‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. S u L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni

0 ‘simliklarning yana bir ahamiyati ularning ilmiy-amaliy 
jihati 
bilan xarakterlanadi. Yangi moddalarni kashf etish, yer tarixini 
o ‘rganish kabi j a b h a l a r d a ular qimmatli ilmiy m an b a b o ‘lib 
xizmat qiladilar. Ayniqsa, yangi yuqori hosilli ekin navlarini 
yaratishda yovvoyi o ‘simliklar genofondining mavjudligi katta 
im k o n iy a tl a r o c h ib b e r a d i. Bu o ‘z n a v b a t i d a o 's i m l ik la r
genofondini saqlab qolish qanchalik muhimligini ko'rsatadi.
O'simliklar yer atmosferasidagi kislorod, uglerod, azot va 
boshqa bir q a to r gazlar balansini t a ’m inlashda muhim o ‘rin 
tutadilar. U lar h a v o d a n k arb o n at angidridini yutib, havoga 
k is lo ro d n i a j r a t i b c h i q a r is h orqali inson va b o s h q a tirik 
organizm larning yashashi uchun eng zarur sharoitni yaratib 
beradilar. Hisob-kitoblarga k o ‘ra yer yuzasidagi o'simliklar 180- 
200 m lrd. to n n a S 0 2 ni y u tib , h a v o g a k i s l o r o d n i a jr a t ib
chiqaradilar. Bir gektar yashil ekinzor sutka m obaynida 5 ming 
kishining nafas chiqarishidan hosil b o 'lad ig an SO, ni yutish 
imkoniyatiga ega. A gar o'simliklar qoplami, ayniqsa, o'rm onlar 
kengaytirilsa hozirgi paytda havoda SO,ning ko'payib borishi 
hisobiga yuz berayotgan havo dimiqishi yoki issiqxona effekti 
muammosining oldini olish mumkin.
0 ‘sim lik la r iq lim n i m o ‘ta d illa sh tirish d a ham k atta roi 
o ‘ynaydilar. 
Fotosintez, transpiratsiya jarayonlarida ular k o ‘p 
miqdordagi energiyani yutish va suvning bug'latish hisobiga 
atrof-muhitda salqin m o'tadil mikroiqlimni vujudga keltiradilar.

---

Issiq va sovuq shamollar tezligini pasa y tirib beradilar. Ortiqcha 
quyosh radiatsiyasidan tirik o rg a n iz m la rn i himoya qiladilar. 
Ularning bu xususiyatlari aholi zich, issiq iqlimli hududlarda, 
shaharlarda k atta ahamiyatga ega.