Zamonaviy texnika va texnologiyalar, avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish jarayonlari bu ma’lum bir tizimga solingan elektrotexnik va elektron qurilmalarning majmuasidir

_

I_I


+

2.6- rasm. Kontur toklari va element toklariga doir.

SHunday qilib bizda ikki xil tok paydo bo’ladi I₁ , I₂ - element toklari va I_I , I_II - kontur toklari. Element toklari va kontur toklari orasidagi munosabatni aniqlaymiz. Sxemadan ko’rinadiki R₁ elementdan birinchi konturning toki I_I pastga qarab, ikkinchi konturning toki I_II yuqoriga qarab yo’nalgan. Natijada R₁ qarshilikdan o’tayotgan I₁ element toki birinchi va ikkinchi kontur toklari ning ayirmasiga teng. Xuddi shuningdek R₂ qarshilikdan o’tayotgan I₂ tok ham mos kontur toklarining ayirmasiga teng:

I₁ = I_I - I_II va I₂ = I_II - I_III
Elektr zanjirlari va ularni xisoblash usullari.
Elektr energiya manbai, elektr iste’molchilari va ulovchi simlardan tuzilgan zanjir elektr zanjiri deyiladi. Elektr zanjiri asosiy elementlariga EYUKmanbaasi, energiya iste’molchilari va elektr energiyani etkazuvchi simlar kiradi. Elektr zanjirlari tarkibiga nazorat va boshqaruv asboblari, shuningdek o’zgarti-ruvchi qurilmalar (transformator, to’g’rilagich va boshqalar) xam kiradi. Elektr zanjirlari tarmoqlanmagan va tarmoqlangan bo’ladi.

2.2-Rasm. Oddiy elektr zanjiri (a) va prinsipial sxemasi (b) manba, istemolchi,
kalit, ampermetr, ulovchi simlar.

Tarmoqlangan zanjirlar bir necha parallel shaxobchalardan tashkil topgan bo’ladi. Elektr zanjiri qanday tok turiga mo’ljallanganligiga qarab u “o’zgarmas tok zanjiri”, “o’zgaruvchan tok zanjiri” deb ataladi.

Om qonuni elektr zanjiriga oid asosiy qonun bo’lib, zanjirdagi tok va kuchlanishni o’zaro qanday nisbatda bog’langanligini ifodalaydi.