Ózbekistan respublikasí joqarí bilimlendiriw ilim hám innovatsiyalar ministirligi

Piramida hám aylanıw figuraları kombinatsiyaları.
Piramida konusga sırtqı sızılǵan dep ataladı (konus bolsa piramidaǵa ishki sızılǵan ), Eger piramida ushı konus ushı menen ústpe-úst túsip hám de piramida tirgegi konus tiykarına sırtqı sızılǵan bolsa.
Teorema: Piramidaǵa ishki konus sızıw ushın, piramida tiykarına ishki sheńber sızıwdıń múmkin bolıwı hám piramidanıń biyikligi bul sheńber orayına túsiwi zárúr hám jetkilikli.
Menshikli halda, hár qanday úzliksiz piramidaǵa ishki konus sızıw múmkin.
Piramida konusga ishki sızılǵan dep ataladı (konus bolsa piramidaǵa sırtqı sızılǵan ), Eger piramidanıń ushı konus ushı menen ústpe-úst túsip hám de piramida tirgegi konus tiykarına ishki sızılǵan bolsa.
Teorema: Piramida sırtqı konus sızıw ushın piramidanıń qaptal qırları
teń bolıwı zárúr hám jetkilikli bolıp tabıladı.
Piramida sharga ishki sızılǵan dep ataladı (shar bolsa piramidaǵa sırtqı sızılǵan ), Eger piramidanıń úshleri shar sırtında yotsa.
Teorema: Piramidaǵa sırtqı shar sızıw ushın piramida tiykarına sırtqı sheńber sızıw múmkin bulishi zárúr hám jetkilikli bolıp tabıladı.
Menshikli halda, hár qanday tetraedrga hám úzliksiz piramidaǵa sırtqı sızıw múmkin. Piramidaǵa sırtqı sızılǵan shar orayı, tiykarına sırtqı sızılǵan sheńber orayından ótetuǵın hám tiykarına perpendikulyar tuwrı sızıqda jatadı.
Shar piramidaǵa ishki sızılǵan dep ataladı (piramida bolsa sharga sırtqı sızılǵan ), Eger shar piramidanıń barlıq jaqlarına orınlı bolsa.
Teorema: Hár qanday tetraedrga ishki shar sızıw múmkin.
Teorema: Eger piramida tiykarına ishki sheńber sızıw múmkin bolıp hám piramidanıń biyikligi sol sheńber orayına tusse, ol halda bul piramidaǵa ishki shar sızıw múmkin. Menshikli halda, hár qanday úzliksiz piramidaǵa ishki shar sızıw múmkin.
Aylanıw figuraları kombinatsiyaları
Shar konusga ishki sızılǵan dep ataladı (konus bolsa sharga sırtqı sızılǵan ), Eger shar konusnıń tiykarına hám hár qaysı jasaytuǵınsına urınsa. Hár qanday konusga ishki shar sızıw múmkin. Onıń orayı kósher kesimine ishki sızılǵan sheńber orayı menen ústpe-úst túsip, sol menen birge shar radiusı sol sheńber radiusına teń. Konus jasaytuǵınları menen sharnıń urınıw noqatları kompleksi sheńberden ibarat bolıp, ol konus tiykarına parallel tegislik penen konus qaptal sırtınıń kesiminen ibarat.
Shar konusga sırtqı sızılǵan dep ataladı (konus bolsa sharga ishki sızılǵan ), Eger konusnıń ushı hám tiykar sheńberi shar sırtında yotsa, qálegen konusga sırtqı shar sızıw múmkin. Sırtqı sızılǵan shar orayı konus kósher kesimine sırtqı sızılǵan sheńber markası menen ústpe-úst túsip, radiusı sol sheńber radiusına teń.
Shar silindirga ishki sızılǵan dep ataladı (silin bolıp tabıladı bolsa sharga sırtqı sızılǵan ), Eger shar silindirnıń hár ishki tiykarına hám barlıq jasaytuǵınlarına urınsa.