Заки достонлари

3) иш-ҳаракатнинг бажарилиш нарса ёки воқеага боғлилик 
маъноси: Калла кесинг душман ўлсин, // Равшан полвоннинг устида 
(Рав.89). Нар, моянг шу кунда довриқ устида (Алп.104). 
[III ш.э.қ.+ч.к] қолипидаги устидан (А.i=26; Р.i=13) кўмакчиси 
қуйидаги маъноларни ифодалайди: 
1) предмет усти бўйлаб йўналиш маъноси: От устидан 
давлатли хон қаради (Алп.316).Чиргини устидан қўйди белликни 
(Рав.9). Шунда Орзигул тоғнинг устидан пастга қараб йиғлаб... 
(О.52).
2) иш-ҳаракат бирор нарса ёки кимсага қаратилганини, шу 
нарса ёки кимса ҳақида эканлиги маъноси: Ҳуройим устидан 
додқа бўлинглар (Рус.361). Ҳуройимнинг устидан бир сўз айтиб 
турган экан (Рус.357). ...молларнинг устидан қарайдиган сардор 
бўлиб... (Алп.197). 
3) кетма-кет истеъмол қилиш ёки кийиш маъноси:... шакар 
устидан асал, ёнғоқ устидан бодом, писта устидан руста, майиз 

---

74 
устидан офтобий, унинг устидан оби миска майиз,...(Рав.49). 
...елкасига жанда-жундани қўйиб, кебанакни устидан елбагай 
кийиб... (Алп.333). 
4) бирор кимса ёки нарса томон йўналиш маъноси: 
...тўпланишиб ўнта қиз Равшанбекнинг устидан келиб қолди 
(Рав.44). 
Олд. [III ш.к.+ж.к.] қолипидаги олдига (А.i=38; Р.i=19) 
кўмакчиси қуйидаги маъноларни ифодалайди: 
1) олд томонга йўналганлик маъноси: Ана шунда Равшанбек 
йўлбарсдай 
бўлиб 
дарвозанинг 
олдига 
борди 
(Рав.10). 
...Карвонларнинг олдига чиқиб... (Алп.200).