Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги жиззах политехника институти

6-АМАЛИЙ МАШГ`УЛОТ

Мавзу: Механик система. Ташқи ва ички кучлар.Система массаси ва массалар маркази.
1-масала.

Агар барабанни массаси м=0,7 т; уни диаметри Д=0,5 м, айланиш о`қига нисбатан инертсия радиуси и=0,23 м; айлантирувчи моменти М=0,75 кН м; лентанинг таранглик кучи ва С<sub>2</sub>=2,7 кҲ бо`лса барабан айлана бошлангандан кейин 3 с о`тгандан кейин лентали конвеерни юритиш барабани қанақа бурчак тезлик билан айланади. (16.1-шакл)

1- шакл.

Ечиш. Юритиш барабани ОЙ қо`зг`алмас о`қ атрофида айланаётган жисм бо`лганлиги сабабли унинг ҳаракат дифферентсиал тенгламаси (12) формула билан аниқланади ва шу ҳолдаги айланма ҳаракат учун

 (20)

ко`ринишни олади.

Барабанга қуйидаги ташқи кучлар ва моментлар таъсир этади (20.1, б расм): мг ог`ирлик кучи, М айлантирувчи момент, М<sub>с</sub> қаршилик кучининг моменти лентанинг киришдаги  ва чиқишдаги  таранглик кучлари ва расмда  ва  ташкил этувчилари орқали ко`рсатилган подшипникни реактсия кучи.

Оу айланиш о`қига нисбатан барабанни инертсия моменти

 (16.21)

формула билан аниқланади.

Ташқи кучларни шу о`ққа нисбатан моментлари эса

 (.22)

(2) ва (3) ифодаларни ҳисобга олиб (1) тенгламадан барабанни бурчак тезланишини топамиз:

 (23)

Бу эса барабанни бурчак тезланиши о`згармас эканлигини ва тенг тезланувчан қонуният билан айланишини ко`рсатади. Бундан унинг бурчак тезлиги



Ифода билан ҳаракатланиши келиб чиқади. Аммо барабанни ҳаракати нолдан бошланганлиги сабабли бошланг`ич бурчак тезлик  бо`лади ва