Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти “Бухгалтерия ҳисоби” кафедраси

Саноатнинг ўсиши

Бугунги кунда биз саноатнинг қандай модернизация қилинганлигини, техника қишлоқ хўжалиги ва саноат соҳасидаги операцияларни тезроқ ва самаралироқ бажараётганини, бу соф муҳит ва ишчиларни яратишга, шунингдек, ифлослантирувчи саноатнинг консолидациясига имкон берганлигини қадрлашимиз мумкин.²³

2.10. Атроф-муҳит омили.


Aтроф-муҳит, ижтимоий ва корпоратив бошқарув (ESG) ни ўлчашнинг учта марказий омилига ишора қилади барқарорлик ва ижтимоий таъсир сармоя компанияда ёки бизнес.
Ушбу мезонлар компанияларнинг келажакдаги молиявий кўрсаткичларини (рентабеллик ва таваккалчилик) яхшироқ аниқлашга ёрдам беради.
Барқарорлик доимий мавжуд бўлиш қобилиятидир. 21-аср, бу одатда учун имкониятларни англатади биосфера ва инсон цивилизация биргаликда яшаш. Бу, шунингдек, а ўзгаришини сақлаб турадиган одамлар жараёни сифатида белгиланади гомеостаз мувозанатли атроф-муҳит ресурсларни експлуатация қилиш, инвестициялар йўналиши, технологик тараққиёт йўналиши ва институционал ўзгаришлар ҳаммаси уйғун бўлиб, инсон еҳтиёжлари ва интилишларини қондириш учун мавжуд ва келажакдаги салоҳиятни оширади. Ушбу соҳада кўпчилик учун барқарорлик қуйидаги ўзаро боғлиқ доменлар ёки устунлар орқали аниқланади: атроф-муҳит, иқтисодий ва ижтимоий, қайси кўра Fritjof Kapra, тизимли фикрлаш тамойилларига асосланади (шунингдек қаранг Тизимлар назарияси). Барқарор ривожланишнинг пастки соҳалари ҳам кўриб чиқилди: маданий, технологик ва сиёсий. Унга биноан Бизнинг умумий келажагимиз, барқарор ривожланиш "келажак авлодларнинг ўз эҳтиёжларини қондириш қобилиятига зиён етказмасдан ҳозирги замон эҳтиёжларини қондирадиган" ривожланиш деб таърифланади. Барқарор ривожланиш бўлиши мумкин ташкил этиш принципи барқарорлик тўғрисида, бошқалари бу икки атамани парадоксал деб ҳисоблашлари мумкин (яъни ривожланиш табиатан барқарор эмас) Барқарорлик сифатида ҳам белгилаш мумкин ижтимоий-экологик умумий идеалга интилиш билан тавсифланган жараён.]Идеал - маълум вақт ва маконда таърифи бўйича эришиб бўлмайдиган нарсадир. Бироқ, қатъият билан ва динамик равишда унга яқинлашиб бориш жараёни барқарор тизимга олиб келади. Хулоса қилиб айтганда, "барқарорлик" атамаси инсониятнинг экотизим мувозанатининг (гомеостаз) мақсадли мақсади сифатида қаралиши керак, "барқарор ривожланиш" эса бизни барқарорликнинг сўнгги нуқтасига олиб борадиган яхлит ёндашув ва вақтинчалик жараёнларни англатади. " "Барқарорлик" атамасининг машҳурлиги ошганига қарамай, инсоният жамиятларининг экологик барқарорликка эришиш эҳтимоли шубҳа остига қўйилган ва кўриб чиқилмоқда. атроф-муҳитнинг бузилиши, иқлим ўзгариши, ортиқча истеъмол қилиш, аҳоли сонининг кўпайиши ва жамиятларнинг чексиз нарсаларга интилиши иқтисодий ўсишга ёпиқ тизим.
Бизнес ишлаб чиқариш ёки сотиб олиш ва сотиш орқали ҳаёт кечириш ёки пул ишлаш фаолияти махсулотлар (масалан, товарлар ва хизматларни ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатиш). Оддий қилиб айтганда, бу "фойда олиш учун тузилган ҳар қандай фаолият ёки корхона. Бу компания, корпорация, шериклик ёки шунга ўхшаш расмий ташкилот дегани емас, лекин у кўча сотувчисидан Генерал Моторсгача бўлиши мумкин.
Эга бўлиш корхона номи хўжалик юритувчи субъектни эгасидан ажратмайди, демак, корхона эгаси корхона томонидан қарзлар учун жавобгар бўлади. Aгар корхона қарзларга эга бўлса, кредиторлар эгасининг шахсий мулкига эргашиши мумкин. Бизнес тузилмаси корпоратив солиқ ставкаларига йўл қўймайди. Мулкдор шахсан бизнесдан олинган барча даромадлардан солиққа тортилади.²⁴
Корхона фаолият юритадиган атроф-муҳит, ҳар қандай тадбиркорлик имкониятнинг эътиборли бўлишига яққол таъсир кўрсатади. Атроф-муҳит деганда, нафақат, унинг «яшил» таркибий қисми (яъни сифатининг ҳолати жуда муҳим бўлган ва келажакда бу муҳимлиги ошиб борадиган табиий атроф-муҳит), балки шунингдек, сиёсий, иқтисодий, географик, ҳуқуқий ва меъёрий мазмунда ҳам тушунилади. Масалан, сиёсий беқарорлик кўпгина мамлакатларда тадбиркорлик имкониятларига (айниқса, узоқ муддат давомида ўзини қоплайдиган йирик инвестицияларни талаб етадиган корхоналарни барпо этиш билан боғлиқ бўлган) нисбатан еътиборни пасайтиради. Худди шундай, инфлация ва алмаштириш курсининг беқарорлиги, ҳуқуқий базанинг заифлиги, ҳаттоки, самараси юқори бўлиши мумкин бўлган инвестициялар учун ҳам ҳеч бир яхши умид бермайди. Инфратузилма ва хизматларнинг (йўллар, електроенергия, сув таъминоти, ҳаттоки, мактаблар ва касалхоналар каби) мавжудлиги ёки йўқлиги ҳам тадбиркорлик имкониятларининг, шу ҳудудда амалга оширилишига номзод сифатида, еътиборли бўлишига таъсир етади.
Демак, яхши тадбиркорлик ғояси мавжудлиги - муваффақиятли корхона ташкил этилишига муҳим дастлабки асос.²⁵