Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон давлат тиббиёт институти


Электромагнит майдон кучланганлигини текшириш усуллари


Download 5.22 Kb.
Pdf ko'rish
bet50/112
Sana02.06.2024
Hajmi5.22 Kb.
#1837245
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   112
Bog'liq
Мехнат гигиена ЎҚУВ ҚЎЛЛАНМА

Электромагнит майдон кучланганлигини текшириш усуллари 
Электромагнит майдонлари вакт ва йуналишда узгарувчи токлар 
томонидан вужудга келтирилади. Электромагнит тулкинлари тулкин 
узунлиги буйича 1000 км дан 0, 001 мкм ва ундан хам ораликда,тебраниш 
частотаси буйича 3*10 2 дан 3*1020 гц гача булади. Бу ораликда радио 
тулкинлар оптик хамда ионлаштирувчи турлари бор.
ЭММларни организмга таъсири 
ЭММнинг организмга таъсири куйидагилар:
-Тулкин узунлигига.
-Тебраниш частотасига.


106 
-Майдон кучланганлигига.
-Таъсир шароитига.
-Таъсир вактига.
-Майдон таъсирига дучор булувчи тукимага.
-Таъсирга дучор буладиган тана сатхига.
-Организмнинг индувидуал холатига.
Моддаларнинг узгариш физикаси конуниятларига кура моддаларнинг 
уларда ютилган энергия узгартира олади, улардан утувчи ѐки акс этувчи 
энергия уларга таъсир курсатмайди. ЭММ биологик объектларда кисман 
ютилади, шу сабабли биологик таъсир бевосита унинг курсаткичларига 
богликдир (тулкин узунлигига ва тебраниш частотасига, майдон 
кучланганлигига). Бу борада шуни хам алохида курсатиш керак-ки, ЭММ 
организмга таъсирида таъсир тартиби хам мухим ахамиятга эга. Таъсир 
тартиби дейилганда бу узлуксиз, узлукли, импульсли -модулланган таъсир 
кузда тутилади.Хавфлилик даражасига кура узлукли ва импульс таъсир 
юкори уринни эгаллайди. Чунки бундай таъсир шароитларида организмнинг 
мослашув жараѐнларида бузилиш булади.
ЭММ окибатлари таъсирга дучор булаѐтган тукиманинг энергияни 
ютиш хусусиятига хам богликдир . Энергияни ютиш кобиляти эса 
тукимадаги сув микдорига богликдир.Тукимада мавжуд сув молекулалари ва 
ионларини тебраниши ташки ЭММ энергиясини иссиклик энергияга 
айланишига сабаб булади.Бу эса тана хароратини ортишига ѐки алохида 
локал тукималарни кизишига сабаб булишидан далолат ортиши билан 
узгаришлар купрок; термо- регуляция жараѐнлари суст органларда (куз 
гавхари, шишасимон танаси,пай,тухумдон ва бошкалар). Организмга
иссиклик таъсири булса унинг бусагаси урта ораликда 8000В/м, юкори-
2250В/м, метрликда 150В/м, дециметрликда 40 мВт/м кв сантиметрликда 10 
мВт/см кв ,миллиметр-ликда 7 мВт/мм кв га тенг. Бу курсаткичлардан паст 
холларда ЭММ таъсирида термик самара кайд этилмайди. ЭММ юкорида 
кайд этилган термик таъсиридан танщари ноиссиклик таъсири окибатлариам


107 
кайд этилади. Ноиссиклик таъсир ва бир катор назарияларига кура ютилган 
энергияни иссиклик булмаган бошка бир турдаги энергияга айланиши билан 
богликдир. Ноиссиклик таъсир окибатлари куйидагича намоѐн булади: -
марказий асаб тизимига таъсир, мия пустлоги ва пустлок ости 
шаклланишлардаги электр жараѐнлардаги узгаришлар тиал элементлардаги 
продуктив-дистрофик, морфологик узгаришлар кайд этилади. Булар каторида 
оддий харакат реакцияларини вактини, хид сезиш бусагасини, хотира ва 
этиборини,гузгалиш ва тормозланиш орасидаги муносабатни узгариши билан 
тавсифланади. Бунинг окибатида ишловчиларда тез чарчаш, бош огриги, 
хотирани сусайиши, уйкунинг бузилиши, сержахиллилик каби шикоятлари 
булади. Кон айланиш тизимида томирлар тонуси фазали узгаришлар юрак 
ритмидаги пайдо булувчи узгаришлар ЭММни кон айланиш тизими 
структурасига бевосита таъси булмай балки бу тизимни бошкарувига хам 
таъсири мавжудлигидан далолат беради. Марказий асаб ва кон айланиш 
тизимлардаги узгаришлар узига хос касб касалликларни юзага келтиради, у 
турли боскичларда астеник, астеновегитатив ѐки диэнцифал синдромлар 
билан тавсифланади. Сунги боскичларда ва суринкали ишемик касаллик-
ларга олиб келади. Бу юкорида келтирилган узгаришлар факат бевосита 
ЭММ билан ишловчилардагина эмас, балки ушбу шароитларда бошка 
ишларни бажарувчиларда хам кузатилган. ЭММ ларнинг организмга салбий 
таъсирини олдини олиш чора-тадбирлари. Бу йуналишдаги чора-тадбирларни 
ЭММ хусусиятлари кузда тутилган холда амалга оширилиши керак. ОСН 
боскичида манба атрофидаги ахолини химоялаш масалаларини амалга 
ошириш СХМ ни урнатиш керак.Бу мин-таканинг катталиги манба 
кулланганлиги ва тулкин узинлигига караб 700-250 м булиши мумкин. 
Радиолокация станцияларининг антенналарини ахоли яшайдиган уй-жойлар 
биноларидан баландда урнатилиши таълаб этилади.

Download 5.22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling