¤збекистон республикаси олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги

Газламаларнинг ғижимланмаслигини аниқлаш. Синаш учун бешта қирқим намунаси 40х15 мм ўлчамида олинади ва намунанинг юза қатламида қалам билан 2 мм четки қисмидан ва тескари юзасидан 24 мм четки қисмидан масофа ташлаб икки нуқта белгиси қўйилади (35- расм).
£исқич 1 нинг пастки пластинкаси намунани ушлаб туриш учун юпқа парафин қатлами қўйилади ва намунанинг учидан 2 мм масофадаги қисм қисқич ёрдамида белги қкўйилган жойи эгилиб, ҳалқа кўринишига келтирилади. Натижада халқа 3 қисқич ёрдамида ушланади (36-расм).

35-расм. Газлама қирқимига белги қўйиш шакли.

36-расм. № 1 қисқичга намунани жойлаштириш шакли.

Кейин, 10х15 мм ўлчамли халқа иккинчи қисқич билан қисилади. Намуна эгилишининг бурчаги 180⁰ ни ташкил этади.

37-расм. Юк бериш қурилмаси.

£исқич намуна билан биргаликда кучлантиргич курилмасининг таянч юзаси 1 га (37-расм) қўйилади, шунда намуна халқаси юза ости 2 га жойлаштирилади. Юза 2 1,5 кг вазндаги юк 4 билан бўйлама устун 2 га маҳкамланган. Секундомерни қўшган ҳолда дастак 5 юкни қисқичнинг юқори пластинкасига туширади. Халқа 15 мин мобайнида 1 кгк/см² босим остида қисилиб турилади. Ундан кейин, намуна қисқич билан олиниб, ғижимланувчанликни аниқлаш асбобининг йўналтирувчи тирқиши 1 га қисқичнинг таянч бўртиғи 4 гача жойлаштирилади ва қисқич очилади, намунанинг учи қўйиб юборилади. Секундомерни кўшиб, иккинчи қисқич ҳам олиб ташланади. Намунани атроф-муҳит таъсиридан сақлаш учун органик ойна қопламаси 12 билан беркитилади. £исқичлар таъсиридан бўшатилган намунанинг бир учи мувозанат ҳолатига келади, 5 минутдан кейин, тикланиш бурчаги ўлчанилади.

11-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ


Тўқимачилик газламаларининг физик хоссаларини ўрганиш

¥аво ўтказувчанлик-газлама ўзидан ҳавони ўтказиш қобилияти билан аниқланади.

Тўқимачилик материалларнинг ҳаво ўтказувчанлиги коэффициенти билан ифодаланади, яъни 1 м² газламадан 1 с белгиланган босим остида ўтган ҳаво миқдори бўлиб, у куб метрда ўлчанади.
¥аво ўтказувчанлик коэффициенти қуйидаги формула ёрдамида аниқланади.
.
бу ерда: -ҳаво миқдори, см³; -намуна юзаси, м²; -вақт, с.