Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус тахлим вазирлиги

1.2. Аралаштириш машиналари ва қурилмалари
Аралаштириш машиналари (стационар ва кўчма бетон қорғичлар хамда қоришма аралаштиргичлар) бетон аралашмалар ва қоришмалар таёрлаш учун ишлатилади. Мажбурий аралаштириш машиналари - бетон қоргичлар (қаттиқ бетон аралашмалар учун) ва қоришма аралаштиргичларга, шунингдек, материал эркин тушиши хисобига аралашадиган машиналар - гравитацион машиналарга (пластик бетон аралашмалар учун бетон қоргичларга), даврий ва узлуксиз машиналарга бўлинади.
Даврий қориш машиналарини аралаштириш барабаниниг фойдали ишлаб чихариш хажми бўйича бир галги қоришма тайёрлаш учун аралаштириш барабанига солинадиган қуруқ материаллар хажмининг сон қийматлари йиғиндиси характерлайди.Янги машиналарнинг асосий параметри тайёр қоришманинг литрларда ўлчанадиган хажми хисобланади.
Аралаштириш барабанининг геометрик хажми фойдали ишлаб чиқариш хажмидан 2,5 - 3 марта ортиқ. Узлуксиз ишлайдиган аралаштириш машиналаридан асосий параметр м3 да ўлчанадиган соатлик иш унумдорлиги хисобланади.
Аралаштириш машиналари станина, аралаштириш барабани, двигатело, двигателдан аралаштириш барабанига ёки аралаштириш валига харакат узатиш системаси(юритма), тўкиш қурилмаси, сув тозалаш, қурилмаси ва бошқариш органларидан иборат. Баози аралаштириш машиналарида юклаш ва сув доозалаш қурилмаси бўлмайди.
Аралаштириш машиналари: барабанни тўнтариб; барабанни оғдириб; айланувчи барабан ичига киритиладиган тўкиш нови ёрдамида; барабан тубидаги тўкиш юкини очиб ёки барабаннинг айланиш йўналишини ўзгартириб бўшатилади.
Аралаштириш машиналарининг иши хўлда, электр ва пневматик қурилмалар ёрдамида бошхарилади.


1.2. Майдаловчи валецли станоклар (тегирмон станоклари).
Турли қаттиқ ва мўрт материалларни майдалашда, майдаловчи валецлардан фойдалинилади. Бу қурилмалар саноат корхоналарида хом -ашё махсулотларини майдалашда кенг қўлланилади. Валецли станок корпусдан, бир жуфт валикдан, юритма билан бу икки қоилдираклар ёпиқ бир занжирдан тузилгандир. Валиклар ўзаро тескари харакатда бўлиб, булар орасидаги оралиқ масофа бошхариладиган бўлади ва ёпиқ контур хосил қилувчи узатмали юритмадан ташкил топган.
Юритма валларининг хар хил тезлик билан бир-бирига қарама-қарши йўналишда айланишини таоминлайди. Материалларни хар- хил катталикда майдалаш учун валецлар орасидаги масофани бошхариш мумкин.