Ўзбекистон республикaси олий тaълим, фан ва инновациялар вaзирлиги

 
QOVUN QOQINING KIMYOVIY TARKIBI VA OZIQ MODDA
SIFATIDA ISHLATILISHI 
Norboyeva B.B. 
Qarshi davlat universiteti. 
[e-mail]
 
Annotatsiya: tezisda qovun qoqining shifobaxsh xususiyatlari, kimyoviy 
tarkibi hamda ba’zi bir kasalliklarni davolashda ishlatilishi haqida fikr bildirildi. 
Kalit so’zlar: qovun qoqi , kremniy, vitamin C, PP, folat kislota yoki 
vitamin B
9
, qand moddasi, mineral tuzlar, pektin. 
Аннотация: в тезисе дается мнение о лечебных свойствах, в 
химическом составе и применению сушенный дыни при лечении некоторых 
заболеваний. 
Ключевые слова: сушенная дыня, кремний, витамин С, РР, 
фолиевая кислота или витамин В
9
, сахарные субстанции, минеральные 
соли, пектин, лечебные свойства. 
Annotation: in the thesis gives an opinion on the medicinal properties, 
chemical composition and use of dried melon in the treatment of certain diseases. 
Key word: dried melon, silicon, C, PP vitamin, folic acid or vitamin B
9
, sucar 
substances, mineral salts, pectin, medicinal properties. 
Mavzuning dolzarbligi. Hozirgi vaqtda qishloq xo’jaligi sohasida
olib borilayotgan izchil iqtisodiy islohotlar aholini sifatli oziq-ovqat
mahsulotlariga bo’lgan talabini to’laroq qondirishga qaratilgan. Bu o`rinda 
poliz ekinlari alohida ahamiyat kasb etadi, ayniqsa qovunchilik sohasi 
Respublikamiz qishloq xo’jaligining ajralmas qismidir. O’zbekiston qovunlari
dunyo bozorida o’zining mazaliligi bilan alohida o’rniga ega. Qovun nafaqat 
endi uzilganida, balki qayta ishlangan holatida ham muhim oziq-ovqat 

---

107 
mahsulotidir [5]. 
Qovundan tayyorlangan qoq xushbo’y hidli mag’ziga ega, balki unda
hazmi yengil qand, kraxmal, oqsil, harxil vitaminlar, biriktiruvchi moddalar,
pektin, organik kislotalar, turli mineral tuzlar mavjud [4]. Qovun qoqidagi C 
vitamin ichaklar mikroflorasiga ijobiy ta’sir ko’rsatib, organizmdan xolesterin 
moddasini chiqarib yuborishga sabab bo’ladi, ovqat hazm qilishni yaxshilaydi 
[3]. 
Qovun qoqi tarkibidagi vitamin va minerallar to’liqligicha saqlanadi. U 
immunitetni kuchaytirib organizmni quvvatlantiradi. Qovun qoqi kamqonlikda 
foyda qiladi. Qovun qoqining doimiy iste’moli yurak-qon tomir tizimi faoliyatini 
yaxshilaydi. Siydik yo’lidagi toshlarni parchalaydi, suyaklarni mustahkamlaydi 
[1]. Qovun qoqi tarkibidagi B
9
vitamini homilador ayollarga juda zarur va 
foydali hisoblanadi. Folat kislota esa tushkunlik, uyqusizlik va ruhiy zo’riqishni 
yo’qotadi va asablarni tinchlantirishda samarali yordam beradi.[2] 
Ishning maqsadi. Qovun qoqining kimyoviy tarkibi (uglevodlar, 
vitaminlar, makro va mikroelementlarni) o’rganish va uni tabiiy mahsulot
sifatida iste’mol qilishni targ’ibot etish.