Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазрлиги тошкент давлат аграр университети

7-расм. Маданий корпус учун бурчаклар ўзгаришини
тасвирловчи эгри чизиқ
Аввало, устки ясовчи учун параболанинг энг катта қулочи аниқланади:

Бу ерда: – совчнинг

Х ўқига нисбатан жойлашиш баладлигининг ҳақиқий катталиги ( фақат см, да қўйилади).
Параболанинг қулочини (ординатасини) аниқлаш учун қуйидаги формула ёрдамида масштаб танланади.
= , град/см.
Кейин

формула ёрдамида №9, №8, №7,.....№1 ясовчиларнинг параболадаги қулочи (ординатаси) ҳисоблаб топилади. Аниқланган қулочлар (ординаталарни) У ўқдан ўнг тамонга ўлчаб қўйилади. Белгтланган нуқталар туташтириилиб парабола чизилади. №0 ясовчи учун қулоч, формула ёрдамида (см.да) ҳисоблаб топилади, уни чизмага ўлчаб қўйилиб,d нуқта топилади. d ва е нуқталар тўғри чизиқ ёрдамида туташтирилади.
Ясовчиларнинг шудгор деворига нисбатан ўрнатилиш бурчагини қуйидаги формула ёрдамида аниқланади:
= , ёки
= ,

Ҳисоблаб топилган бурчаклар қийматларини ўзларига мос келадиган ясовчиларга ёзиб қўйилади.

Корпус ишчи сиртининг горизантал проекцияси схемасини қуриш
Корпус ишчи сиртининг горизантал проекциясини қуришнинг бошлангич қисмида лемехнинг тиғи, ЙЭЧ нинг проекцияси, чизилган ва унда ясовчилар ўтказиладиган 1, 2, 3....10 нуқталар белгиланган эди. Энди шу нуқталарнинг ҳар бирига ўзларига мос келадиган бурчаклар остида 1-1, 2-2, ... 10-10 чи ясовчилар ўтказилади.
Ясовчиларни ўтказишда бурчакларининг tg функциясидан фойдаланиш қулайроқдир. Бунинг учун чизма қоғозининг очиқ жойидан шудгор деворига параллел, узунлиги 100 мм га тенг бўлган чизиғи чизилади (8-расм) чизиғининг нуқтасидан перпендикуляр чизиқ ўтказилади. Изланаётган ясовчинининг шудгар деворига энгашиш бурчагини қуриш учун чизиғи устига 100 tg (мм. ларда) масофа ( ) ни ўлчаб қўйилади, нуқта белгиланади ва уни нуқта билан бирлаштирилади. Ҳосил бўлган чизиқни корпуснинг горизантал проекциясидаги ЙЭЧ нинг ясовчиси ўтказиладиган нуқтасига параллел кўчирилади. Корпус ишчи сиртининг горизантал проекциясидаги бошқа ясовчилар ҳам худди шу тарзда ўтказилади.