Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

8 – Мавзу. Бозорни сегментлаш ва мақсадли сегментни танлаш.
РЕЖА:

1. 
   Бозорни тадқиқ қилишнинг моҳияти ва аҳамияти
   
2. 
   Бозорни тадқиқ қилиш йўналишлари ва сиғимини аниқлаш методикаси.
   
3. 
   Бозорни сегментлашни бошқариш.
   
4. 
   Талаб ва таклифни ўрганиш
   

1. Бозорни тадқиқ қилишнинг моҳияти ва аҳамияти
Бозорни тадқиқ этиш, унда ўз нишасини аниқлашга чет эл фирма ва компаниялари катта маблағлар сарфлайдилар. Масалан, АҚШда йиллик сотиш ҳажми 25 миллион доллар бўлган компаниялар ўз маркетинг бюджетларининг 3,5 фоизга яқинини маркетинг тадқиқотларига ажратади. Истеъмол товарлари ишлаб чиқарувчи корхоналар ишлаб чиқариш воситалари етказиб берувчи корхоналарга нисбатан бу соҳага кўпроқ маблағ сарфлайдилар. Буни қуйидаги жадвалда (1-жадвал) ҳам кўришимиз мумкин.
Жадвалда келтирилган маълумотлар ҳозирги кунда ҳам ўз кучини йўқотгани йўқ. Бозор бир қарашда оддий бир тизимни ташкил этсада, ҳақиқатда бундай эмас. Чунки унинг барча элементлари доим ҳаракатда бўлади. Шунинг учун бозорда юз бераётган барча ўзгаришлар, унда вужудга келган мутаносибликларни ўрганмай туриб бозорда иш юритиш мумкин эмас.
Компания ёки фирма (корхона) бозорни ўзлаштиришдан олдин, албатта комплекс тадқиқотлар ўтказади ва унга албатта катта маблағ сарфлайди. Керакли изланишларни ўтказмай таваккал қилиш ярамайди. Бозор рақобати шароитида тижорат таваккалчилиги жуда юқори ва қийматлидир.
1 - жадвал.
АҚШ фирмаларида маркетинг тадқиқотлари доирасидаги
фаолиятининг алоҳида турлари¹ (фоизда).

Тадқиқот турлари

Шу турдаги тад-қиқотларни ўтказган истеъмол товарлари ишлаб чиқарувчи компаниялари улуши (144 дан)