Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистон Республикаси бандлик ва меҳнат мунасобатлар

6.21-расм. Ташкилот ҳолати модели 
Бозор 
муносабатларининг 
ривожланиши 
рақобатбардошликни 
қондириш учун ташкилотларнинг индивидуал ривожланишини таъминлашни 
талаб қилади, бунинг учун фаолиятни режалаштиришни амалга оширувчи 
менежерлар уларнинг тасарруфида бўлган барча имкониятлардан 
фойдаланиши зарур. Бундай имкониятлар рўйхати ва уларнинг ўзаро 
боғлиқлигини Надлер-Ташмен машҳур моделининг модернизацияси саналган 
ташкилот модели асосида баҳолаш мумкин. Маконга оид панжара 
Одамлар 
(мотива
ц
ия) 
Структура ва 
тизимлар 
Қарор қабул 
қилиш 
Бошқарув 
услуби 
Вазифалар 
Маданият
Стратегия
Персонал шахсий хислат 
ва кўникмалари 

---

кўринишидаги бундай моделнинг умумий кўриниши 6.21-расмда акс 
эттирилган. Моделнинг барча жиҳатлари ўзаро боғлиқлиги шуни 
англатадики, улардан бирининг ўзгариши бошқаларнинг ўзгаришига таъсир 
кўрсатади (ва аксинча), бу ўзгариш фақат бошқа омиллар тўлиқ ўзгариши 
рўй берганда ўринга эга бўлиши мумкин. 
Бундай ёндашув асосида ташкилот ҳолати кўрсаткичларини навбатма-
навбат таҳлил қилиш ва ташкилот фаолияти такомиллаштириш учун уларни 
хшилаш имкониятларини аниқлаш мумкин. 
Маркетинг стратегиясини такомиллаштириш М.Портернинг бешта куч 
схемаси (6.22-расм) ва ички муҳит бўйича рақобат кучларини аниқлаш 
асосида ташқи моҳиятни таҳлил қилиш ёрдамида амалга оширилиши 
мумкин. 
6.22-расм. Портернинг бешта омил модели 
Ушбу жараёнларда SWOT-таҳлил ва PEST-таҳлил ҳам (6.9 ва 6.10-
жадваллар, 6.24-расм) кенг фойдаланилади. Уларни қўллаш вазиятни 
таҳдидлар нуқтаи назаридан ҳам, имкониятлар нуқтаи назаридан ҳам 
баҳолашга имкон бради. 
Имкониятлар: 
• 
персонал ва кадрлар сиёсати соҳасида рақобатчиардан кўра 
яхшироқ стратегия мавжудлиги; 
• 
ташкилотнинг қулай жойлашганлиги; 
• 
бўш иш ўринларига кўп сонли номзодлар жалб қилиш 
имконияти; 
• 
рақобатчилар билан таққослаганда меҳнат унумдорлиги 
даражасининг юқорилиги; 
• 
малакали персонал ҳисобига хизматлар (маҳсулот) сифати 
юқорилиги; 
Янги рақобатчилар томонидан таҳдид
Ўринбосар товар ёки хизматлар томонидан таҳдид
Таъминотчилар 
«музокара кучи» 
Ташқи рақобатчилар 
ўртасида рақобат кураши 
Харидорлар 
«музокара кучи» 

---

• 
ташкилотнинг қулай имиджи; 
• 
мулоқотда ёқимли, хайрихоҳ ходимлар ва б.