Ózbekistan respublikasí joqarí bilimlendiriw ilim hám innovatsiyalar ministirligi

Kurs jumısınıń aktuallıǵı: Kópjaqlar, úzliksiz kópjaqlar ulıwma alǵanda stereometriya bóliminde oqıwshılar onı úyreniwde kóp qıyınshılıqlarǵa dus keliwleri múmkin. Sol sebepli de onı úyretiw aktual máselelerden biri esaplandı.
Bunnan tısqarı matematika páni atap aytqanda onıń tiykarǵı bólimlerinen biri stereometriya bólimi oqıwshılardı shıdamlılıq dıqqattı toplap alıwdı, uqıplıyat hám aktivlikti, oyda sawlelendiriwiniń rawajlanǵan bolıwın talap eta barıp, ǵárezsiz, juwapkeryatli, miynetsevar, ıntızamlı hám logikalıq pikirlew hám de óziniń qaraw hám ıqtıqatların dáliller tiykarında qorǵaw ete alıw kónlikpelerin rawajlandırıwdı talap etedi.
Kurs jumısınıń maqseti: Kópjaqlar, úzliksiz kópjaqlar ózgesheliklerin úyreniw, olarǵa tiyisli mısal hám máselelerdi sheshiw usılların úyreniw.
Kurs jumısınıń obiekti: Stereometriya bólimi
Kurs jumısınıń predmeti: Kópjaqlardıń ózgeshelikleri, olarǵa tiyisli mısal hám máseleler
Kurs jumısınıń waziypası
1. Temaǵa tiyisli maǵlıwmatlardı jıynaw hám rejani qáliplestiriw;
2. Kópjaqlardıń ózgesheliklerin úyreniw;
3. Olarǵa tiyisli mısal hám máselelerdi úyreniw;
4. Kurs jumısın úskenelab onı qorǵawǵa tayın qılıw.

I BAP KÓPJAQLAR HAQQÍNDA ULÍWMALÍQ TÚSINIKLER
1.1-§. Durıs figuralar. Durıs kópjaqlar
Noqatlardan shólkemlesken hár qanday jıynaqtıń figura dep atalıwın eskertip ótemiz.
Tariyp: F figuranıń qálegen eki A B noqatın tutastırıwshı AB kesindiniń barlıq noqatları F na tiyisli bolsa, F Durıs figura dep ataladı. Bos jıynaq hám bir noqat da Durıs dep ataladı.

1-súwret 2-súwret

1-suwretde suwretlengen figura Durıs, lekin 2-suwretdegi figura Durıs emes keńislikdegi figuralardan shar, piramida, dóńgelek cilindr hám sol sıyaqlılar Durıs figuralarga mısal bolıp tabıladı.
Bul figuralarnıń shegaraları ózine tiyisli yamasa tiyisli bolmawi múmkin. Bunnan tısqarı sonday Durıs figuralar bar, olar yamasa tuwrı sızıqqa, yamasa tegislikke tiyisli boladı. Birinshi halda bir ólshewli, ekinshi halda eki ólshewli Durıs figura berilgen deymiz. Barlıq noqatı bir tegislikte jaylawmaǵan Durıs figura úsh ólshewli Durıs figura bolıp tabıladı.
Bir ólshewli Durıs figuralar úshew bolıp tabıladı, olar kesindi, nur hám tuwrı sızıqtıń ózi bolıp tabıladı.
Durıs figuralar qatar ózgesheliklerge iye:

1. 
   Durıs tegis figura ushın va Bolsa, AB kesindiniń barlıq noqatları da ga tiyisli bolıp tabıladı.