Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
11.4. Кредитнинг шакллари: пул шаклидаги кредитлар; товар шаклидаги 
кредитлар; аралаш шаклдаги кредитлар.
 
Кредит объектларининг иқтисодий мохиятига қараб: 
 
товар моддий бойликлари учун бериладиган кредитлар; 
 
ишлаб чиқариш харажатлари (махсулотнинг янги турини ўзлаштириш, 
мавсумий харажатларни амалга ошириш билан боғлиқ харажатларни) учун 
бериладиган кредитлар; 
 
хисоб-китобларни амалга ошириш учун бериладиган кредитлар (аккредетив 
очилганда, тайёр махсулотни жунатганда ва бошқа холларда). 
Қарз олувчи томонидан олинган кредитлар аниқ бир мақсадни амалга 
оширишга 
йўналтирилган 
бўлиши 
зарур. 
Кредитнинг 
қайси 
мақсадга 
йўналтирилганлиги, масалан, товар моддий бойликлар сотиб олишга ёки бирор ишлаб 
чиқариш харажатларини қоплашга ва хакозо аниқ бирор объектга мақсадли 
йўналтирилганлиги корхона билан банк ўртасида тузиладиган кредит шартномада 
кўрсатилган бўлади. Корхона олган кредитини факатгина кредит шартномада 
кўрсатилган ишни бажаришга сарфлаши керак. 
Бунда кредит муайян, аниқ объектга: ишлаб чиқариш харажатларига, ишлаб 
чиқариш захираларига, тайёр махсулотга, жунатилган товарларга, хисоб-китоб 
хужжатларига ва хакозоларга берилади.Ссуда капитали харакатининг ўзига хос 
хусусиятларидан яна бири шундаки, ссуда капитали харакати саноат ва савдо 
капитали харакатидан фарқ қилиб, “сотувчи” (кредитор) ва “харидор” (қарз 
олувчи)ўртасидаги муносабат, яьни капитал харакати, пул (П-Т) кўринишида бўлади. 
Назорат учун саволлар 
1. Кредитнинг турлари ва шаклларини, кредитнинг тармоқ йўналишига кўра 
турларини ёритиб беринг?
2. Кредитнинг такрор қайта ишлаб чиқариш жараёни босқичларига хизмат 
кўрсатиши ва кредитлаш объектларига кўра турларини тавсифлар беринг?
3. Кредитнинг таъминланганлиги, муддати ва тўловлилигига кўра турларини 
тавсифлаб беринг?
4. Кредитнинг шакллари: пул шаклидаги кредитлар; товар шаклидаги кредитлар; 
аралаш шаклдаги кредитларини иқтисодий моҳиятини очиб беринг?