Zahiriddin muxammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti toirjanov elyor isaqovich

Saf mashqlari atamalari 
Строй - Saf - o’quvchi (talaba)larni birgalikda mashqlar 
bajarish uchun joylashtirish. 
Шеренга - Qator - talaba (o’quvchi)larning bir chiziqda 
yonma-yon joylashishi. 
Колонна - Ketma-ket qator - talaba (o’quvchi) larning 
bir- birlari orqasida joylashishi. 
Направляющий - Boshlovchi - ketma-ket qatorda 
birinchi turgan talaba (o’quvchi). 
Замыкающий - Oxirgi - safning oxirida turgan talaba 
(o’quvchi). 
Фронт - Front - shug’ullanuvchilar safming old tomoni 
(qatorda). 
Фланг - Qanot - safning chap yoki o’ng tomoni. 
Глубина строя - Safning chuqurligi - ketma-ket qatorda 
safning ichkarisidagi boshlovchi bilan oxirgi o’quvchi (talaba) 
orasidagi masofa. 

---

108 
Ширина строя - Safning kengligi - o’ng qanotda turgan 
talaba bilan chap qanotda turgan talaba orasidagi masofa. 
Дистанция - Masofa - ketma-ket qator safidagi talabalar 
orasidagi masofa. 
Интервал - Oraliq - qatordagi talabalar orasidagi masofa. 
Построение - Saflanish - talabalar (o’quvchi)ni ma’lum 
bir joyda tizish (joylashtirish). 
Строевая 
стойка 
или 
основная 
стойка 
-
Safdagiholatyoldasosiyholat. 
Смирно -Rostlan. 
Вольно -Erkin. 
Разойдись -Tarqal. 
Отставить -Bekor. 
Кругом -Ortga. 
Шагом марш -Qadambos. 
Полповорота 
наира 
(нале)во 
-O’ng 
(chap)gayarimburilib. 
Izoh:Asosiy atamalar nafaqat qo’shimcha elementlar 
bilan, balki bundan tashqari o’zi ham aniq bir atamani 
ifodalaydi. 
 

---

109 
MUSTAQIL TA’LIM SAVOLLARl 
1. «Ginmastika»ning ma’nosi nimani anglatadi? 
2. Ginmastika sportining ravnaq topishiga hissa qo’shgan yangi 
davr olim va faylasuflaridan kimlarni bilasiz? 
3. Nemis ginmastika tizimi to’g’risida nima bilasiz? 
4. Shved ginmastika tizimi to’g’risida nima bilasiz? 
5. Fransuz ginmastika tizimi namoyandalaridan kimlarni 
bilasiz? 
6. Yevropada faoliyat ko’rsatgan «Lochinlar» ginmastika tizimi 
faoliyati to’g’risida qanday maiumotga egasiz? 
7. O’zbekiston hududida Oktabr inqilobigacha ginmastika 
sportining rivojlanishi to’g’risida maiumot bera olasizmi? 
8. Sobiq sho’rolar davrida ginmastika qayerlarda qo’llangan va 
kimlar rahbarlik qilishgan? 
9. P.F. Lesgaft ginmastikasi tizimi deganda nimani tushunasiz? 
10. Ginmastika sportining 1924-yilgacha Olimpiada o’yinlari 
dasturidagi o’rni to’g’risida qanday maiumotga egasiz? 
11. O’zbekiston ginmastikasi yulduzlaridan kimlarni bilasiz? 
12. Mustaqillikkacha bo’lgan davrda ginmastika sportining 
ravnaq topishiga katta hissa qo’shgan murabbiylardan 
kimlarni bilasiz? 
13. Mustaqillikdan 
keyingi 
davrda 
O’zbekistonda 
gimnastikaning rivoj topishi to’g’risida va o’zbekistonlik 
sportchilarning xalqaro sport musobaqalarida ishtiroki 
to’g’risida nimalarni bilasiz? 
14. Gimnastik mashqlarni o’rgatishdan maqsad nima? 
15. Mashqlarni o’zlashtirishda qanday shartlar qo’yiladi? 
16. Mashqlarni o’zlashtirishda qanday usullar qo’llaniladi? 
17. O’rgatishda 
qanday texnik vositalardan foydalanish 
mumkin? 
18. Talabalarga ko’maklashish uchun o’qituvchi qayerda turishi 

---

110 
kerak? 
19. Mashg’ulotlar o’tkaziladigan joylarni tanlashda nimalarga 
e’tibor berish kerak? 
20. Gimnastikaning qanday jihoz va vositalari bor? 
21. Gimnastik zal va maydonchalar sport turlari maydonlaridan 
nima bilan farq qiladi? 
22. Gimnastik jihoz, vositalar 
va zallardan foydalanish 
shartlarini bilasizmi? 
23. Saf mashqlari darsning qaysi qismida qo’llaniladi? 
24. Saf mashqlarining o’quv jarayonida tutgan o’rni. 
25. Saflanish 
mashqlarini 
bajarganda 
qanday 
usullardan 
foydalanish mumkin? 
26. Saflanishning qanday turlari bo’ladi? 
27. Harakatda safdan safga o’tish mumkinmi? 
28. Qanday ko’chishlar bo’ladi? 
29. Burilish va orani ochish tartiblarini bilasizmi? 
30. Ginmastika darsi sport mashg’ulollaridan nimasi bilan farq 
qiladi? 
31. Ginmastika 
o’qituvchilariga 
qo’yiladigan 
talablarni 
bilasizmi? 
32. Ginmastika sporti murabbiylariga qo’yiladigan talablar, 
o’qituv- chilarga nisbatan nimasi bilan farq qiladi? 
33. Darsda, 
mashg’ulotlarda ishtirok etuvchi talabalarga 
qo’yiladigan talablar nimadan iborat? 
34. Darslar, mashg’ulotlar necha qismdan iborat bo’ladi? 
35. Darsning asosiy qismida qanday vazifalar yechiladi? 
36. Darsning yakuniy qismidagi vazifalar nimadan iborat? 
37. Boshlang’ich maktab va litseylarda o’tkaziladigan darslar 
bir-biridan farq qiladimi? 
38. Maktabgacha 
ta’lim maskanidagi darslar kasb-hunar 
kollejlarida o’tkaziladigan darslardan farq qiladimi? 
39. Oliy o’quv maskanlarida o’tkaziladigan gimnastika darslari 

---

111 
sport 
ginmastikasiga 
kiradimi 
yoki 
ommaviy 
gimnastikagami? 
40. Xotin-qizlar uchun gimnastika darslarini rejalashtirganda 
ko’p- roq nimalarga e’tibor berish kerak? 
41. Badiiy (nafis) gimnastika sport ginmastikasidan nimasi bilan 
farq qiladi? 
42. Aerobika sport turiga kiradimi, uning vazifasi nimada? 
43. Yoshi kattalar uchun gimnastika mashg’ulotlari rejasini 
tuzganda nimalarga e’tiborni qaratish shart? 
44. Odamlarni yoshiga e’tiboran nechta tibbiy guruhga 
taqsimlash mumkin? 
45. Talabalarga yoki katta yoshdagilarga sog’lig’i va jismoniy 
tayyorgarligini 
e’tiborga 
olib, 
qanday 
gimnastika 
mashqlarini tavsiya etasiz? 
46. Talabalar ta’lim muassasalarda nechta tibbiy guruhga 
bo’linadi? 

---

112