Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистон Республикаси бандлик ва меҳнат мунасобатлар

6.20-расм. Рақобатли маркетинг стратегиялари турлари 
Инсон ресурсларини бошқариш маркетинг стратегиясининг иккала 
йўналиши бир-бирига зид келмайди, балки аксинча, бир-бирини тўлдириб 
туради ва агар компания ўзининг бозор сегментида муваффақиятга 
эришишни истаса, уларни параллел равишда ривожлантириш керак. Бунда 
«фаол персонал маркетинги» турли маҳаллий компаниялар бошқарув 
амалиётида қўлланадиган персонални танлаш ва баҳолашнинг энг янги 
усуллари; меҳнат салоҳияти ҳажмини, демак, инсон ресурслари қийматини 
оширишга имкон берадиган корпоратив таълим тизимлари; турли маҳаллий 
компанияларда муаллиф томонидан ўтказилган тадқиқотларга асосланган 
Рақобат стратегиялари 
Етакчи стратегияси (улуши - 40%) 
-бирламчи талабни кенгайтириш 
-мудофаа стратегияси 
-ҳужум стратегияси 
-демаркетинг стратегияси (бозор улушини пасайтириш) 
-рўпарадан ҳужум 
-ён томондан ҳужум 
Қарши чиқиш стратегияси
(етакчиликка даъвогарлик қилади - 30%) 
-мудофаа стратегияси 
-ҳужум стратегияси 
-демаркетинг стратегияси (бозор улушини пасайтириш) 
-рўпарадан ҳужум 
-ён томондан ҳужум 
Етакчига эргашиш стратегияси
(эргашувчи - 20%) 
-мудофаа стратегияси 
-ҳужум стратегияси 
-демаркетинг стратегияси (бозор улушини пасайтириш) 
-рўпарадан ҳужум 
-ён томондан ҳужум 
Мутахассис стратегияси – «ниша»чи (10%) 

---

персоналнинг ички фирма моддий мотивациясини ташкил қилишни ўз ичига 
олади. Кадрлар қўнимсизлигидан йўқотишларни пасайтиришга ва шу билан 
бир пайтда фирма ходимларида корпоратив қадриятларни мустаҳкамлашга 
имкон берадиган фирма корпоратив маданияти шакллантириш персонал 
маркетинги сиёсатининг алоҳида, жуда истиқболли йўналиши ҳисобланади. 
Ахир ташқи меҳнат бозори билан бир қаторда, фирик холдинг, корпорация ва 
кластер тузилмаларига кирадиган фирмалар томонидан жуда фаол 
фойдаланиладиган ички бозор ҳам мавжуд. Шундай қилиб, корпоратив 
маданият ички меҳнат бозорида персонал ҳаракатланишига хизмат қилади, 
шу билан бир пайтда, унинг фаолият самарадорлигини ва оқибатда, бутун 
ташкилот самарадорлигини оширади. 
Санаб ўтилган барча элементлар инсон ресурсларини бошқариш 
маркетинг стратегиясини ташкил қилиб, уни ишлаб чиқиш босқичлари 6.8-
жадвалда акс эттирилган. 
Персонал маркетингидан фойдаланиш маълум даражада риск билан 
боғлиқ. Меҳнат бозорида ушбу риск даражаси шу билан боғлиқки, 
ходимларнинг касбий-малакавий, маълумот ва маданият даражасидаги 
ўзгаришлар билан бирга кузатиладиган инсон капиталига инвестициялар вақт 
бўйича кечикиш билан боғлиқ. Жадал инновацион ўзгаришлар шароитларида 
замонавий бизнес мантиқи барча ўзаро алоқадаги, кўпинча турли 
йўналишдаги ички ва ташқи муҳит омилларини кўра олиш қобилиятини 
талаб қилади.