Таянч иборалар Абстраксия (лот. Абстраcтио мавхумлаштириш) - нарсаларнннг ўзига
хос белги ва хусусиятларини, улар ўртасидаги боғланишларни, нарсаларнинг
муҳим белги ва хусусиятларини ажратиб олишга қаратилган фикрлаш
операсияси.
Амалий тафаккур - кўпинча вақт танқислиги шароитида юзага
келадиган ва хатти - ҳаракатларнинг мақсадини аниқлаш, режа лойиҳаларни
ишлаб чиқиш билан боглиқ.
Дедукция (лот. дедуcтио - келтириб чиқариш) - умумий ҳукмлардан якка
ҳукмларга қарата бориш орқали мантиқий қулоса чиқаришдан иборат тафаккур
шакли.
Индукция - (лог. индуcтио - келтириб чиқариш) - жузъий ѐки якка
қоллардан умумийга, айрим далиллардан умумлашмаларга қараб борадиган,
индуктив хулоса чиқаришга асосланган мантиқий билиш методи, тафаккур
шакли.
Интуисия (лот. интуери - яхшилаб, диққат билан қарамоқ) воқеликни
билишнинг бевосита ҳақиқатга айланиши билан амалга ошириладиган алоҳида
усул бўлиб, унинг ѐрдамида муаммоли вазиятлар йечимини топиш мумкин, у
ижодий фаолият механизми сифатида тушунтирилади..
Кўргазмали образли тафаккур - тафаккур турларидан бири, бу тасаввур
қилинаѐтган нарса ва ҳодисалар ҳақида фикрлашни характерлаб беради.
Кўргазмали ҳаракат тафаккури- тафаккур турларидан бири, нарса ва
ходисалар билан ишлаш жараѐнида уларни бевосита идрок қилишда намоѐн
бўлади.
Назарий тафаккур - тафаккур турларидан бири, у объектларнинг
хусусиятларини,
қонуниятларини очишга қаратилган бўлади.
223
Синтез - (юнон. синтбасис - бирикиш, қўшилиш) - тафаккурнинг ягона
аналитик - синтетик жараѐнида якка ҳодисаларни умумийлаштиришга
қаратилган фикр юритиш операсияси.
Сўз - мантиқий тафаккур- тафаккур турларидан, бу мантиқий
операсиялар, омиллар ѐрдамида тушунчалар орқали ифодаланади.
