Ўзбекистон республикaси олий тaълим, фан ва инновациялар вaзирлиги

PVS
 
Kraxmal
 
1
20 ml
0
2
17,5ml
2,5ml
3
15ml
5ml
4
12,5ml
7,5ml
5
10ml
10ml
6
7,5ml
12,5ml
7
5ml
15ml
8
2,5ml
17,5ml
Tayyorlanishi: Aralashtirish 25ᵒC da olib borildi va aralashtirib 
bo’lingandan keyin muzlatgichda -40ᵒC da 24 soat davomida qo’yildi. 
Muzlatgichdan olingandan so’ng eritildi va bu jarayon bir necha marta 
takrorlanadi va petri chashkalariga quyib sorbentlarnning fizik- kimyoviy 
xususiyatlari o’rganildi va ichidan eng samaralisi tanalab olindi[3]. 
Termostatdan 1 sutka o’tgach sorbentlarni olib ularni fizik –kimyoviy 
xususiyatlarini o’rganiladi. 
Bunda 5 ta idish olib har bir idishga 10 ml dan suv solib olamiz va tarib 
asosida PVS dan solamiz, magnitli mishlaka ustida 90 – 95 °C da eritib olib 
keyin KMS tartib asosida ketma ketma-ketlikda solib erib ketguncha 
aralashtiramiz. Moddalar yaxshi erib ketganidan so’ng 50° C da har bir idishga 0. 
2 g dan agar solib eritamiz va 1ml dan har bir idishga gilitserin solamiz. 10 
minutdan aralashtirilib keyin -40°C li muzlatgichda 1 sutkaga qo’yamiz. 

---

120 
Muzlatgichdan olingandan keyin erishini kutamiz va bu jarayon bir necha marta 
bajaramiz. Erib bo’lgandan so’ng idishlarni 20°C da termostatga 1 sutkaga 
qo’yamiz. 1 sutkadan so’ng termostatdan olib sorbentlarni fizik- kimyoviy 
xususiyatlarini, bakteriya va mikroblarga munosabatini o’ragnamiz. 
PVA va kraxmaldan tayyorlangan sorbentlarni qanchalik suvni o’ziga 
shimishini kuzatdik. Bunda ham sorbentlar turlicha nisbatda suvni o’ziga qabul 
qildi va ularni ichida ham suvni o’ziga yaxshi shimimaydiganlari chiqdi. Olingan 
sorbentlarni suv shimish xususiyatiga qarab ajrstib oldik va ularning ichidan eng 
ko’p suvni o’zida shimdirgan bitta sorbentni ajratib oldik. Ajratib olingan 
sorbentga biologik faol moddalarni adbsorbsiya qilib ham ko’rdik. 
2 -jadval: PVA va kraxmaldan tayyorlangan suv shimishining massa nisbati
D/m
15'
30'
45'
60'
120'
180'
240'
24 ч.
1
1. 177
1. 255
1. 34
1. 38
1. 17
0. 98
0. 95
0. 94
1
1,08
1,355
1,385
1,445
1,135
0. 9
0,77
0. 75
1
1,26
1,373
1,58
1,69
1,282
1,02
0. 913
0. 89
1
1,114
1,178
1,242
1,31
0,89
0,7
0. 635
0,51
1
1,157
1,15
1,11
0. 98
0. 9
0. 733
0,463
-----
1
1,29
1,065
0,86
0.614
------
-----
------
-------
Bu tajribada PVS va kraxmaldan tayyorlangan sorbentlarni suvning 
shimishini ko’rib chiqildi. Moddalarning massa nisbatlari olingan. Bundan 
tashqari KMS va kraxmaldan olingan sorbentlarni ham suv shimishini ko’rib 
chiqdik va ularni ichidan eng samaradorini ajratib oldik.