
posyolka, sog’lomlashtirish-sport inshootida, harbiy qismlar, 
hordiq chiqarish, davolanish maskanlari va h.k.) joylashganligiga 
qarab, unda zovur, xandaq buyumlar va shu singari ayrim tabiiy 
va sun ’iy to’siqlarbo’lishi mumkin. Gimnastika maydonchasi 
tevarak-atrofni o’rab turgan manzara tabiat bilan hamohang 

---

53 
bo’lsa, ko’kalamzorlashtirilsa, shug’ullanuvchilarning sog’lig’iga 
ijobiy ta’sir etadi, kayfiyatini ko’taradi. Maydonchaga yaqin 
joyda toza suvli chо’miladigan hovuz bo’lishi zarur. Maydoncha 
yaqiniga shng’ullan uvchilar dam olishi uchun o’rindiqlar 
qo’yiladi. Toza havoda gimnastika bilan shug’ullanishning 
gigiyenik ahamiyati katta ekanligini hisobga olib, ta’lim 
maskanlarida 
jismoniy 
tarbiya 
darslarini,«Alpomish 
va 
Barchinoy» sog’liq darajasini aniqlash mezonlarini topshirishga 
tayyorgarlik va boshqa sog’lomlashtirish mashg’ulotlarini iloji 
boricha ochiq maydonchalarda o’tkazish maqsadga muvofiqdir.