Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги Ўқувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш ва психологик-педагогик Республика ташхис маркази

Иловалар .

“Кактус” методикаси.

Керакли материаллар: рангли қаламлар, А-4 форматдаги қоғоз. Ўқувчига кактус расмини чизиш таклиф этилади. Расм чизиш вақтида савол бериш ва тушунтиришлар берилмайди. Расм чизиб бўлингандан кейин суҳбат ўтказилади:

1. 
   Кактус хонакими ёки ёввойими?
   
2. 
   Уни ушлаш мумкинми?
   
3. 
   Кактусни парвариш қилиш унга ёқадими?
   
4. 
   Кактусга яқин қандай гуллар бор?
   
5. 
   Кактус ўсганда қандай ўзгаришлар бўлади?
   

Натижалар таҳлили: Психолог чизилган расмларга қараб ўқувчидаги эмоционал ҳолатларни аниқлайди.
Жаҳлдорлик кучли-кактусда тиканлар сони кўп чизилса, тиканлари узун ва яқин жойлашган бўлса.
Импульсивлик-биринчи ташқи туртки ёки ҳис-туйғулар таъсиридаёқ ўйлаб ўтирмай, маълум сўзларни айтиб юборишга, ҳаракатларни бажаришга мойиллик ифодаланадиган характер хислати-расмни босиб чизиш, алоҳида ажратилган чизиқлар.
Эгоцентризм ўз шахсий манфаатлари ва эҳтиёжларини қондиришга кучли ҳирс қўйиш - расм катта ва варақнинг ўртасида жойлашган бўлса.
Тобелик, ишончсизлик - расм кичкина ва варақ пастида бўлса.
Очиқлик ва намойишкороналик – ноаниқ шакл, куртаклар чизилган бўлса.
Эҳтиёткорлик ва яширинлик - кактус четларида зигзаг чизилган бўлса.
Оптимизм - келажакка ишонч билан тўлиб – тошган ижобий характер ҳислати ёки эмоционал ҳолат – ёрқин ранглардан фойдаланса.
Хавотирланиш – тўқ ранглардан фойдаланиб, штрихлар берилса.
Нозик дид эгаси –гуллаган кактусни чизса, чиройли шакл ва безак берилса.
Экстраверт - агарда, расмда бошқа кактуслар ва гуллар чизилган бўлса теварак – атрофдаги одамларга, ташқи ҳодисаларга йўналиш бор.
Оилавий ҳимояга интилиш – гултувак чиройли безалган бўлса.
Ёлғизликка интилиш – ёввойи ҳолда ўсадиган кактус чизилса.


Ўқувчининг мактабга, билим олишга ва мактабдошларининг унга бўлган муносабатини аниқлаш методикаси.
Ўқувчига жадвалда берилган саволларга ўзига маъқул бўлган жавобларнинг фақат биттасини танлаб белгилаши таклиф этилади.

№	Саволлар	Жавоблар
1	Мактабда ёки коллежда ўқиш сенга ёқадими ?	Ҳа Билмадим Йўқ
2	Сен ҳар доим таълим муассасасига бажонидил борасанми ёки уйда қолишни истайсанми?	Бажонидил бораман Ҳар доим ҳар хил Кўпроқ уйда қолишни хоҳлайман
3	Агар ўқитувчи эртага ҳамма ўқувчилар мактабга келиши шарт эмас деб қолгудек бўлса, сен қандай йўл тутасан?	Мактабга борар эдим Билмадим Уйда қолар эдим
4	Сенга маълум сабабларга кўра дарсларнинг қолдирилиши ёқадими?	Ёқмайди Ҳар доим ҳам эмас Ёқади
5	Ўқитувчи уй вазифаси бермаслигини хоҳлармидинг?	Хоҳламас эдим Билмадим Хоҳлар эдим
6	Таълим муассасасида фақатгина танаффус бўлишини хоҳлармидинг?	Йўқ Билмадим Хоҳлар эдим
7	Ота – онангга ва дўстларингга ўқишинг ва у жой ҳақида гапириб берасанми?	Доим Камдан – кам Йўқ гапирмайман
8	Сен ўқитувчининг феълини юмшоқроқ бўлишини ҳоҳлармидинг ?	Менга ўзимнинг ўқитувчим ёқади Аниқ бир нарса дейиш қийин Хоҳлар эдим
9	Синфда дўстларинг кўпми?	Кўп Кам Дўстларим йўқ
10	Сенга синфдошларинг ёқадими?	Ёқади Унчалик эмас Ёқмайди