Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қоракалпоқ давлат университети Техника факультети «архитектура ва шахарсозлик»


Жамоат биноларининг асосий белгилари


Download 1.15 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/61
Sana09.06.2023
Hajmi1.15 Mb.
#1475737
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   61
Bog'liq
Kitob 2904 uzsmart.uz

Жамоат биноларининг асосий белгилариЖамоаот бинолари куп сонли ташриф 
буюрувшиларнинг вактинчалик ташриф учун мулжалланган (театр,универмаг,стадион ва 
бошкалар) Шунинг учун коммуникация хамда ташриф буюрувчиларни кабул килиш яки 
уларни куткариш жамоат бинолари учун алохида ахамият касб этади.Шунга боглик равишда 
жамоат 
биноларида 
горизонтал 
ва 
вертикал 
боглавчилар(Вестибюллар,коридорлар,лифтлар,нишабли йулаклар ва эскалаторлар ва 
бошкалар)га катта эътибор каратилади.Шунингдек,жамоат биноларининг характерли 
белгиларидан бири-бу 
куп сонли одамларга мулжалланган хоналар(залларнинг) 
мавжудлигидир. 
Одатта жамоат бинолари микрорайонларда,тураржой худудида шахар яки кишлокда 
марказий холатни эгаллайди ва архитектуравий ансамблларни яратишда асосий объект булиб 
хизмат килади.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


44 
МАЪРУЗА
-12 
 
ЖАМОАТ БИНОЛАРИНИНГ КОНСТРУКЦИЯСИ ВА ЭЛЕМЕНТЛАРИ. 
 
Р ЕЖА: 
1 . Жамоат бинолари ва иншоотларининг конструкциялари
2. Жамоат биноларининг мухандислик курилмалари 
3. .Жамоат биноларининг элементлари 
Жамоат бинолари ва иншоотларининг конструкциялари.Жамоат бинолари узининг 
куриниши, хамда режалаштирилишига қараб турли-туман ва энг купчиликни ташкил қилади. 
Шунга қараб унинг ускуналари хам турли-туман ва хилма-хилдир. Хозирги замон 
архитектураси ва қурилишида ускуналарнинг жойига ва бинонинг функциясига қараб 
танлашни тақозо этади. 
Биноларни лойихалаш тартибига қараб барча турдаги бинолар устуворлиги ва ишлатиш 
мулжаллигига қараб синфларга ажратилади. Классга тегишли булмаган энг йирик давлат 
ахамиятга молик биноларнинг хизмат курсатиш муддати 100 ва ундан ортиқ йил. 
Масалан: Тошкентдаги «Халқлар Дўстлиги» саройи ва бошқалар. 
1- Класс бинолари шахарларда куплаб қуриладиган бинолар булиб 70 йил ва ундан 
купроқ муддатга мулжалланади. Маданият саройлари, аэропортлар, вокзаллари ва 
х.к.бунга мисол бўла олади. 
2- Класс бинолари шахарда куплаб учрайдиган мамурият, мехмонхона, ресторанлар каби 
булиб энг камида 50 йилга мулжалланади. 
3-Класс биноларининг хизмат курсатиш муддати бошқаларга қараганда камроқ булиб 25-
50 йилга боради. 
Шу билан бирга хар бир бинонинг ускуналарининг утга чидамлилигига қараб 
хам классга ажратилади.
Биноларнинг ускуналари хам унинг ишлатилишига қараб камқаватлик, купқаватлик ёки катта 
масофали (пролёт) деб айтилади. 
Архитектуравий композиция конструктив ечимларини хал қилишда қуйидаги: табиий ва 
сунъий мухит, қуёш радиацияси, ранг, хаво намлик, шамолнинг тезлиги ва йуналиши, ёғингарчилик ва 
товушлар каби компонентлар жуда мухим роль уйнайди 
 Жамоат бинонинг ва иншоотларини лойихалашнинг архитектуравий-климатик асослари. 
Юқорида қайд этилган барча омиллар, ёруғлик, рангларнинг архитектуравий композицияда 
эстетик роль уйнаши мутахассис архитекторлар тайёрлашда уларнинг ижодий фаолиятида жуда мухим 
хизмат курсатади. Аммо лекин, ёруғлик бу фақатгина замонавий ва архитекторларнинг ижодий 
услубидаги шакл ва бушлиқ яратувчи факторларнинг бир улушидир холос. Бу каби факторлар 
комплекси (мажмуаси) архитектура фанининг салмоқли булими булиб, архитектуранинг сифатини ва 
физикавий параметрларини аниқлайди, хамда бинонинг файзли булишига, куркамлик бағишлашда, 
иқтисодий ва тежамлик масалаларини хал қилишда лойихалаш ечимларининг мукаммаллигига хизмат 
қилади. Хуллас ушбу тармоқ инсон томонидан атроф-мухит билан боғланган, ранг ёруғлик, иссиқ-
совуқ, акустика қонуниятларини аниқлашда ,умуман «Архитектуравий климатологияни» ташкил 
қилади. 
Архитектуравий композиция конструктив ечимларини хал қилишда қуйидаги: табиий ва 
сунъий мухит, қуёш радиацияси, ранг, хаво намлик, шамолнинг тезлиги ва йуналиши, ёғингарчилик ва 
товушлар каби компонентлар жуда мухим роль уйнайди. 
Хозирги индустриаль қурилиш жараёнида инсоннинг турмуш тарзини табиий иқлим 
шароитсиз, юқорида қайд этилган компонентларсиз тассавур қилиш қийин. 
Ёруғлик, иссиқлик мухити, акустика, микроиқлимларини архитектуравий лойихалашда тутган 
урни беқиёс даражада мухим булиб, буларни урганмай туриб ёки унга риоя қилмасди сира иложимиз 
йуқ. Архитектор ижодида еруғранглик мухит, табиий, ясама ва қушма ёруғлик,инсоляция ва қуёшдан 
сақлагичлар,ранг ва ранг бериш,биноларда микроклимат яратиш,зал акустикаси ва шовқиндан 
сақланиш масалалари ката ахамиятга эгадир. 


45 

Download 1.15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling