Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

Харажатли ѐндашувдан фойдаланишда таннархдан ютиш усули ва барпо этиш 
қиймати усули қўлланилади. 
Таннархдан ютиш усули харажатли ва қиѐсий ѐндашувлар элементларини ўзида 
мужассамлаштирган. Ушбу усул билан номоддий актив қиймати ундан фойдаланиш 
натижасида харажатлардаги тежалишларни аниқлаш орқали ўлчанади. Мазкур усулдан 
фақат ўзининг техник-иқтисодий кўрсаткичларига кўра яқин бўлган иккита маҳсулот тури 
ҳақида ѐки бир маҳсулотни ишлаб чиқаришнинг иккита усули (технологик жараѐни) 
ҳақида гап кетаѐтганда фойдаланиш мумкин. 

---

108 
Олинган фойда микдори дисконтлаш коэффициентидан фойдаланган ҳолда ҳисоб-
китоб йилига - баҳолаш вақтига келтирилади. 
Баҳоланаѐтган номоддий активлар қийматининг миқдори қуйидаги формула бўйича 
ҳисоблаб чиқилади: 
∆Ф = Ф
2
-Ф
1
, (1) 
бу ерда
Ф
1
- интеллектуал фаолиятнинг баҳоланадиган натижасидан фойдаланмаган ҳолда 
олинадиган фойда; 
Ф
2
 - интеллектуал фаолиятнинг баҳоланадиган натижасидан фойдаланган ҳолда олинадиган 
фойда. 
 
Ф
1
ва 
Ф
2
қуйидаги формула бўйича ҳисоблаб чиқилиши мумкин: 
M
i
М
i
i
ji
ji
i
i
ji
j
d
V
Т
Н
d
Ф
Ф
1
1
)
1
(
)
(
)
1
(
,
(2)
 
бу ерда
Ф
ji
 - i -йилда j-товарни сотишдан олинадиган фойда; 
 H