¤збекистон республикаси олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги


қаршилиги ва бурмабоплигини аниқлаш


Download 1.49 Mb.
bet20/33
Sana15.02.2023
Hajmi1.49 Mb.
#1202280
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   33
Bog'liq
TMSH uslub.qo\'ll Ip va gazlama

қаршилиги ва бурмабоплигини аниқлаш


Бикрлик-ташқи кучлар таъсирида буюм шаклининг ўзгаришига қаршилиги тушинилади.
Шаклнинг ўзгаришига боғлиқ равишда қўйилган деформацияларнинг кўриниши бикрликдаги чўзилиш, пишитилиш, эгилиш ва бошқа хусусиятлари бўйича фарқланади.
Газламалар учун эгилишдаги бикрлик энг муҳим кўрсаткичларидан ҳисобланади. Одатда, газламаларнинг эгилишидаги бикрлигининг тескари хусусияти-эгилувчанлик билан баҳоланади.
Эгилиш қанчалик кўп бўлса, газламанинг бикрлиги шунчалик кам бўлади.
Тўқимачилик газламаларининг эгилишдаги шартли бикрлиги қуйидаги формула ёрдамида аниқланади.
.
бу ерда: -1 пог, см газлама намунасининг массаси мкН/см (мгс/мгс) бўлиб, у қуйидаги формула ёрдамида топилади.

бу ерда: - намуна узунлигининг массаси, мкН (мгс); -намунанинг эгилган қисмининг узунлиги, см, бўлиб у қуйидаги формула ёрдамида ҳисобланади.


,
бу ерда: -қисқичнинг эни, яъни у 2 см га тенг.
нисбий эгилиш f0 функцияси, f0 қуйидаги формула ёрдамида топилади.

бу ерда: -намунанинг мутлоқ эгилиши, см.

4- жадвал



f0

А

f0

А

f0

А

f0

А

f0

А

0,1
0,02
0,03
0,04
0,05
0,06
0,07
0,08
0,09
0,10
0,11
0,12
0,13

0,10
0,18
0,26
0,35
0,42
0,51
0,60
0,68
0,76
0,84
0,92
1,01
1,08

0,14
0,15
0,16
0,17
0,18
0,19
0,20
0,21
0,22
0,23
0,24
0,25
0,26

1,18
1,25
1,35
1,43
1,51
1,60
1,69
1,76
1,84
1,95
2,04
2,14
2,23

0,27
0,28
0,29
0,30
0,31
0,32
0,33
0,34
0,35
0,36
0,37
0,38
0,39

2,32
2,42
2,53
2,63
2,74
2,83
2,94
3,05
3,15
3,26
3,38
3,49
3,61

0,40
0,41
0,42
0,43
0,44
0,45
0,46
0,47
0,48
0,49
0,50
0,51
0,52

3,75
3,87
4,04
4,17
4,29
4,42
4,56
4,70
4,83
4,98
5,13
5,33
5,51

0,53
0,54
0,55
0,56
0,57
0,58
0,59
0,60
0,61
0,62
0,63
0,64
0,65

5,64
5,84
6,06
6,26
6,47
6,68
6,92
7,18
7,50
7,79
8,32
8,44
8,76

А функциянинг ўлчами ҳисоб формулалари ёки 4-жадвал бўйича аниқланади. мм ва мм шартларига бўйсиниши керак. Акс ҳолда намунанинг бошланғич узунлиги ўзгариши мумкин.


Тўқимачилик газламаларининг эгилишидаги бикирлигини аниқлаш. Тўқимачилик газламаларининг эгилишидаги бикирлигини ГОСТ 10550-75 стандарти бўйича ПТ-2 асбоби ёрдамида аниқланади (31-расм). Бунинг учун газлама тўдасидан намуна танланади. Бошланғич узунлиги 160 мм, эни 30 мм бўлган намуна қирқимлари бичим ёрдамида танда ва арқоқ йўналиши бўйича танланади. Агар қўшимча синашлари кўрсаткичлар мм ва мм шартларига мос келмаса, унда узунлик кетма-кетлик билан 10; 20; 30; мм га қачонгина олинган натижалар белгиланган шартларга тўғри келмагунича камайтирилиб борилаверади.
Синаш иплари учун 5 та қирқим бўлаги олинади.
Намунанинг мутлоқ эгилиши ни аниқлаш учун асбобнинг текислиги 2 та кўндаланг кўринишда жойлаштирилади. Тугмача 4 ёрдамида механизм ишга туширилади ва намунанинг чан ва ўнг қисмлари эгилади.
Намунанинг текисликда ажралиш даврида икки тарафда олинган намунанинг учларидаги ҳар бири ўртача чизиғигача мурват 8 иштирокида пластинка кўтарилади ва силжийдиган кўрсаткич 7 ёрдамида эгилиш ўлчамини шкала 6 дан ёзиб олиш мумкин.

31- расм. ПТ-2 асбоби.


1-қўшгич тугма; 2-механизм; 3-мурват; 4-эгилиш кўрсаткичи; 5-шкала;
6-юза қисми; 7-намуна; 8-юк; 9-шкала.

Кўрсаткични кўтариш ёки тушириш ишлари фақатгина текислик 2 нинг икки қисмидаги бўйлама ҳолатидагина амалга оширилади.





Download 1.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling